تاریخ مختصر شهرستان بجنورد:
- پیشینه و سابقه تاریخی منطقه بجنورد بر اساس پژوهشهای باستان شناسی و مطالعات اسناد و مدارک تاریخی و به استناد غارو تپه های مکشوفه به 5000 سال پیش می رسد و نیز ویژگیهای سفالهای مکشوفه بجنورد با مشخصات سفالهای چشمه علی دامغان و تپه حصار برابری می کند در طی اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد در سرتا سر منطقه بجنورد از جرگلان تا دشتهای مانه و سملقان اقوامی با مشخصات سفال خاکستری سکونت داشته اند .درهمین زمان در بخش مانه و سملقان ، تپه های خان و شهر آوا نیز اقوامی ساکن بوده اند .
در دوران ماد و هخامنشی " پرثوه " یا پارت مشتمل بر شمال خراسان و قسمتی از مازندران کنونی و یکی از ساتراپی های 20 گانه بوده و بجنورد بخشی از ساتراپی پارت بوده است . از دوران اشکانیان 27 زیستگاه در شهرستان بجنورد شناسایی شده است و به استناد کتب معتبر از جمله کتاب " ایران باستان " نوشته مرحوم پیرنیا و کتاب "تاریخ سیستان و حواشی آن" به قلم مرحوم بهار, بجنورد جزو ولایات پارت محسوب می شده است . شهر چرمغان متصل به جنوب شهر کنونی بجنورد که در دوره مغول ویران شده یادگارهای دوران ساسانی را در خود دارد . آتشکده اسپاخو نیز متعلق به همین دوران است . بعد از ظهور اسلام با باز شدن دروازه های ایران بر روی این دین مبین , این شهرستان نیز هم جهت با دیگر نقاط تحت تاثیر فرهنگ انسان ساز اسلام قرار گرفت . در سالهای آغازین قرن دوم هجری این منطقه جزئی از قلمرو طاهریان محسوب می شد .
در دوران اسلامی قسمتهای عمده ای از منطقه بجنورد آباد و مسکونی بوده است که در سفرنامه های معروف مثل سفرنامه " ابودلف " و کتاب " نزهه القلوب "حمدا … مستوفی به گوشه هایی از سابقه تاریخی این منطقه در دوران اسلامی اشاراتی رفته است .
در نیمه های قرن سوم هجری با تسلط دولت صفاریان بر طاهریان راه یورش یعقوب لیث به مناطق طبرستان از منطقه بجنورد می گذشت .
پس از عصر درخشان سامانیان و روی کار آمدن ترکان سلجوقی که از نواحی شمال شرقی به ایران حمله ور شدند , منطقه کنونی بجنورد نیز تحت تائیر این هجوم قرار گرفت . با استفاده از آشفتگیهای پایان عصر سلجوقی , دولت خوارزمشاهیان در شمال خراسان بنیاد نهاده شد و مسلم است که این تغییر و تحول سیاسی نمی توانست بر منطقه بجنورد بی تاثیر بوده باشد .
به ا ستناد پژوهشهای باستان شناسی و بررسیهای تاریخی طی قرون 5 تا7 هجری قمری قسمت اعظم بجنورد مسکونی بوده که شهرهای عظیم وگسترده ای ازاین دوره در نقاطی همچون عزیز آباد و کهنه کند ودر حمله مغول صدمات فراوانی دیده و بکلی با خاک یکسان می شوند . منطقه بجنورد در سالهای پایانی قرن هشتم هجری در معرض لشکر کشی تیمور قرار می گیرد . بعد از تیمور جانشینان او توجه زیادی به خراسان می نمایند که این توجهات بر اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی این شهرستان بی تاثیر نبوده است . در آغازین سالهای قرن دهم با ظهور صفویه بر اثر غلبه ارتباطات فرهنگی و اقتصادی , ثبات و آرامش بر این منطقه مستولی می گردد و نواحی شمال خراسان روند ترقی و آبادانی و پیشرفت را طی می نماید .
وجود کاروانسراهای متعدد از جمله رباط قلی ، رباط عشق و رباط قره بیل در اطراف بجنورد و در جاجرم که جدیدا به شهرستان ارتقا یافته ، نشان دهنده این امر می باشد . در این دوره مرزبانی و ایجاد استحکامات مرزی مورد توجه قرار می گیرد که با اسکان کردهای مغرب ایران در این منطقه , کم و بیش از تهاجمات اقوام غارتگر به شمال ایران جلوگیری به عمل می آید . در نیمه اول قرن دوازدهم و بعد از سقوط دولت صفوی اقوام غربی خراسان زمینه های رونق و ترقی دهات و شهرهای ناحیه را فراهم می نمایند و بایستی زمینه استقرار شهرهایی مثل بجنورد در شمال خراسان در زمان افشاریه فراهم شده باشد . شهر بجنورد در عصر قاجاریه مورد توجه پادشاهان قاجار قرارمی گیرد و حکمرانان این شهر لقب ایلخانی می یابند.
شهرستان بجنورد با توجه به قدمت و پیشینه ای که دارد دارای آثار و امکنه تاریخی فراوان است که تا کنون حدود 135 اثر و بنای تاریخی آن به ثبت رسیده است .
شامل 20 صفحه word
دانلود تحقیق تاریخ مختصر شهرستان بجنورد