54 صفحه
فصل 1: کلیات تحقیق
- مقدمه:
حرکت به سوی استقلال و خودکفایی کشور با تلاش در جهت بهبود وضع اجتماعی و اقتصادی روستاها و مناطق عشایری از طریق توسعه کشاورزی، دامداری و صنایع روستایی میسر می‌باشد.
یکی از مسایلی که جامعة ما امروز با آن روبروست مسئله رابطه افزایش جمعیت با تشدید نیاز به سرمایه گذاری جهت ایجاد فرصت‌های اشتغال کافی توأم به منظور بهبود سطح زندگی مورد قبول می‌باشد که بدون آینده‌نگری و برنامه ریزی دقیق می‌تواند زمینه‌ساز یک بحران در آینده تلقی گردد.
تا آنجا که عملکرد گذشته نشان می‌دهد اقدامی اساسی در این خصوص صورت نگرفته و یا در صورت اقدام بصورت مقطعی و موردی بوده است که نمونه بارز آن شهر تهران می‌باشد. گسترش بی‌رویه شهر تهران ناشی از فقدان سیاست استقرار جمعیت در سطح کشور می‌باشد که نتایجی چون رشد بی‌رویه جمعیت، افزایش بیکاری، کاهش سطح زندگی ، آلودگی محیط زیست و دیگر مشکلات اجتماعی را در برداشته است.
بمنظور کاهش شتاب مهاجرت روستاییان به شهرها لازمست قسمتی از فعالیتهای صنعتی که عموماً مواد اولیه آنها از روستاها تأمین می‌شوند به مناطق روستایی سوق داده شوند.
ایجاد و توسعه صنایع روستایی و گسترش فعالیتهای مواد غیر کشاورزی با توجه به نقشی که در توسعه روستاها دارد بعنوان یکی از راه حل های مناسب بایستی مورد توجه برنامه ریزان کشور قرار گیرد.
گسترش صنایع روستایی در تحقق اهداف زیر نقش مؤثری را ایفاد خواهد نمود:
- متنوع ساختن فعالیتهای اقتصادی روستاییان و افزایش درآمد آنها
- ایجاد فرصت های جدید شغلی در روستاها
- ایجاد تعادل در توسعه اقتصادی و اجتماعی بین مناطق شهری و روستایی
- کنترل مهاجرتهای بی رویه ساکنین نقاط روستایی به شهرها
واقعیت های موجود در کشورهای در حال توسعه بویژه جوامع روستایی حاکی از محدود بودن عوامل کشاورزی از جمله آب، خاک، بالا بودن نرخ جمعیت ، بالا بودن میزان جوانان جویای کار، بیکاریهای فصلی و دایمی در روستاها و عدم انتقال مواهب توسعه و رفاه شهرها بسوی روستا می‌باشد که این عوامل منجر به مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها گردیده و تبعات و آثار نامطلوبی را برای جوامع روستایی و شهری ایجاد نموده است.
تلاش برای فراهم نمودن زمینه‌های لازم به منظور ایجاد و گسترش فعالیتهایی که بتواند بنوعی اشتغال، درآمد، رفع بیکاری فصلی و دایمی و نیز جذب امکانات شهری در روستاها را موجب شوند، میتوانند عواملی مؤثر در کاهش اختلاف و دوگانگی بین شهرها و روستاها باشند.
در همین راستا نواحی صنعتی روستاها با هدف تجمیع صنایع روستایی منطقه یا شهرستان با فراهم نمودن امکانات زیر بنایی از قبیل آب، برق، جاده و ... در یک مکان باعث ایجاد صرفه جوییهای خارجی شده و با افزایش در آمد و اشتغال در مناطق روستایی موجبات توسعه مناطق روستایی شده و به تعادل جمعیتی شهری و روستایی کشور و نیز بهره‌برداری بهینه از منابع کمک مؤثری خواهد نمود.
1-2-ضرورت تحقیق:
توسعة‌صنعتی روستایی یکی از اهدافی است که دولت‌ها در برنامه ریزیهای خود به آن توجه خاصی دارند . توسعة‌اقتصادی با سیاست توسعة‌صنعتی هنگامی عملی می‌شود که ابتدا پتانسیل‌ها و امکانات و در حقیقت مزیت نسبی صنایع در نقاط مختلف مورد بررسی قرار گرفته و سپس با توجه به این بررسیها تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای استقرار صنعت و در نتیجه توسعة صنعتی و اقتصادی صورت گیرد.
هدف از توسعة صنعتی بالا بردن توان صنعتی و در نتیجه افزایش بهره وری تولیدات صنعتی و در نهایت افزایش درآمد و اشتغال می‌باشد که رسیدن به همة‌این اهداف مستلزم تحقیقات همه جانبه در زمینه استعدادها و پتانسیل‌های صنعتی در منطقه می‌باشد. علاوه بر این مکان‌یابی صحیح صنایع با توجه به همه امکانات مادی و انسانی ما را به اهداف مورد نظر رهنمون خواهد ساخت.
در حقیقت با استقرار صحیح نواحی صنعتی روستایی در نواحی مستعد و کارا میتوان از اتلاف منابع جلوگیری نمود. بنابراین موضوع از هر دو جنبه فوق حائز اهمیت می‌باشد.
- انگیزه انتخاب موضوع:
ایجاد و گسترش صنایع در مناطق روستایی کشور و طرح آن بعنوان یک شیوه تولیدی بصورت گسترده و همه جانبه و بعنوان مکمل و پشتیبان کشاورزی و افزایش درآمد شاغلان این بخش و همچنین یک جانشین نیرومند برای جذب نیروهای کار مازاد فعالیتهای بخش کشاورزی در مناطق روستایی کشورمان یکی از اهداف اساسی ایجاد و توسعة‌صنایع روستایی است و با توجه به تأثیر عمیقی که این بخش می‌تواند در ساخت اقتصادی و اجتماعی جامعه روستایی کشورمان ایفا نماید برسی نواحی صنعتی و مکان‌یابی علمی آنها که در حقیقت صنایع روستایی را در خود جای داده‌اند از اهمیت ویژه برخوردار می‌باشد.
تحقیق آمار - صنعت در روستا