اصول راهنمایی:
1- احترام به شخصیت فرد آدمی‌از اصولی است که در راهنمایی باید رعایت شود. تکریم مقام انسانی از مواردی است که خداوند تبارک و تعالی آن را به آدمی‌ارزانی داشته است. آیه 70 سوره ی نبی اسرائیل مؤید این مطلب است.
و همانا فرزندان آدم را گرامی‌داشتیم و آنان را به مرکب برّ و بحر سوار کردیم و از غذاهای پاکیزه روزیشان دادیم و بسیاری از مخلوقات آنها را به نوعی برتری بخشیدیم.
2- با توجه به اینکه افراد صلاحیت اداره اجتماعی و حل مشکلات شخصی خود را دارند بنابراین در راهنمایی به فرد کمک می‌شود تا شخصاً مشکلاتش را حل نموده و در اداره ی اجتماعی و رفع مشکلات آن اقدام کند.
3- اصل دیگری که راهنمایی باید رعایت شود آن است که حقوق انسانی مراجع باید رعایت و قبول مسولیت در رفع مشکل به خودش واگذار شود. حضرت علی (ع) در مورد بشر دوستی و انسانیت می‌فرماید:
رساترین چیزی که بوسیله آن می‌توانی رحمت الهی را به خود جلب کنی این است که در باطن با همه مردم عطوف و مهربان باشی.
4- راهنمایی برای همه افراد و در تمام سنین انجام می‌گیرد. به عبارت دیگر همان طور که امر تعلیم و تربیت و تحصیل علم که برحسب عقاید عده ای از متخصصان مترادف با راهنمایی می‌باشد باید از گهواره تا گور انجام گیرد، راهنمایی نیز بایستی در مورد همه افراد در تمام طول عمر انجام شود.
5- چون راهنمایی به منظور رشد شخصی فرد صورت می‌گیرد بنابراین نباید تحمیل گردد و به اجبار انجام شود پذیرش دین به اجبار نیست راه رشد و طریق گمراهی روشن شده است. (سوره ی بقره، آیه 256)
6- همکاری تمام دست اندرکاران تعلیم و تربیت در موفقیت برنامه راهنمایی ضروری است . بنابراین از هرگونه عدم هماهنگی و تضاد عمل در اجرای برنامه راهنمایی باید خودداری گردد. در اسلام وحدت و یکپارچگی در همه امور مسلمین مورد تأکید است و آیات زیر نشانگر این موضوع اند.
همه به ریسمان الهی چنگ بزنید و از یکدیگر جدا نشوید. (سوره ی آل عمران آیه 103)
مردان و زنان با ایمان همکار و دوست یکدیگر هستند. (سوره ی توبه آیه 71)
راهنمایی حرفه ای:
در تعلیم و تربیت از دیدگاه مولوی هدف پرورش عبدصالح است و عبدصالح علاوه بر جنبه‌های ایمانی دارای خصوصیات ویژه ای است که از جمله آن میتوان آمادگی وی برای اشتغال به کار حلال و تأمین قسمتی از نیازهای جامعه ذکر نمود. برای اینکه این آمادگی در افراد ایجاد شود لازم است در تربیت آنان هدفهای زیر مورد نظر قرار گیرد:
1- پرورش افراد بگونه ای که با کار مفید و شر وع از نعمت‌های الهی برخوردار گردند.
2- تربیت روحیه احترام به کار و کوشش در جهت عمران و آبادی و استفاده از منابع طبیعی بعنوان یک عبارت و وظیفه اجتماعی
3- ایجاد علاقه به کار و کوشش و ابتکار برای تولید هرچه بیشتر در جهت تامین نیازمندیهای جامعه و رسیدن به استقلال اقتصادی
4- تقویت روح جمعی و تعاون و همکاری برای پرداختن بکارهای مفید و تولیدی.
5- تربیت افراد به گونه ای که با استفاده از استعدادها و نیروها و امکانات خود به بندگان خدا سود رسانند و خدمت کنند و از بطاعت و تنبلی و بیکاری بپرهیزند
6- پرورش افراد به گونه ای که از همان آغاز متناسب با توانائی‌ها در سرنوشت اقتصادی خود و جامعه مشارکت موثر داشته باشند.
7- پرورش افراد جهت آشنایی و کسب مهارتهای لازم در زمینه حرف و فنون و مشاغل و تربیت آنان به منظور وصول به استقلال اقتصادی و پرهیز از اتکاء غیر مشروع به دیگران
8- هدایت افراد در جهت کشف استعدادهای درونی خود و آشنایی با مشاغل و حرف و فنون مورد نیاز و امکانات موجود در جامعه و انتخاب آزادانه از میان آنها.
با توجه به هدفهای مذکور میتوان گفت که راهنمایی و رشد حرفه ای یکی از برنامه‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد در راهنمایی حرفه ای به فرد کمک می‌شود تا امکانات محیط را درک کرده و با توجه به آنها حرفه ی مورد علاقه و متناسب با نیازها و استعدادهایشان را انتخاب و برای آمادگی و رسیدن بدان طرح ریزی نماید به عبارت دیگر راهنمایی حرفه ای فرآیندی مداوم و پیوسته است که بدان وسیله به فرد کمک می‌شود تا بتواند شغل مناسبی را انتخاب کند، برای آن آماده شود، به آن اشتغال ورزد و بطور موفقیت آمیز به اشتغال آن ادامه دهد.
راهنمایی تحصیلی:
کمک به دانش آموز در مورد پیشرفت تحصیلی یا گزینش رشته تحصیلی و یا انتخاب مواد درسی،بخشی از راهنمایی است که راهنمایی تحصیلی نامیده می‌شود.
راهنمایی تحصیلی مقدمه راهنمایی حرفه ای است و براساس کلیه اصول مربوط به راهنمایی انجام می‌شود. چون طرح ریزی شغلی نیاز به طرح ریزی تحصیلی داشته و انتخاب رشته تحصیلی بدون توصیه به شغل مورد نظر انجام نمی‌گیرد، بنابراین راهنمایی تحصیلی و حرفه ای لازم و ملزوم به یکدیگرند و انجام هریک بدون توجه به دیگری امکان ندارد.
اصول راهنمایی تحصیلی از دیدگاه مولوی در اسلام[2]
1- یکی از مطالبی که باید بدان توجه داشت آن است که علم ارزش جهانی دارد و تحصیل آن در هرجا و از هرکس مجاز و بلکه متحسن است.
پیامبر اکرم می‌فرماید:
در طلب علم باشید هرچند آن ر ا در چین سراغ گرفته باشید (محجه البیضاء 1/8)
علی علیه السلام فرمود:
مطلب حکیمانه را فرا گیرید و لو گوینده آن مشرک باشد.
2- دانش آموز تفهیم شود که تحصیل علم برای رضای خدا و خدمت به خلق خدا انجام گیرد نه برای فخرفروشی و ریاست برمردم. امام صادق (ع) فرموده است که: کسی که تحصیل علم می‌کند برای آنکه به مردان عالم فخرفروشی کند، یا به جنگ بی سوادان برود و آنان را شکست دهد، یا آنکه بوسیله علم مردم را به خود متوجه کند و بگوید من رئیس شما هستم، جایگاه چنین انسانی آتش خواهد بود .
3- دانشی که علایق دنیوی و شهوات مادی را ارضا کند، مانند تیغی در دست زنگی مست است . بدین معنا که در هدفهای تحصیلی تنها درآمد و ارضاء شهوات نباید مورد توجه قرار گیرد . چنانچه هدف تحصیل قرب الهی و رضایت خدا باشد عبادت محسوب می‌شود .
خدواند به داود پیغمبر وحی فرستاد: درباره عاملی که علایق دنیوی و مادی او راست کرده است از من پرسش مکن، اینان راهزنانی بر بندگان من هستند . (لئالی الاخبار صفحه 192)
4- در راهنمایی تحصیلی باید آینده نگری مورد نظر قرار گیرد بنابراین دانش آموز باید به طرف رشته‌های تحصیلی راهنمایی شود که پس از فراغ از تحصیل مورد نیاز جامعه باشد .
حضرت علی (ع) می‌فرماید: بهترین مطالبی که شایسته است جوانان یاد بگیرند، چیزهایی است که در بزرگ مورد نیازشان باشد و بتواند در زندگی اجتماعی از آموخته‌های دوران جوانی خود استفاده کند .
5- یکی از خدماتی که در راهنمایی تحصیلی از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد دادن اطلاعات است بنابراین مشاور باید اطلاعات لازم را به پدران، مادران، معلمان و دانش آموزان در زمینه‌های مختلف تحصیلی بدهد و به آنان گوشزد کند که آنان نیز اطلاعات را بدون هیچ گونه چشمداشتی به دیگران، که نیازمند آن اطلاعاتی باشند، منتقل کنند . حدیث معرف « زکوه العلم نشره» موید این مطلب است .
6- اسلام برای تخصص و کسب علم اهمیت زیادی قابل است و آیات و احادیث زیادی در این زمینه وجود دارد . آنچه از نظر راهنمایی تحصیلی مهم است آنکه تحصیل علم توام با تعهد باشد . در آیاتی که علم و تزکیه با هم آمده، در بیشتر موارد، تزکیه مقدم بر تعلیم ذکر شده است . در سوره‌های بقره آیه 151 و آل عمران 164 و جمعه آیه 2 تزکیه مقدم بر تعلیم در سوره بقره آیه 129 تعلیم بر تزکیه مقدم شده است .
شامل 10 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله راهنمایی و مشاوره از دیدگاه مولوی
