پایان نامه مقایسه رفتار اطلاع یابی آموزشی – پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی و فنی و مهندسی در استفاده از اینترنت

اختصاصی از اس فایل پایان نامه مقایسه رفتار اطلاع یابی آموزشی – پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم انسانی و فنی و مهندسی در استفاده از اینترنت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات :116

چکیده :

پژوهش حاضربا هدف مقایسه رفتار اطلاع یابی آموزشی – پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در استفاده از منابع اینترنتی و با روش پیمایشی صورت گرفته است . نمونه پژوهشی شامل 120 نفر دانشجوی تحصیلات تکمیلی است که به روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشگاههای جامع و فنی شهر تهران انتخاب شده اند . به منظور گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با پایایی و روایی که از نظر اساتید محترم و صاحب نظرانIT مورد تایید بوده استفاده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t و خی دو استفاده شده است .

یافته های پژوهشی نشان می دهد که اکثر دانشجویان دوره ارشد از طریق سایت کتابخانه و دوره دکتری از طریق خانه به اینترنت دسترسی دارند. میزان استفاده دانشجویان رشته فنی مهندسی از اینترنت بیشتر از گروه علوم انسانی است و همچنین توانایی این گروه نیز در مقایسه با گروه علوم انسانی بیشتر است و یافته ها نشان می دهد که توانایی استفاده از اینترنت در رشته های تحصیلی مختلف متفاوت است.

همچنین یافته ها تفاوت معناداری بین دوره های تحصیلی و توانایی استفاده از اینترنت نشان می دهد

نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین مدت زمان استفاده از اینترنت و رشته تحصیلی ارتباط وجود دارد.بعبارتی گروه فنی مهندسی زمان بیشتری را صرف جستجوی اطلاعات از اینترنت می کنند . همچنین این گروه اولویت اول خود برای کسب اطلاعات از منابع اطلاعاتی را ، اینترنت و سپس کتاب معرفی کردند درحالی که در گروه علوم انسانی ، اولویت اول کتاب و سپس اینترنت می باشد.

دانشجویان هدف ازجستجوی اطلاعات از اینترنت را پژوهش سپس کسب اطلاعات آموزشی اعلام کردند هدف از کسب اطلاعات برای انجام فعالیت های پژوهش و آموزشی را ،مرور پیشینه و سپس روز آمد کردن اطلاعات درسی اعلام کردند.

دانشجویان گروه فنی ،نحوة آشنایی خود با امکانات اینترنت را در اولویت اول آزمون و خطا و در وهله دوم از طریق همکاران و دوستان می دانند در حالی که در گروه علوم انسانی آشنایی اول از طریق دوستان و آشنایان سپس از طریق آزمون و خطا می باشد. هر چهار گروه ترجیحا" ، منابع اینترنتی مورد نیاز خود را از طریق موتور جستجوی وب شناسایی می کنند بررسی دلایل استفاده از اینترنت نیز تفاوت معناداری را بین دو گروه نشان می دهد و دانشجویان مشکلاتی مانند عدم تسلط به زبان خارجی و پایین بودن سرعت شبکه و هزینه بالا را از موانع موجود بیان کردند.

همچنین بررسی ها ، نشان داده که رفتار صحیح جستجو در رشته های مختلف ، همچنین در دوره های تحصیلی مختلف متفاوت است.

هر چهارگروه خواستار یادگیری جستجو و استفاده از پایگاههای اطلاعاتی هستند و پیشنهاداتی در جهت بهبود دستیابی استفاده از اینترنت بیان کردند.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

فصل اول

مقدمه                                                                                                               1

بیان مساله                                                                                                          4

اهمیت و ضرورت                                                                                            6

اهداف پژوهشی                                                                                                8

سوالات پژوهشی                                                                                                         

فرضیه های پژوهشی                                                                                         9

تعریف مفاهیم                                                                                                  10

تعاریف عملیاتی مفاهیم                                                                                    10                                                     

فصل دوم

مقدمه                                                                                                               12

رابطه خدمات دانشگاهی و توسعه ملی                                                              13

تاثیر دانشگاه در توسعه اقتصادی                                                                       14

تاثیر دانشگاه در توسعه اجتماعی / سیاسی                                                         15

تاثیر دانشگاه در توسعه فرهنگی                                                                        15

رسالت ، وظایف و خدمات دانشگاه                                                                  16

اینترنت                                                                                                             19

تاریخچه اینترنت                                                                                              22

ابزارها و خدمات اینترنت                                                                                 25

رفتار اطلاع یابی                                                                                               31

خاستگاه مفهوم اطلاع یابی                                                                               33

جست و جوی اطلاعات و ساز و کارهای بهینه سازی آن                                  34

انتخاب یک بانک اطلاعاتی برای انجام جست و جو                                         35

فرمول جست و جو                                                                                           36

ترکیب فرمول جست و جو با استفاده از عملکرد های موجود                            37

انجام جست و جو                                                                                             40

مدل های رفتار اطلاع یابی                                                                                41

مدل رفتار اطلاع یابی الیس                                                                               43

مدل رفتار اطلاع یابی کالتو                                                                               49

مدل رفتار اطلاع یابی بلکین                                                                              51

مدل رفتار اطلاع یابی مار چینونین                                                                     52

مدل رفتار اطلاع یابی ویلسون                                                                          54

مهارت باز یابی اطلاعات                                                                                  62

رفتار اطلاع یابی مورد نیاز در فرآیند پژوهش                                                   64

فصل سوم

مقدمه                                                                                                               87

روش پژوهش                                                                                                   88

جامعه پژوهشی و روش نمونه گیری                                                                 88

ابزار پژوهش                                                                                                    89

روش تجزیه و تحلیل داده ها                                                                             90

فصل چهارم

مقدمه                                                                                                               92

تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                      93     

فصل پنجم

مقدمه                                                                                                               118

بحث و نتیجه گیری                                                                                           119

پیشنهادها                                                                                                          129

پیشنهادات برای پژوهش آتی                                                                            129

محدودیت ها                                                                                                    130

خلاصه                                                                                                             130

منابع فارسی                                                                                                      134

منابع انگلیسی                                                                                                    138

چکیده انگلیسی                                                                                                141

فهرست جداول

عنوان                                                                                                        صفحه

جدول 2-1 : تحقیقات الیس وهمکاران                                                               47

جدول 2-2 : مدل آگویلار                                                                                56

جدول 2-3 : چهار حالت اصلی جستجوی اطلاعات در وب                                  57

جدول 3-1 : توزیع فراوانی دانشجویان بر حسب رشته تحصیلی                             89

جدول 4-1 : عنوان : توزیع فراوانی دانشجویان بر حسب جنس                            93

جدول 4-2 توزیع فراوانی سنی دانشجویان                                                          94

جدول 4-3 توزیع فراوانی میزان استفاده دانشجویان از اینترنت                              95

جدول 4-4 : توزیع فراوانی شیوه دسترسی دانشجویان به اینترنت                          97

جدول 4-5 : توزیع فراوانی میزان توانایی دانشجویان در استفاده از اینترنت                        98

شماره 4-6 : جدول خی دو مربوط به استفاده از اینترنت و رشته تحصیلی دانشجویان98

جدول 4-7 : جدول خی دو مربوط به توانایی استفاده از اینترنت و دوره های تحصیلی100

جدول 4-8 : توزیع فراوانی مدت زمان استفاده از اینترنت توسط دانشجویان         101

جدول 4-9 : خی دو مربوط به مدت زمان استفاده از اینترنت و رشته تحصیلی       102

جدول 4-10 : توزیع فراوانی اولویت استفاده از ابزارها و خدمات اینترنت              103

جدول 4-11 : توزیع فراوانی استفاده دانشجویان از منابع اطلاعاتی                       104

جدول 4-12 : توزیع فراوانی اهداف دانشجویان از جستجوی اطلاعات                105

جدول 4-13 : توزیع فراوانی اهداف پژوهشی دانشجویان                                                106

جدول 4-14 : توزیع فراوانی اهداف آموزشی دانشجویان                                                107

جدول 4-15 : توزیع فراوانی مربوط به شناسایی منابع اینترنتی                              109

جدول 4-16 :   توزیع فراوانی نحوه آشنایی دانشجویان با اینترنت                                   110

جدول 4-17 توزیع فراوانی دلیل استفاده از اینترنت                                            112

جدول 4-18 :جدول فی دو مربوط به دلایل استفاده از اینترنت و رشته تحصیلی                    112

جدول 4-19 : بررسی رابطه یبن رفتار های صحیح جستجو و رشته تحصیلی                         113

جدول 4-20 بررسی رابطه بین رفتار صحیح جستجو و دوره های تحصیلی                 114

جدول 4-21 : توزیع فراوانی مربوط به فراگیری خدمات اینترنت                          114

جدول 4-22 : توزیع فراوانی مربوط به عوامل عدم استفاده از اینترنت                    115

جدول 4-23 : توزیع فراوانی میزان رضایت دانشجویان از وضعیت موجود اینترنت            116

مقدمه

اطلاع یابی فعالیت مهمی در جامعه بشری است . هر چند می توان ادعا کرد که اطلاع یابی همواره چنین بوده است . اما این موضوع در جامعه اطلاعاتی متداول تر است . همانگونه که قبل از پیدایش صنعت چاپ در قرن 15 ، انتقال اطلاعات بصورت شفاهی یا دست نوشته انجام می شد . پس از اختراع چاپ توسط گوتنبرگ ، اطلاعات بیشتری روی کاغذ تولید گردید و به شکل های مختلفی چون کتاب جزوه ، گزارش و مجله علمی ذخیره شد . اطلاعات در طول قرن بیستم و قرن حاضر از طریق رادیو و تلویزیون و بطور فزاینده ای از طریق ارتباطات الکترونیکی و به ویژه اینترنت نیز منتقل شده است .

تخمین زده می شود که اطلاعات تولید شده بین سالهای 1970 تا 2000 بیشتر از کلیه اطلاعات تولید شده در 5 هزار سال قبل بوده است (لارج ، آندرو 1382 : 27).

پیشرفت در فن آوری های اطلاعات و ارتباطی مسئول چنین انفجار اطلاعاتی می باشد و اساس بسیاری از این تغیرات ، توانایی نظام رایانه ای برای ذخیره زیادی از اطلاعات ، پردازش سریع و قابل دسترسی ساختن آنها برای کاربران در سراسر دنیا از طریق شبکه های ارتباطی راه دور می باشد .

• بدین گونه ارتباطات رایانه ای ( شبکه اینترنت ) ، ارتباطات راه دور و وسایل ارتباط جمعی ، نوعی " مثلث ارتباطات " را بوجود آورده اند که دگرگونی های فن آوری پر اهمیتی در عرصه های اجتماعی ، علمی و فرهنگی و ... حاصل آن است . و اصطلاحاتی همچون عصر ارتباط ، انفجار اطلاعات انقلاب ارتباطات ، جامعه اطلاعات و اسطوره یا ایدولوژی جامعه اطلاعات و نظایر آنها ، که آنها ، که در سال های اخیر در کتاب ها و آثار پژوهشی محققان در حوزه های جامعه شناسی و فلسفه و علم ، و ارتباطات و علوم کتابداری و اطلاع رسانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند ( معتمد نژاد 1371 ) .

در حال حاضر بحث های گسترده ای بدنبال تغییرات شگرفی که اینترنت در اطلاع یابی و فعالیتهای پژوهشی در جوامع علمی ایجاد کرده است وجود دارد و آن گویای این حقیقت است که دراین سالها استفاده افراد بخصوص دانشجویان نحصیلات تکمیلی از شبکه های الکترونیکی به سرعت افزایش یافته و اینترنت بعنوان یکی از مجراهای قابل دستیابی به اطلاعات برای دانشجویان جهت انجام فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در دانشگاهها و موسسات آموزشی عالی تبدیل شده است . این فن آوری در حال تغیر شیوه های دانشجویان را در جستجوی اطلاعات ، ارتباط با همدیگر ، هدایت پژوهش و آموزش و توزیع نتایج تحقیق تحت تاثیر قرار داده است. چنین به نظر می رسد که سواد اطلاعاتی در جامعه ای که دائم در معرض تغییرات فناوری و همچنین در معرض تغییرات اطلاعاتی بی شماری قرار دارد ، لازم است سواد اطلاعاتی شامل توانایی در تشخیص نیاز ، توانایی ذخیره اطلاعات و توانایی باز یابی و ارزیابی انتقادی اطلاعات بازیابی شده و استفاده مناسب در زمان لازم ، می باشد . سواد اطلاعاتی باعث رفتار اطلاعاتی مناسب در شناسایی ، کسب و اشاعه اطلاعات از طریق هر مجرا و رسانه ای می شود . رفتار اطلاعاتی مناسب ، فرآیند جستجو ، بازیابی ، شناخت و کاربرد منطقی محتوا است . ( فتاحی 1382 ، 276 ) .

در نتیجه نیاز به شناخت رفتار اطلاع یابی آموزشی – پژوهشی احساس می شود چرا که با شناخت رفتار اطلاع یابی و ارزیابی تاثیرات فناوری بر رفتار جستجو و نیز شناخت چگونگی استفاده دانشجویان از اینترنت و عوامل موثر در استفاده از آن ، جایگاهی برای پژوهش و آموزش و توسعه بوجود می آید و آن باعث افزایش پژوهش دانشگاهی و بهبود آموزشی می شود .