چکیده
اسطوره به عنوان یکی از مهمترین ارکان هویتی، جایگاهی ویژه در باورهای فرهنگی و بعضاً آئینی هر ملتی دارند. درآمیختگی این پدیده با مفاهیم تاریخی و آئینی و سیر تکاملی آن در گذر زمان نقش اسطوره را به مجموعهای متعالی از مولفههای هویتی جوامع بشری تبئین نموده تا در قالب داستانها به بیان ارزشها و عقاید بنیادین فرهنگی آن ملت بپردازد. اما گنگی و افسانهگون بودن داستانهای اساطیری که ریشه در عمر دراز اسطوره و خیالپردازیهای ذهن ناتوان بشر در پاسخ به بسیاری از مشکالت دارد، تطبیق واقعیات نهفته در اساطیر را با زندگی جوامع صاحب آن اسطورها دشوار میکند. لذا شناخت و ریشهیابی ارکان هر اسطوره در درک هر چه بهتر چیستی و چرائی آن و رمز گشایی از گنجینه های ارزشمند پنهان در آن خالی از نتیجه نخواهد بود.
نقش کوه دماوند )البرز کوه( به عنوان بلند ترین و شکیل ترین کوه شناخته شده در مرزهای ایران فرهنگی نقشی پررنگ و منیر در اسطوره های ایرانی است که پس از درآمیختن با غرور ملیتی و نماد پردازی های هویتی ایرانی به اشکال مختلف در اسطورها نمود پیدا میکند. در این جستار سعی بر آن است تا با معرفی جنبه های هویتی دماوند بر اساس متون تاریخی و تحلیل وجه تسمیه آن بر اساس تطابقات تاریخی – جغرافیای ضمن تعین شناسه ای ریشه دار تر برای این نماد هویت ایرانی، به بررسی و موشکافی جایگاه آن در اساطیر روائی وباورهای آئینی آمیخته با اسطوره در ایران پرداخته شود.
واژگان کلیدی: ایران، باورهای آئینی، اسطوره، دماوند، البرز
مقاله با موضوع بررسی جایگاه دماوند (البرز) در اساطیر ایران