لینوکس، یکی از بهترین برنامه های منبع باز، در سال 1991 به وجود آمده است. برنامه های منبع باز به برنامه هایی گفته میشود که Source Code آنها در دسترس عموم گذاشته میشود. بنابر این هر کسی که مایل باشد میتواند آنها را خوانده، تغییر دهد و نرم افزار جدید به وجود آمده را در اختیار عموم قرار دهد.
لینوکس سیستم عاملی شبیه یونیکس می باشد. مولفه ی مشخص کننده ی لینوکس، هسته ی لینوکس می باشد. هسته ی سیستم عامل برای اولین بار در سال 1991 توسط Linus Torvalds منتشر شد. Torvalds در زمان پیاده سازی این برنامه اینگونه صحبت کرد: "من فقط درحال پیاده سازی یک سیستم عامل رایگان هستم و این کار را به عنوان یک سرگرمی انجام می دهم. بنابراین این سیستم عامل مانند GNU حرفه ی نخواهد بود". اما Torvalds به طور ناخودآگاه کار فوق العاده ای انجام داد. بعدها سیستم عامل او به یکی از بهترین و موفق ترین برنامه های منبع باز تبدیل شد.
این سیستم عامل، سرآمد سیستم عامل ها بر روی سرورها و سیستم های بزرگتر مانند mainframeها و ابرکامپیوتر ها می باشد. لینوکس همچنین روی سیستم های دیگر از قبیل تلفن های همراه، تبلتها، روترهای شبکه، تلویزیون ها و کنسول های بازی نیز اجرا می شود. آندروید که به صورت گسترده در تلفن های همراه استفاده می شود نیز برروی هسته ی لینوکس به وجود آمده است.
بدون شک یکی از رقابتهای کشورهای پیشرفته، در زمینه کامپیوتر است و مــــــا هر روز شاهد پیشرفت این تکنولوژی عظیم هستیم. سیستم عامل ها و نرم افزارهای کامپیوتری نیز همزمان با این تحولات به پیش می روند.
سیستم عامل یکی از مهمترین اجزاء نرم افزاری یک کامپیوتراست. سیستم عــــــــامل رابط بین نرم افزارها و عملکرد سخت افزار ها می باشد و نقش مدیریتی دارد. دراینجا ما به سیستم عامل شگفت انگیز لینوکس می پردازیم. لینوکس یک سیستم عامل رایگان، کدباز(Open Source)، بسیار انعطـــــاف پذیر و با قابلیت های بالاست و روی هر کامپیوتری قابل نصب است. اولین نسخه آن Linux 0.01 بود کــــه در همین سال در شبکه اینترنت قرار گرفت و نسخه های بعدی آن که رفع عیب می شدند، پیاپی می آمدند. یعنی خالق لینوکس، شخص لینوکس بود امـــــــا روز به روز توسط برنامه نویسان گمنامی از سراسر جهـــــان تکمیل می شود و به برنامه های کاربردی آن افزوده می شود و این سیر هنوز هم ادامه دارد. تااینکه محیط های گرافیکی لینوکس (XWindows) بوجود آمدند که سیل کاربران کامپیوتر به این سیستم عــــامل رو آوردند و امروزه هم تعداد کاربران لینوکس از مرز 15 میلیون نفر گذشته و روز به روز در حال افزایش است. نسخه های مختلفی از لینوکس موجود است مثل: RedHat , ... .
در ضمن شمـا می توانید لینوکس را روی یک پارتیشن جدا نصب کنید یعنی براحتی لینوکس و ویندوز را با هم روی کامپیوتر داشته باشید.
پس اگر کاربری از انحصار و یکنواختی خسته شده است و می خواهد سیستم عاملی قابل تغییر داشته باشد، لینوکس را بر روی کامپیوتر خود نصب کرده و وارد دنیای جدید فناوری شود.
اما یکی از مشکلاتی که باعث می شود کاربران به دنیای لینوکس مهاجرت نکنند عدم آشنایی با نرم افزار های معادل لینوکس است که اگر این آشنایی صورت گیرد می تواند به رشد نفوذ این سیستم عامل کمک زیادی کند.
لینوکس
تا به حال به فکر امتحان کردن سیستم عامل دیگری افتاده اید؟ یک سیستم عامل با کارایی بیشتر، یک سیستم عامل امن، چند منظوره، قابل اعتماد و کاربردی به معنای واقعی کلمه، البته مقصود تولیدات شرکت انحصارطلب مایکروسافت یا سیستم عامل صنعتی یونیکس (Unix) و یا سیستم گران قیمت اپل مکینتاش (Apple Macintosh) نیست. ما می خواهیم از سیستم عامل دیگری صحبت کنیم: سیستم عامل آزاد لینوکس Linux.
امروزه توزیع‌های فراوانی از لینوکس و جود دارد که از هسته و نرم افزار های آزاد (Free Software) همراه هسته تشکیل می‌شوند. همه‌ی این توزیع ها از یک هسته ی واحد به‌نام لینوکس استفاده می‌کنند.
اگر بخواهیم دقیق‌تر توضیح بدهیم، لینوکس یکسری کد است و ارتباط بین سخت افزارها و نرم افزارها را برقرار می‌کند (به‌عنوان هسته یا کرنل) و یک توزیع لینوکس (که در زبان عام به ان لینوکس می‌گویند) شامل هسته و تعداد زیادی نرم باز متن است، مانند توزیع‌های ردهت (Redhat)، دبین ( Debian )، اسلکویر( Slackware) و جنتو (Gentoo)و .....
می توان لینوکس را سیستم عامل قرن 21 دانست همان‌طور که در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم لینوکس یک سیستم‌عامل متن باز است. باز متن بودن لینوکس باعث شده تا عده ی فراوانی از سرتاسر جهان توسط اینترنت گرد هم آمده و بر روی این سیستم عامل کار کنند ، نتیجه ی این کار سیستم‌عاملی قدرتمند با ویژگی‌هایی منحصر به‌فرد شده که علاوه بر رایگان و باز متن بودن ویژگی‌های بسیار دیگری نیز دارد. این ویژگی‌ها باعث شده تا لینوکس که در ابتدا در محیط‌های دانشگاهی و آکادمیک بزرگ شده حالا دیگر پا به عرصه ی تجارت و دولت بگذارد تا جایی که دولت‌های بزرگ اروپا مانند آلمان و اسپانیا سیستم‌عامل ملی خود را لینوکس اعلام کنند و البته نه تنها دولت ها بلکه نهاد ها و وزارت‌خانه های بسیاری سیستم‌عامل نهاد یا وزارت خانه ی خود را به لینوکس تبدیل کرده‌اند مانند وزارت دفاع آمریکا، اداره ی پست آمریکا، نیروهای مسلح ترکیه یا حتی در ایالت کالیفرنیای امریکا نیز برای اداره ی امور از این سیستم عامل استفاده میشود. شاید برای شما این پرسش مطرح شده باشد که این ویژگی‌های لینوکس چیست که این گونه همگان را به سوی خود جذب کرده؟
ویژگی های لینوکس
- هزینه
لینوکس یک سیستم عامل رایگان است ، البته توزیع‌هایی هم وجود دارد که به صورت تجاری ارائه می‌شوند اما قیمت آنها همواره کمتر از سیستم‌عامل های تجاری مانند مایکروسافت ویندوز یا UNIX است. البته این نکته نیز گفتنی است که اغلب توزیع‌های تجاری لینوکس را نیز می‌توان به صورت رایگان از اینترنت دریافت (Download) کرد و حتی برای دوستانتان نیز می‌توانید کپی کنید اما این نسخه‌هایی که بابت آنها پولی پرداخت نشده، دارای خدمات پشتیبانی یا کتابچهی راهنما نیستند. (هر چند که همواره هزاران صفحه اطلاعات رایگان در اینترنت در باره‌ی توزیع‌های مختلف لینوکس وجود دارد).
پایین بودن هزینه‌های سیستم عامل لینوکس یکی از عواملی است که دولت‌های بسیار و شرکت‌های بزرگ را واداشته تا این سیستم‌عامل را سیستم‌عامل رسمی خود اعلام کنند.
- امنیت و پایداری
لینوکس با توجه به ساختار خود سیستم‌عاملی است امن و پایدار است ، پایداری لینوکس را مدیون روش صحیح استفاده‌ی آن از سخت‌افزاری هستیم که این خصلت را از UNIX به ارث برده و امنیت آن را علاوه بر ساختار صحیح آن مدیون باز متن بودن آن هستیم. باز متن بودن باعث شده تا در صورت مشاهده‌ی کوچکترین مشکل در هسته یا نرم‌افزار های جانبی در چند ساعت یا حد اکثر چند روز توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان ضعف و مشکل را حل کرده و راه حل را در اختیار عموم کاربران قرار دهند. این گونه است که لینوکس در پایداری و امنیت به یک افسانه تبدیل شده است و جزو ایمن‌ترین و پایدارترین سیستم‌عامل های جهان به‌شمار می‌رود.
- نیاز های سخت‌افزاری اندک
لینوکس به دلیل ساختار هسته ی مناسب و تعداد توزیع‌ها میتواند با حداقل امکانات سخت‌افزاری به‌خوبی کار کند تا جایی که حتی توزیع‌هایی وجود دارد که بدون وجود هارد دیسک بر روی سیستم و یا با حافظه (RAM) معادل 16 مگابایت میتواند سیستم شما را راه‌اندازی کند.
- تنظیم و شخصی‌سازی
لینوکس را می‌توان با رابط خط فرمان (Command Line Interface) همانند MS DOSالبته بسیار قوی‌تر از آن و یا با رابط گرافیکی مانند ویندوز مایکروسافت یا Apple Mac اجرا و استفاده کرد. دردسر های معمول تنظیم و شخصی‌سازی میز کار با وجود محیط‌های گرافیکی مختلف مانند کی دی ای ( KDE) یا گنوم (GNOME) از بین رفته و شما می‌توانید از ده‌ها محیط گرافیکی لینوکس حداکثر بهره را ببرید.
محیط‌های لینوکس با هدف رفع نیاز کاربران و به صورت بازمتن بوده و توسط گروه بزرگی از برنامه‌نویسان خلق شده و در حال توسعه هستند. شما می‌توانید با توجه به شرایط سخت‌افزاری و سلیقهی خود از هر کدام از این محیط‌های گرافیکی بهره برده و بر اساس نیازتان تنظیمش کنید.
- آزادی
لینوکس یک سیستم‌عامل آزاد است. شما می‌توانید با در دست داشتن کدهای منبع آن که برنامه‌نویسان و خالقین لینوکس در اختیار شما قرار می دهند مطابق میل خود تغییر و توسعه دهید. کافیست شما به زبان های C و ++C و اسمبلی آشنا باشید، حالا می‌توانید توزیع خود را داشته و منتشر کنید. حتی برای کاربران غیر فنی که به این زبان‌ها آشنایی ندارند ابزارها و توزیع‌هایی معرفی می شود تا با حداقل دانش برنامه‌نویسی به انتشار توزیع مخصوص خود بپردازند.
این آزادی در تغییر و توزیع مجدد با در دست داشتن کد های منبع باعث رواج هر چه بیشتر لینوکس شده تا جایی که شما می‌توانید برای هر کاربردی یک لینوکس بیابید! برای نمونه لینوکسی فقط برای کار های وب وجود دارد و لینوکسی دیگر فقط برای پخش مولتی مدیا و یا لینوکسی برای شبکه.
البته آزاد بودن لینوکس باعث پیشرفت این سیستم عامل تا جایی است که دولت هایی مانند چین تصمیم به نوشتن توزیع مخصوص به خودشان گرفته‌اند که کاملا با ویژگی‌های زبان آنها سازگاری دارد در صورتی که این موضوع در سیستم عامل‌های غیرآزاد (Non-Free) و غیر باز متن مسلما میسر نمی‌شود.
- کاربردهای لینوکس
لینوکس را می‌توان از میز کار دانش آموزان دبستان در اسپانیا تا ماهواره‌های کوچک در فضا یافت! از آن جایی که لینوکس یک سیستم عامل ذاتاً چند‌کاربره (Multi User) و چند کاره (Multi Task) است (به این معنا که در یک لحظه بیش از یک کاربر میتواند با ان کار کند و بیش از یک برنامه را اجرا می‌کند.) و در کنار این دو مزیت سیستم عاملی پایدار و امن است میتواند گزینه‌ای مناسب برای سرویس‌دهنده‌های شبکه باشد. در حال حاضر اغلب شبکه‌های بزرگ و معتبر از سیستم‌عامل لینوکس به عنوان سرویس‌دهنده ی اصلی خود استفاده می‌کنند. حتی سرویس‌دهنده‌های سایت Hotmail بعد از کرک‌های متناوب از سوی مهاجمین به جای ویندوز مایکروسافت از لینوکس برای مدتی استفاده کرد تا بتواند در مقابل کرک های مداوم مهاجمان دوام بیاورد. البته شرکت بزرگ IBM نیز محصولات سرویس دهنده ی خود را مانند سرورهای وب و شبکه با سیستم‌عامل لینوکس می‌فروشد.
البته کاربرد لینوکس به سرویس دهنده‌ها ختم نمی‌شود بلکه آن را می‌توان بر روی تقریباً هر ابزاری نصب کرد آخرین مدل‌های گوشی موبایل در بعضی کشور ها به جای سیستم عامل‌های قبل از لینوکس استفاده می‌کند. در هند لینوکس به عنوان سیستم‌عامل کامپیوترهای دستی (Handheld) یا PDA استفاده میشود. در ژاپن شرکت سونی در لوازم صوتی و تصویری خود از لینوکس استفاده می‌کند. خلاصه هر کجا به یک سیستم‌عامل احتیاج است می‌توان از لینوکس استفاده کرد و اگر لینوکس برای آن کار مناسب نباشد جامعه ی توسعه دهنده ی لینوکس برای آن کار توسعه را پیش می گیرند و البته میز کار کاربران معمولی را فراموش کردیم. همان‌طور که در بالا گفتیم با توجه به توزیع‌های متفاوت و محیط‌های گرافیکی بسیار زیاد برای کار با لینوکس امروزه دیگر این سیستم عامل فقط یک سیستم‌عامل حرفه ای نیست بلکه‌یک سیستم عامل حرفه‌ای و خانگی شده است. شما می‌توانید در خانه به شنیدن موسیقی یا تماشای فیلم بپر دازید یا کارهای خود را مدیریت کنید یا در اینترنت به گشت وگذار بپردازید یا با دوستتان گپ (Chat) اینترنتی بزنید و یا می‌توانید درخواست مرخصی خود را با برنامه‌های لینوکسی تایپ کنید و به مدیر خود بدهید و البته اگر شما یک برنامه‌نویس کنجکاو هستید یا برنامه‌نویس وب، لینوکس بهشت شماست.
از دیگر کاربردهای لینوکس استفاده از آن به عنوان سرور اشتراک فایل به‌جای سیستم عامل گران‌قیمت ویندوز NT مایکروسافت است که این کار را سامبا ( Samba ) که‌یک برنامه ی اشتراک‌گذاری فایل است برایتان انجام می دهد. البته می‌توانید به عنوان یک سرور SQL قدرتمند که به وسیله ی پایگاه‌های داده ای باز متنی که همراه لینوکس عرضه می شوند مانندMySQL یا PostgreSQLبه رفع نیاز پایگاه داده خود بپردازید
مقایسه لینوکس و ویندوز
همه ما برای انجام کارهای روزمره خودمان یک رایانه شخصی و یا یک رایانه همراه داریم که روی آنها یک سیستم عامل و بعضا چند سیستم عامل همزمان نصب داریم و از آنها استفاده می کنیم. گاهی آنها را به روز می کنیم و گاهی آنها را به کل عوض می کنیم . گاهی روحیه ریسک پذیری بیشتری پیدا می کنیم و کلا تصمیم می گیریم که سیستم عامل جدیدی را امتحان کنیم سیستم عامل هایی که امروزه در دسترس ما هستند که قابلیت نصب روی pc را دارند را می توان به صورت زیر نام برد . ویندوز ، لینوکس، مکینتاش و ...
- از نظر قیمت
مسلما سیستم عامل ویندوز با قیمت های مختلف 800 دلار و 600 دلار و ... به فروش می رسد و در ایران با کلی برنامه اضافی این سیستم عامل به قیمت 4 تا 5 هزار تومان یا کمتر به فروش می رسد اما سیستم عامل لینوکس در جهان به صورت رایگان عرضه می شود و لینک های دانلود آن در اختیار همه قرار دارد. عده ای در ایران نسخه های مختلف آن را دانلود می کنند و به قیمت های 10 هزار تومان به بالا ان را به فروش می رسانند .
- از نظر راحت بودن در استفاده
در گذشته استفاده از لینوکس سخت تر از ویندوز بود . اما امروزه با توجه به اینکه نسخه های متنوعی از لینوکس به بازار آمده می توان گفت که نیاز همگان را برطرف کرده است. از نسخه ای مختص به تازه کار ها گرفته تا نسخه ای مربوط به هکر ها و نسخه هایی مربوط به سرور ها که کار کردن با این نسخه ها از نسخه های دیگر سخت تر است .همچنین نسخه هایی که درست شبیه به ویندوز پیاده سازی شده است.
- از نظر امنیت و ویروس
این قضیه برمی گردد به اینکه نگاه لینوکس به فایل ها متفاوت است. اول اینکه در حالت پیش فرض همه فایل ها در ویندوز مجوز اجرا دارند و این یعنی تقریبا آزادی که هر فایلی را اجرا کنید . در لینوکس اگر یک فایل اجرایی شناخته شود برای اجرا حتما باید مجوز داشته باشد . یعنی اگر یک فایلی به صورت مخفیانه در کامپیوتر شما دانلود شود . خود به خود قابل اجرا نیست . ضمن اینکه در لینوکس شناسایی نوع فایل از روی پسوند نیست. یعنی یک فایل اجرایی همیشه اجرایی است و لینوکس اشتباه نمی کند که شما پسوند jpg به آن داده باشید . بنا براین این فایل آلوده اجرا نخواهد شد چون لینوکس تشخیص می دهد که فایل اجرایی است و باید برای اجرا مجوزش توسط کاربر داده شود
- از نظر به روز رسانی
یکی از نقطه قوت های لینوکس به روز رسانی ها مداوم و سریع است که در هر لحظه این اتفاق می افتد و با یک کلیک یا یک دستور شما هم می توانید سیستم خودتان را به روز کنید. در مقابل در ویندوز باید منتظر سرویس پک ماند . و این می تواند یک ضعف نسبتا بزرگ باشد.
- از نظر قابلیت اطمینان
هر دو این قابلیت را دارند اما این اطمینان به لینوکس بیشتر است. مثلا اگر شما به صورت معمولی 2 سال هم با لینوکس کار کنید و فایل های سیستمی آن رو دست کاری نکنید با همان سرعت روز اول کار خواهد کرد. اما ویندوز رو کلا باید هر چند وقت یک بار عوض کرد.
- از نظر تعدد برنامه های کاربردی
در هر دو برنامه های کاربردی زیادی وجود دارد. اما می توان گفت که برنامه های سمت کاربر ویندوز بهتر و قوی تر است و در مقابل برنامه های سمت سرور لینوکس بهتر و قوی تر از ویندوز عمل می کند .
اما چرا برنامه های سمت کاربر ویندوز عملکرد بهتری دارند ؟ به دلیل اینکه این ابزار ها در جهان پولی هستند و به خاطر درآمدی که دارند تیم های توسعه بزرگتری نسبت به برنامه های رایگان دارند و در نتیجه می توانند وقت بیشتری را روی برنامه های خود صرف کنند . مثلا می توانیم بگوییم که فوتوشاپ ابزار بی رقیبی است که البته در لینوکس نمونه مشابهی به نام gimp وجود دارد اما هنوز نتوانسته رقیب جدی برای فوتوشاپ باشد. یا برنامه انیمیشن سازی بلندر رقیب جدی برای مایا یا مکس باشد . اما از لحاظ برنامه های سیستمی و سرور و شبکه یک سر و گردن از ویندوز بالاتر است.
- از نظر درایور های سخت افزاری
برای هر دو درایور های سخت افزاری به صورت پیش فرض نصب هستند . اما در لینوکس یکسری درایور مثل درایور های کارت گرافیک سخت تر به روز می شوند و باید نسخه های مربوط به لینوکس آنها را پیدا کرد که کمی کار را سخت تر می کند . در مقابل به روز کردن درایور ها در ویندوز بسیار راحت تر صورت می گیرد .
- از نظر آزاد بودن و تجاری بودن
لینوکس آزاد است شامل تحریم نمی شود . شامل برنامه های خراب و قفل شکسته نمی شود. درست برعکس ویندوز که هم پولی است. هم متن بسته است. کسی از سورس آن خبر ندارد. اگر یک برنامه جاسوسی در هسته سیستم عامل تعبیه شده باشد کسی نمی فهمد. همه برنامه ها کرک شده هستند یعنی همه برنامه های آن دست کاری شده هستند.
چکیده
مقدمه
لینوکس
ویژگی های لینوکس
امنیت و پایداری لینوکس
نیاز های سخت‌افزاری اندک در لینوکس
تنظیم و شخصی‌سازی لینوکس
آزادی
کاربردهای لینوکس
مقایسه لینوکس و ویندوز
لینوکس از نظر قیمت
لینوکس از نظر راحت بودن در استفاده
لینوکس از نظر امنیت و ویروس
لینوکس از نظر به روز رسانی
لینوکس از نظر قابلیت اطمینان
لینوکس از نظر تعدد برنامه های کاربردیاز نظر درایور های سخت افزاری
لینوکس از نظر آزاد بودن و تجاری بودن
لینوکس از نظر پشتیبانی
لینوکس از نظر بازی های ویدیویی
چرا کاربران لینوکس کم اند؟
نبود استاندارد‌های مشخص در لینوکس
نبود نرم‌افزارهای تجاری و یا حرفه‌ای مورد نیار در لینوکس
سختی برنامه نویسی و توسعه برنامه در گنو/لینوکس برای کاربران مبتدی
نبود تنظیمات فراگیر سیستمی به صورت گرافیکی در لینوکس
نسخه های لینوکس
نرم افزار های معادل لینوکس
طراحی وب در لینوکس
نتیجه گیری
پیشنهاد
مراجع
دانلود تحقیق و پروژه در مورد سیستم عامل لینوکس و نرم افزار های معادل آن (فایل Word)تعداد صفحات 18
