سیستم روغنکاری موتورهای چهارزمانه:
قطعات زیادی در موتور خودروها وجود دارد که نسبت به هم حرکت نسبی داشته و در اثر نیروی مالشی ایجاد شده سطوح تماس آنها در معرض خطر سایش قرار میگیرد . برای تقلیل تاثیر نیروی اصطکاک در بین قطعاتی که نسبت به هم حرکت دارند از ماده کم اصطکاک تر استفاده میشود.
در بعضی مواضع متحرک موتور سرعت عمل اصطکاک که با نیروی نسبی زیاد اعمال میشود آنقدر زیاد است که بدون روغنکاری صحیح نیروی مالشی زیادی را بوجود می آورد که بعضی از قطعات را ذوب نموده ویا موجب انبساط برخی دیگر شده و درنتیجه آن جوش خوردن قطعات به هم و متوقف شدن موتور را به دنبال خواهد داشت که اصطلاحاً به این حالت گریپاژ می گویند.
نیروی اصطکاک در اثر در گیر شدن سطوح ناهموار دو قطعه ای که با هم در تماس بوده و حرکت نسبی دارند بوجود می آید هر چه سطوح تماس دو قطعه ای را که نسبت به هم حرکت دارند صیقل دهند باز هم دندانه هائی در سطوح آنها باقی می ماند که در اثر نیروی عمود وارد شده بر آن قطعات ، این دندانه ها در هم فرو رفته و نیروی اصطکاک را بوجود می آورد .
قطعات متحرک در شرایط بسیار متغیری کار می کنند که برخی از این شرایط عبارتند از :
گرما ، سرما ، سرعت کم ، سرعت زیاد ، بار کم یا زیاد ، وجود آب و شن و سایر ناخالصیها ، وجود هوا که باعث زنگ زدگی می شود ، وجود مواد خورنده ، انبساط و انقباض در قطعات ، تنشهای فشاری ، سایشی ،خمشی ،خستگی و غیره
برای روانکاری قطعات ، چرب کننده های متعددی وجود دارد که روغن موتور، روغن دنده و گریس بعضی انواع آن میباشد . هر کدام از این چرب کننده ها در رده بندیهای سبک و سنگین ساخته می شوند . تمام چرب کننده ها پایه نفتی دارند که با عناصر شیمیائی دیگری مخلوط گردیده و خواص مورد نیاز را بدست می آورند . زیرا نفت به تنهائی همه خواص و مشخصات مورد نیاز روغنکاری را همراه ندارد . نفت استخراج شده از زمین تیره رنگ متمایل به سبز می باشد و اگر جرقه ای به آن برسد آتش می گیرد . نفت خام عمدتا دارای مواد آلی است و هزاران نوع ترکیبات شیمیائی مختلف را همراه دارد که همگی از ترکیبات هیدروژن و کربن می باشند (هیدرو کربور) . ناخالصیهای زیادی هم در نفت خام یافت می شود مانند سولفور و مواد دیگر . نفت را هیدروکربور می گویند زیرا پایه اساسی آن را کربن و هیدروژن تشکیل میدهد .
نیروی اصطکاک
نیروی اصطکاک در نتیجه حرکت کردن جسمی بر روی جسم دیگر بوجود می آید . فرض کنیم کتابی را روی میزی قرار داده و آنرا به طرف جلو حرکت بدهیم . نیروی اصطکاک با حرکت کردن کتاب مخالفت نمی کند حال اگر کتاب دیگری را روی کتاب اول قرار دهند مقدار نیروی مخالفت کننده افزایش می یابد .
در موتور قطعات متحرک زیادی وجود دارد که تحت فشار کار می کنند مانند چرخها که بار اتومبیل را تحمل میکنند اگر در چرخها وسائل کاهنده نیروی اصطکاک بکار نرود در اثر افزایش نیروی اصطکاک محورها و یاتاقانهای چرخ آنقدر گرم میشوند که ذوب میگردند . این وسائل بلبرینگها و رولربرینگها میباشند .
پیستون در سیلندر با سرعت زیاد بالا و پائین میرود و گاهی سرعت آن m/sec 15 میرسد که در این سرعت زیاد بار موتور را هم تحمل می کند . اگر عامل روان کننده ای در بین پیستون و سیلندر وجود نداشته باشد نیروی اصطکاک آنقدر زیاد می شود که باعث ذوب شدن رینگها ، پیستون و سیلندر گردیده و آنها بهم جوش می خورند . بخصوص رینگهای بالا که با نبروی زیاد به دیواره سیلندر فشرده شده و در گرمترین شرایط کار می کنند . و از طرف دیگر در موقع چرخش شاتون در ابتدای زمان قدرت، پیستون با نیروی زیاد به دیواره سیلندر فشرده می شود بین بادامکها ، تایپت ، میل تایپت ها ، گیت ها و تمام قطعاتی که حرکت دارند نیروی اصطکاک وجود دارد .
موتور چگونه روغنکاری می شود :
موتور بوسیله روغن موجود در کارتر روغنکاری میشود . روغن توسط اویل پمپ از کارتر مکیده شده و به تمام قطعاتی که حرکت نسبی دارند ارسال میشوند .
روغن موتور که بین 4 تا 6 لیتر است توسط اویل پمپ مکیده شده و پس از تصفیه بوسیله فیلتر با فشار معینی به مدار روغنکاری ارسال شده و سپس به یاتاقانهای اصلی و فرعی هدایت می گردد . روغن رسیده به هر یاتاقان در سطح محور توزیع شده و مقداری از آن از سوراخ لنگ به محورهای لنگ ارسال گردیده و آنها را روغنکاری میکند محورهای لنگ در حال چرخش روغنهای خارج شده از یاتاقانها را به دیواره های سیلندر و زیر پیستون می باشند که دو عمل ضمن آن صورت می گیرد :
1. روغنکاری دیواره سیلندروپیستون
2. خنک کاری پیستون و سیلندر
روغنهای برگشتی از دیواره سیلندر روی یاتاقانهای اصلی ،میل سوپاپ ،تایپت ها و دنده میل سوپاپ پاشیده شده و آنها را روغنکاری می کند . تایپت های هیدرولیکی بوسیله مدار اصلی روغنکاری کارمی کنند . میل اسبکها و دستگاه سوپاپ بوسیله لوله روغن منشعب از مدار اصلی روغنکاری میشوند . از مدار اصلی لوله نازکی روغن را به نشان دهنده فشار روغن انتقال می دهد و یا این عمل بوسیله سیم بطریقه الکتریکی از مدار روغن فرمان می گیرد پس از اویل پمپ فیلتر تصفیه روغن قرار دارد که روغن تحت فشار را قبل از استفاده در یاتاقانها تصفیه می کند.
روشهای کنترل روغن ریزی
روغن ریزی یاتاقانهای جلو و غقب میل لنگ را بوسیله کاسه نمد کنترل می کنند . روی بعضی میل لنگها و قبل از یاتاقان عقب یک شیار روغن برگردان وجود دارد که قطرش بیشتر از قطر میل لنگ بوده و روغنهای رسیده را به کارتر باز میگرداند . با وجود پیش بینی های لازم جهت جلوگیری از روغن ریزی باز هم نشتی کمی از دو انتهای میل لنگ غیر قابل کنترل می باشد . در صورت خرابی یاتاقانها و کاسه نمدها مقدار نشتی افزایش یافته و در یاتاقان عقب روغنهای نشت کرده به صفحه کلاچ نفوذ نموده و کار دستگاه کلاچ را مختل می نماید .
جهت کنترل دقیق روغن ریزی در قطعات ثابت از واشرها و در قطعات متحرک از کاسه نمدها استفاده میشود.
انواع اصطکاک:
1. اصطکاک خشک: در این نوع اصطکاک هیچ ماده ای بین دو قطعه درگیر وجود نداشته و دو قطعه با یکدیگر تماس مستقیم داشته که بیشترین تولید حرارت و سایش را در بر خواهد داشت.
2. اصطکاک خشک: در این نوع اصطکاک مقداری ماده کم کننده اصطکاک (روغن) وجود دارد اما کمبود آن یا فشار زیاد مابین قطعات باعث ایجاد سایش قطعه با روغن میگردد ،در این نوع اصطکاک تولید حرارت وسایش نسبت به حالت قبل کمتر است.
3. اصطکاک غلظتی: در این نوع اصطکاک به علت وجود روغن زیاد از تماس قطعات با یکدیگر همچنین تماس قطعات باا روغن جلوگیری شده و در اصل روغن با روغن در تماس خواهد بود ، در این نوع اصطکاک تولید حرارت و سایش به حداقل ممکن میرسد.
شامل 18 صفحه word
دانلود تحقیق سیستم روغنکاری موتورهای چهار زمانه
