اس فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

اس فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

دانلود مقاله تربیت در سیره معصومین

اختصاصی از اس فایل دانلود مقاله تربیت در سیره معصومین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود مقاله تربیت در سیره معصومین


دانلود مقاله تربیت در سیره معصومین

امروزه ما وراث جهانی پر از ناکامیها ، شکست ها ، بیمناکی ها و سرخوردگی ها هستیم ، کنار نهادن عقل و خرد و پیروی از امیال درونی ، غرایز حیوانی و خودخواهی ها ، انسان هایی بی رحم ، بی منطق و تخریب گر ساخته است . وجود این همه بی عدالتی ، سرگشتگی ، جنگ و بسیاری از رفتارهای غیر عقلانی ، موید این امر است که بشر امروزی قبل از هر چیز به تربیت کردن نیاز دارد . در اهمیت تربیت در اسلام همین بس که در قرآن مجید از یکی از اهداف عالیه بعثت پیامبران به عنوان تزکیه ( تربیت ) نام برده شده است . تربیت در اسلام با معانی و تعابیر مختلفی به کار رفته است . در یک تعبیر ، تربیت به معنای رسیدن به رشد است . آیه 1 سوره ی جن ناظر بر این تعبیر است . در این آیه هدف قرآن هدایت به حق و کمال عقلی است . آیات دیگری مانند 256 سوره بقره ، 10 سوره جن و 10 سوره ی کهف نیز ناظر بر همین معنا از تربیت هستند . در جای دیگر قرآن مانند آیات 29 و 38 سوره غافر ماموریت پیامبر اسلام هدایت به راه کمال ذکر شده است . هدایتی که در آن فرد ، در راه مستقیم ( صراط المستقیم ) گام بر می دارد . در سوره ی آل عمران آیه 164 آمده است که همانا خداوند بر افراد با ایمان منت نهاد و برای آنان پیامبری را مبعوث کرد تا آنان آیات الهی را تلاوت کنند و انسانها را از آلودگیها برهانند ( تزکیه کنند ) و به آنها کتاب و حکمت بیاموزند . و یا در نهج الفصاحه ، پیامبر اکرم (ص) می فرماید : " من برای به کمال رساندن خوبیهای اخلاق مبعوث شدم " بنابراین تزکیه نفس باعث رستگاری می شود و تربیت باعث به کمال رسیدن ابعاد معنوی و شخصیتی انسانها می گردد . در این میان پرمعناترین تعبیر از تربیت اسلامی همان تعبیر به تزکیه است . در آیه دوم سوره جمعه ، هدف از بعثت رسولان و پیامبران آگاه ساختن انسانها از نشانه های الهی ، تزکیه آنها و علم آموزی به آنها عنوان شده است . این سه هدف بزرگ الهی جز برترین اهداف تربیت اسلامی است ( مکارم شیرازی ، 1367 ) هدف اول یعنی آگاه ساختن انسانها به نشانه های الهی جنبه ی مقدماتی دارد و در آن سعی می شود کودک با رشد گیرنده های حسی خود مخصوصا دیدن و شنیدن بتواند به تفکر و تاملی درست
در عالم خلقت برسد . در مرحله ی بعد کودک یاد می گیرد که از انجام رفتارهای غیر اخلاقی و غیر انسانی بپرهیزد و فضائل و کمالات انسانی را در خود رشد دهد . در مرحله ی سوم و آخرین مرحله ی تربیت ، کودک شروع به علم آموزی می کند تا بیشتر از پیش رو به سوی کمال برود . تربیت اسلامی جامع است از این نظر که شامل پرورش جسم ، روح ، فرد و جمع ، دینا و آخرت می شود ( احمدی ، 1364 ) تربیت در اسلام تنها انجام مناسک دینی نیست . بلکه پروراندن هر صفت و کمالی است که انسان به عنوان جانشین خدا بر زمین و انسان به عنوان انسان باید دارا باشد . آیات ، روایات و تصویه های دینی متفاوتی را می توان یافت که در آن نه تنها به عبادت و انجام مراسم دینی توصیه شده است بلکه کسب کلیه فضایل و دوری از هر حیوان صفتی سفارش شده است . از دیگر ویژگیهای تربیت اسلامی این است که تمامی تلاشهای تربیتی یک مسیر را دنبال می کنند و آن عبادت و بندگی خدا و تسلیم رضای او بودن است . این ویژگی مخصوص تربیت اسلامی است و در هیچ یک از مدلهای تربیتی وجود ندارد . در بهترین روشهای تربیتی فرد خدمتگزار جامعه است و هدف والاتری وجود ندارد . از ویژگیهای دیگر تربیت اسلامی تاکید آن بر تربیت شناختی است . آنقدر که در تربیت اسلامی بر پرورش تفکر و علم آموزی تاکید شده است در هیچ یک از مدلهای تربیت چنین سفارش نشده است .
بررسی هدف های تربیتی اسلام از منظر علمای علوم تربیتی :
هدفهای تربیتی در اسلام از نظر شریعتمداری عبارتند از : تقوی و پرهیزگاری ، آموزش حکمت ، پرورش عدالتخواهی ، تکامل انسان، استقلال فردی ، پذیرش مسئولیت فردی ، تغییر رفتار ، احترام به انسان ، ایمان به صلاحیت مردم ، پرستش خدا ، برادری و همکاری ، دوستی با ملل دیگر و پرورش روح اجتماعی . پس می توان گفت یکی از اهداف تعلیم و تربیت اسلامی شناخت خود و پیرامون خود است . فرزندانمان را باید به گونه ای تربیت کنیم که مشتاقانه در پی کشف خود و محیط خود برآیند . ما می توانیم به روش بسیار دقیق و هوشمندانه آن را هدایت نمائیم مسلماً اگر این نهاده درونی نتواند به درستی رشد یابد ما در اهداف تربیتی خود دچار شکست شده ایم . برای تربیت و رشد این نهاده باید سعی کنیم از ابتدا کودک را مشتاق به بررسی و پویش اطراف خود نمائیم . ما می توانیم با جواب دادن به پرسشهای او با حوصله و سعی بیشتر او را برای طرح پرسشهای دیگر به حرکت وا داریم پس شناخت خود و پیرامون خود می تواند از اولین اهداف تربیتی باشد که از ابتدای تولد می توان به آن پرداخت . آموزشهایی که در این مرحله به کودک داده می شود باید در برگیرنده ی شناخت کودک از حقوق خود و دیگران باشد . کودک یاد می گیرد که به دیگران احترام بگذارد. حق خود را در قبال جامعه و میحط زیست ادا کند . یاد بگیرد که فکر کند و مهارتهای تفکر را بیاموزد و بتواند رابطه ای انسانی با دیگران برقرار سازد . در مرحله ی بعد که هفت سالگی شروع می شود ، بیشترین تاکید بر تربیت دینی است . کودک یاد می گیرد که مناسک دینی را انجام دهد . دین خود را بشناسد و هر آنچه به او از طرف دین امر شده است ، انجام دهد و از آنچه که از آن نهی شده است، دوری گزیند . این مرحله توأم است با شروع تعلیم و تربیت رسمی که در آن مرحله سوم از تعلیم و تربیت اسلامی که همان یاددهی علم و حکمت است آغاز می شود . در این مرحله است که شناخت و آگاهی های فرد از خود و جهان و همچنین آفریدگار جهانیان به مرتبه ای رسیده است که بتواند از روی آگاهی به سوی شکوفایی گوهر انسانی خود قدم بردارد . بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که در تعلیم و تربیت اسلامی یک هدف اساسی وجود دارد و آن حرکت انسان به سوی خداست . روشهای تربیت اسلامی در قرآن به روشهای گوناگون تربیت اشاره شده است . یکی از آن روشها که اتفاقا در روان شناسی مدرن امروزی نیزکاربرد دارد ، روش تشویق و تنبیه است . مکررا در قرآن می بینیم که خداوند انسانها را به دادن پاداش در مقابل نیکی ها و مبتلا ساختن آنها به عذاب در مقابل بدیها اشاره دارد . این روش در روان شناسی بسیار رایج است .در این روش برای تغییر و اصلاح رفتار می توان با دادن پاداش و یا تنبیه کردن انسانها را واداشت تا رفتار بخصوصی را ارائه دهند و رفتار دیگر را سرکوب نمایند . تفاوت روش تشویق و تنبیه قرآنی و روان شناسی امروزه در این است که تنبیه یا تشویق خداوند اکثراً به دنیا دیگری واگذار شده است . اگر چه در این دنیا نیزتا حدودی تشویق و تنبیه وجود دارد ولی در روان شناسی بلافاصله بعد از رفتار خاصی تشویق و تنبیه صورت می گیرد . با این حال می توان از هر دو روش قرآنی و روان شناسانه برای تربیت افراد استفاده نمود . روش دیگری که در تربیت اسلامی وجود دارد و مکررا به آن اشاره شده است . الگوگیری از سیره پیامبران و اولیا خداست . خداوند رفتار رسول اکرم (ص) را اسوه حسنه برای مردم می شمارد تا از آن الگو گیرند . در روان شناسی مدرن نیز از این روش مخصوصا برای فراگیری رفتارهای اجتماعی استفاده شایانی می شود . الگو باید ویژگیهای به خصوصی داشته باشد تا مورد الگوگیری قرار بگیرد . این ویژگیها شامل جنسیت ، سواد ، موقعیت اقتصادی ، اجتماعی ، ویژگیهای شخصیتی ، سن و از این قبیل است . توجه به این ویژگی ها می تواند این روش تربیتی را کارآمدتر سازد . روش دیگر تربیت در اسلام روش تذکر است . ذکر به معنای یادآوری است . به این معنا که ما ، چیزی را که قبلا فرد یاد گرفته است،با بیان صفتی از آن ، به او گوشزد می کنیم.این روش صرفا موقعی موثر است که فرد چیز را قبلا یادگرفته باشد. در این صورت نیازی به استفاده از تنبیه نیست بلکه یادآوری آنچه فراموش کرده کافی است . گاهی این روش می تواند به صورت امر به معروف و نهی از منکر صورت بگیرد که نوع دیگری از تذکر دادن است . از دیگر روشهای تربیت السامی می توان روش " بیان داستان " را نام برد . در قرآن بسیاری از داستانهای عبرت آموز وجود دارد که هر یک می تواند انقلابی در درون انسانها ایجاد نماید . روش داستانی روش استفاده از تجربیات دیگران به جای تجربه فردی است .

 

شامل 18 صفحه word


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله تربیت در سیره معصومین

تحقیق درباره سیره های پیامبر اعظم (ص)

اختصاصی از اس فایل تحقیق درباره سیره های پیامبر اعظم (ص) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق درباره سیره های پیامبر اعظم (ص)


تحقیق درباره سیره های  پیامبر اعظم (ص)

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:39

فهرست و توضیحات:

سیره های  پیامبر اعظم (ص)

سادگی در سیره پیامبر اکرم (ص)

فرمان های سیره ساز

عبادت پیامبر

دلسوز و مهربان

مشورت با مردم

روزی پیامبر اکرم (ص) دوازده درهم به حضرت علی (ع) داد و فرمود : لباسی برای من تهیه کن . حضرت علی (ع) به بازار رفت و  لباسی به همان قیمت تهیه کرد و خدمت رسول اکرم (ص) آورد . پیامبر اکرم فرمود اگر لباس ساده تر و ارزاتنری بود بهتر بود . اگر فروشنده راضی است لباس را به او برگردان . حضرت علی (ع) لباس را برگرداند و پول را پس گرفت و خدمت پیامبر (ص) برگشت .

اگر کسی برای اصلاح و متحول کردن جامعه، از درون سوز نداشته باشد، بتواند جامعه ای را مشتمل سازد. یکی از صفحات بر جسته محال است بتواند جامعه ای را مشتعل سازد. یکی از صفات بر جسته انبیای الهی سوز و گداز برای هدایت و سعادت انسان ها بود.

البته سوز هم باید از روی اخلاص باشد، دکان نباشد! هر کس باید ببیند چه کاری کعطل مانده است، آستین ها را بالا بزند و کار را انجام دهد. به نوع کار، پستی و شرافت ظاهری آن نباید نگاه کرد. کاری که بر زمین مانده استباید با نیت پاک و خالص انجام داد.

یکی از خصوصیات انبیاء از جمله پیامبر اسلام پرهیز از تکلف. خداوند از پیامبرش می خواهد که به مردم بگوید: «و ما انا من  المتکلفین» من اهل تکلف نیستم و خود و دیگران را به سختی نمی اندازم.

در کارهایی که از طرف خدا فرمان مخصوصی صادر نشده و کار به خود امت واگذار شده بود، گاه و بیگاه پیامبر با مردم مشورت می کرد و حتی در مواردی رأی دیگران را بر نظر خود مقدم می داشت. در جنگ احد پیامبر شورایی تشکیل داد و درباره اینکه برای جنگیدن از مدینه بیرون بروند یا در مدینه ستگر بگیرند مشورت نمود.


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق درباره سیره های پیامبر اعظم (ص)

تحقیق در مورد مدیریت در سیره نبوی

اختصاصی از اس فایل تحقیق در مورد مدیریت در سیره نبوی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق در مورد مدیریت در سیره نبوی


تحقیق در مورد مدیریت در سیره نبوی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه29

فهرست مطالب

چکیده

 

مقدمه

 

بخش اول: مدیریت در سیره نبوی

 

تعریف مدیریت

 

مدیریت اسلامی در سیره نبوی

 

رابطه مدیریت با اسلام

 

بخش دوم: نقش مدیر، مبانی مدیریتی سیره نبوی

 

نقش مدیر در برقراری روابط انسانی

 

مدیریت کلاس درس

 

انضباط قاطع مدیریتی در مدارس

 

رهنمودهای قرآن کریم در خصوص مدیریت

 

مبانی مدیریت پیامبر اکرم (ص)

 

بخش سوم: بررسی مدیریت صحیح و نمودارهای  مدیریتی در مدارس

 

ویژگی های عمومی یک مدیر

 

تقسیم‌بندی مدارس

 

ویژگیهای  مدرسه خوب ( از لحاظ مد یریتی و نرم افزاری )

 

ویژگیهای معلمان در نقش مدیر یادگیری

 

مدیریت فرهنگی  مدارس

 

بخش چهارم: راهکارها، پیشنهادات در نظام مدیریتی

 

راهکارها

 

پیشنهادات

 

نتیجه گیری

 

بر اساس آن مدیریت کرده و به امور خود سامان بخشد. مدیر در نظام اسلامی اسلام دارای یکسری ویژگیهای اساسی و پایه ای است، مدیر اسلامی از یک سو باید دغدغه اجرای احکام اسلام را داشته و از سوی دیگر با لیاقت و توانائیهای لازم به امور خود و مجموعه مربوطه رسیدگی کند. نقش مدیران اسلامی را در رشد و شکوفایی مجموعه های جوامع اسلامی بسیار تأثیرگذار است. معلمان هم باید با توجه به اهمیت مدیریت اسلامی دانش آموزان را با سیره نبوی آشنا کنند.

 

کلید واژه: مدیریت – مدیر و مدیریت- سیره نبوی و مدیر- نقش اسلام در مدیریت- مدیریت در روابط انسانی – مدیریت و کارایی مدیران در سیره نبوی- management- education

 

مقدمه

 

آموزش و پرورش به عنوان اساس و زیربنای توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه است، امروزه در اغلب کشورها آموزش و پرورش صنعت رشد قلمداد می شود و پس از امور دفاعی بیشترین بودجه دولتی را به خود اختصاص می دهد. از آنجایی که بخش قابل توجهی از آموزش و پرورش در مدارس صورت می گیرد مدارس به عنوان یک نظام اجتماعی حساس و مهم، از جایگاه خاصی برخوردارند. مدارس در صورتی خواهند توانست وظیفه خطیری را که به دوش آنهاست به نحو احسن انجام دهند که با مدیریت صحیح، سازمانهای سالم و پویایی باشند.

 

بدون شک در وزارت آموزش و پرورش  نقش مدیر بسیار حساس، مهم و چشمگیر است و اوست که سنگینی  کلیه مسئولیتها و به چرخش در آوردن  نظام مدرسه را به نحو احسن به عهده دارد  و موفقیت و شکست دستگاه آموزش و پرورش به شایستگی و عدم شایستگی او بستگی دارد.

 

مدیر موظف است ضمن ایجاد این صمیمیت و همکاری  و دوستی در میان معلمان، رفتار آنان را به سمت مسائل آموزشی و تخصصی هدایت نماید و از این طریق نسبت به برقراری تبادل افکار عمومی و تخصصی در مدرسه اقدام کند.

 

 

بخش اول: مدیریت در سیره نبوی

 

تعریف مدیریت

 

در باره‌ تعریف مدیریت اتفاق نظر خاصی در دست نیست و صاحبنظران و نظریه پردازان علم مدیریت با اهداف و سوگیری‌های گوناگون، تعاریف متفاوتی ارائه کرده‌اند.

 

- مدیریت عبارتست از: هنر انجام کار به وسیله‌ دیگران (فالت،1924).

 

- فراگرد تبدیل اطلاعات به عمل؛ این فراگرد تغییر و تبدیل را تصمیم گیری می نامیم(فوستر،1967).

 

- فراگرد هماهنگ‌سازی فعالیت فردی وگروهی در جهت هدفهای گروهی (دانلی و همکاران،1971).

 

- فراگرد برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و نظارت کار اعضای سازمان و استفاده از همه‌ منابع موجود سازمانی برای تحقق هدفهای مورد نظر سازمان (استونر و همکاران(1995).

 

تعریف عملیاتی(Operational definition)، مفهوم مدیریت را با رعایت ملاکهای عینی منوط می‌سازد. از این رو، اگر در موقعیتی ملاکهایی شامل فعالیت منظم و سازمان یافته، هدفها، روابط میان منابع، انجام کار به وسیله‌ دیگران و تصمیم گیری برقرار باشد، می‌توان گفت در آن موقعیت ،مدیریت اعمال می شود (کلاندوکینگ،1972).

 


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق در مورد مدیریت در سیره نبوی

تحقیق در مورد سیره ی پیامبر

اختصاصی از اس فایل تحقیق در مورد سیره ی پیامبر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تحقیق در مورد سیره ی پیامبر


تحقیق در مورد سیره ی پیامبر

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

  

تعداد صفحه32

 

فهرست مطالب

 

زهد پیامبر

سوز پیامبر

بى‏تکلّفى پیامبر

غمخوار و همدرد

اول مردم

مشورت با مردم

سیره ی پیامبر

در میان تمام انبیا، تنها پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله است که جزئیّات تاریخ زندگى او به روشنى ثبت و ضبط شده که افتخار بزرگى براى مسلمانان به شمار مى‏رود، زیرا زندگى سایر انبیا مدّتى بعد از آن بزرگواران، با تحریفات فراوان و همراه با انواع تهمت‏ها نوشته شده است.

کتاب‏هاى زیادى درباره اخلاق پیامبر صلى الله علیه و آله نوشته شده که بیشتر آنها به زبان عربى است و چون در بخش‏هاى قبلى درباره انبیا و شناخت و صفات آنان بحث‏هایى کردیم مناسب است گوشه‏اى از سیره آن پیامبر عزیز صلى الله علیه و آله را در اینجا ذکر کنیم زیرا آشنایى با سیره و روش زندگى و اخلاق فردى و اجتماعى آن بزرگوار براى همه مردم بدون استثنا مفید است. از خداوند متعال مى‏خواهم این نوشته مختصر را از ما بپذیرد و ما را از بهترین امّت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله قرار دهد.

پیامبر اکرم نزد کسى پاى خود را دراز نمى‏کرد. با گشاده‏رویى صحبت مى‏کرد و به همه افراد توجه مى‏فرمود.

آنچه در اینجا ذکر مى‏شود از کتاب «بحارالانوار» جلد شانزده و «سیره ابن هشام» و «کُحل البصر» و «تفسیر المیزان» جلد ششم و غیر آن است.

عبادت پیامبر

چون پاسى از شب مى‏گذشت رسول‏ خدا صلى الله علیه و آله از بستر برمى‏خاست و پس از گرفتن وضو و زدن مسواک و تلاوت آیاتى چند از قرآن کریم، در گوشه‏اى به عبادت مى‏پرداخت و اشک مى‏ریخت. بعضى از همسرانش که او را به این حال مى‏دیدند مى‏گفتند: تو که گناهى ندارى چرا این قدر اشک مى‏ریزى؟ مى‏فرمود: آیا بنده شاکر خدا نباشم؟

امّ سلمه مى‏گوید: شبى پیامبر در خانه من بود، نیمه شب، او را نیافتم به سراغش شتافتم، دیدم در تاریکى ایستاده، دست‏ها را بلند کرده، اشک مى‏ریزد و مى‏گوید: خدایا! هرچه نعمت به من داده‏اى از من مگیر، دشمنم را


دانلود با لینک مستقیم


تحقیق در مورد سیره ی پیامبر

دانلود مقاله سیره سیاسی امام علی

اختصاصی از اس فایل دانلود مقاله سیره سیاسی امام علی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 

سیره سیاسی امام علی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اشاره:
در مورد سیره امامان (ع) باب سخن را گشودیم و فصولی از کلیات این بحث را تقدیم کردیم، هرچند مناسب بود مباحثی دیگر نیز در مدخل این بحث دراز دامن مطرح شود، لیکن مقتضای مجله بیش از این نبود و اینک به یاری خداوند اولین فصل بحث پیرامون سیره امامان (ع) را با بحث از سیره سیاسی مولی علی (ع) می‏گشاییم . بدان امید که خوانندگان محترم مجله پاسدار اسلام با دقتی فزون‏تر به این سلسله مقالات عنایت کنند و نظریات خویش را ارسال دارند . ان شاءالله .
ابعاد گسترده شخصیت امام علی (ع)
از امام علی (ع) گفتن کار آسانی نیست! آن چنان که از قرآن گفتن! و عجیب این دو همراهند! پیامبر بزرگ (ص) فرمود: «علی مع القرآن و القرآن مع علی لن یفترقا حتی یردا علی الحوض; (1) علی با قرآن است و قرآن با علی (ع) و این دو تا قیامت از هم جدا نخواهند شد» .
این همراهی ابعاد گوناگونی دارد . قرآن عمیق است; بطون دارد و هر کسی را یارای رسیدن به عمق آن نیست . (2)
علی (ع) هم چنین است! علی شناسی کار آسانی نیست . برای شناخت علی (ع) باید از خدا شروع کرد; به پیامبر (ص) رسید و از او به علی (ع) ! (3)
قرآن کتاب همیشه قرون و اعصار است . کوثر همه نسل‏هاست . همه تشنه کامان معارف را در هر دوره سیراب می‏سازد . (4) غور در دریای معارف امام علی (ع) این قرآن ناطق همین ویژگی را دارد . او امام همه عصرهاست و الهام از او و سیره‏اش تنها راه نجات است .
قرآن اندکی بعد از پیامبر (ص) و بگذار بهتر بگویم در زمان حضرتش! مهجور و مظلوم (5) شد و همین سرنوشت را قرآن ناطق علی (ع) یافت (6) و (7) . . . .
بر این اساس ما تشنه‏کامان سفره معارف امام علی (ع)، لب تشنه‏ای هستیم که در کنار دریای ناپیدا کرانه‏ای نشسته‏ایم و می‏خواهیم به اندازه ظرفیت اندکمان از این دریا بهره گیریم . امید که مولا مدد کند تا همین اندک را برگیریم و بهره فراوان در زندگی بیابیم .
در این سلسله مقالات، تنها به بررسی یک بعد از ابعاد گسترده سیره مولا; یعنی بعد سیاسی آن می‏پردازیم و اگر مجالی بود به یاری خداوند در آینده ابعاد دیگر را مورد بحث قرار می‏دهیم .
در بررسی سیره سیاسی مولا باید به عنوان مبادی بحث‏سه موضوع را پی گیریم:
1- مقصود از سیره سیاسی;
2- سیاسی بودن مولا;
3- سیاست از دیدگاه امام علی (ع)
مقصود از سیره سیاسی
در مقاله «سیری در سیره سیاسی امامان‏» معنای لغوی و اصطلاحی سیاست را آوردیم . در این جا به اجمال می‏گوییم که مقصود ما از سیره سیاسی، روش سیاسی آن حضرت است . ما در این بحث در پی پاسخ به این سؤالات هستیم:
1- موضع امام علی (ع) در دوره بعثت و هجرت چگونه بود؟ سیره سیاسی حضرت در این دوره (که مولا در مسند رهروی نشسته و بهترین رهرو راه پیامبر (ص) است و به معنای دقیق کلمه یک سرباز فداکار است) چه بوده است؟
2- موضع امام در دوره 25 ساله سکوت چه بود؟ اولا، سکوت حضرت به چه معنی است؟ آیا به معنای انزوای کامل از جامعه ست‏یا به معنای کنار کشیدن از مبارزه مسلحانه و غیر آن با دستگاه خلافت؟
ثانیا، فلسفه سکوت حضرت چه بود؟ گاه در سخنان حضرت سخن از «نداشتن یاور است‏» و گاه سخن از «وحدت مسلمین‏» جمع بین این دو چگونه است؟ بی‏تردید همان‏گونه که در قرآن نمی‏توان تناقض یافت (8) در گفتار قرآن ناطق هم نمی‏توان تناقضی دید . و اگر ظاهری چنین یافت‏شد باید خود را و درک خود را تخطئه کنیم نه قرآن و علی (ع) را . به هر حال این بحث‏باید در سیره سیاسی مطرح شود .
ثالثا، همکاری‏های مقطعی که مولا در برخی از بحران‏ها با دستگاه خلافت داشت چه در ناحیه مشاوره، و چه در بعد عملی (حل مشکلات فرهنگی و سیاسی) چه توجیهی دارد و چه الهامی از این سیره می‏توان گرفت؟
3- سیره حکومتی حضرت چگونه بود؟ برنامه‏هایش در ابعاد مختلف چه بود؟ نحوه رفتار حضرت با مخالفان فکری حکومتش چگونه بود؟ با مخالفان توطئه‏گر چگونه برخورد کرد؟ در مورد بیت‏المال چه رفتاری داشت؟ قاطعیت‏ها و نرمش‏های مولا کجا و چگونه بود؟ معیارهای مولا در نصب و عزل‏ها چه بود؟ راز به کار گماردن برخی از افراد ناصالح یا ابقای آنها در مسؤولیت چه بود؟ آیا اینان از آغاز ناصالح بودند؟ یا بعدا به انحراف کشیده شدند؟
چه شیوه‏هایی امام در عزل کارگزاران داشت؟ با کارگزاران صالح ناتوان چگونه رفتار می‏کرد؟ با کارگزاران متخلف به اصطلاح اداری! چه رفتاری داشت؟ با کارگزاران خائن و چپاولگر بیت‏المال چگونه برخوردی داشت و . . . ؟
ما بررسی این مجموعه مباحث را «سیره سیاسی‏» می‏نامیم . روشن است در این بررسی تمام سر و کارمان با روش هست، روشی که الهام گرفته از مجموع زندگی مولاست; به دیگر عبارت، ما در این بحث در پی زندگی‏نامه سیاسی مولا نیستیم که حضرت در چه زمانی حکومت را به دست گرفت؟ در چه تاریخی نبرد جمل (ناکثین) اتفاق افتاد و . . . اینها سیر سیاسی زندگی مولاست . ما در پی سیره و روشی هستیم هرچند در این راستا «سیر زندگی حضرت‏» متن است و حتما باید مورد استفاده قرار گیرد، ولی در سیره سخن از استنباط، نتیجه‏گیری و دریافت روش از «سیره‏» است!
سیاسی بودن مولا علی (ع)
گفتیم که از سیاست دو برداشت‏شده است: یکی برداشت‏سیاست‏بازان حرفه‏ای همیشه ادوار تاریخ که سیاست را به معنای شیطنت، تفسیر می‏کنند و آن را مسلخ ارزش‏های الهی و انسانی قرار می‏دهند . این یک برداشت است که ساحت مردان خدا از آن دور است و حاشا که اولیای الهی در این وادی قرار گیرند!
برداشت دوم، برداشت مردان خداست که سیاست را به معنای تدبیر و تمشیت امور بندگان خدا و موضع‏گیری درست و صحیح در بحران‏ها می‏دانند این در متن زندگی مردان خداست .
امام علی (ع) سیاسی است‏با این برداشت! گو این که برخی در دوره خود حضرت، او را «غیر سیاسی‏» می‏دانستند و دلیلش آن بود که روش مولا و برداشت او از سیاست، برداشت اول نبود، او با مکر، حقه بازی، فریب‏کاری مخالف بود . و دشمنانش اینها را سیاست می‏دانستند . مولا خود تصویر عموم مردم را از سیاست در دوره خود چنین بیان می‏فرماید:
«. . . و لقد اصبحنا فی زمان قد اتخذ اکثر اهله الغدر کیسا و نسبهم اهل الجهل فیه الی حسن الحیلة مالهم قاتلهم الله; همانا ما در روزگاری به سر می‏بریم که بیشتر مردم، بی‏وفایی (خیانت، حیله‏گری) را زیرکی می‏دانند و نادانان آنها را اهل تدبیر می‏خوانند خداشان کیفر دهد، چرا چنین می‏پندارند؟»
در این سخن مولا تصویر عمومی مردم را از سیاست «حقه بازی و فریب می‏داند» در قسمت دیگری از همین خطبه، می‏فرماید: مردان خدا نیز راه مکر را می‏دانند، لیکن دین خود را زیر پا نمی‏گذارند و همین اساسی‏ترین مانعشان برای پوییدن یاست‏شیطانی است:
«. . . قد یری الحول القلب وجه الحیلة و دونه مانع من امر الله و نهیه فیدعها رای عین بعد القدرة علیها و ینتهز فرصتها من لاجریحة له فی الدین; (9) . . . گاه بود که مرد آزموده و دانا از چاره کار آگاه است، اما فرمان خدا وی را مانع راه است و با این که قدرت بر انجام آن دارد آن را به روشنی رها می‏سازد ولی آن کس که از گناه و مخالفت فرمان خداوند پروا ندارد از همین فرصت استفاده می‏کند . . .» .
مولا در این قسمت از سخن در حقیقت «سیاست الهی‏» را تفسیر کرده است . سیاستمداران خدایی، «خدا محورند» و از او پروا دارند و موضع‏گیری‏های خویش را در این محدوده تنظیم می‏کنند هرچند به ضررشان باشد .
مولا در سخنی دیگر «مصداق مجسم‏» سیاست‏شیطانی; یعنی معاویه را ترسیم می‏کند و می‏فرماید:
«والله ما معاویة بادهی منی ولکنه یغدر و یفجر و لولا کراهیة الغدر لکنت من ادهی الناس; به خدا سوگند معاویه زیرک‏تر از من نیست، لیکن شیوه او پیمان شکنی و گنهکاری است و اگر نیرنگ و پیمان شکنی ناپسند و ناشایسته نبود من زیرک‏ترین بودم!»
«ولکن کل غدرة فجرة و کل فجرة کفرة و لکل غادر لواء یعرف به یوم القیامة; لیکن هر پیمان شکنی گناهکار است و هر گناهی نوعی کفر است، در قیامت هر غدار و مکاری را پرچمی است که به آن شناخته می‏شود» .
در ذیل این سخن مولا «سیاست الهی‏» خود را تبیین می‏فرماید که:
«والله ما استغفل بالمکیدة ولا استغمز بالشدید; (10) به خدا مرا با فریب غافلگیر نتوانند کرد و با سخت‏گیری ناتوانم نتوانند شمرد» . مفهوم این سخن آن است که سیاستمدار الهی فریب‏کار نیست، ولی فریب هم نمی‏خورد! سیاستمدار الهی اهل مکر نیست، ولی مکر ناپذیر است و این همان است که در روایات ما از آن به «کیاست‏» و «فراست‏» و «فطنه‏» تعبیر شده است .
سیاست علی (ع) سیاست پای‏بندی به قرآن و موازین انسانی بود .
و سیاست معاویه پشت پا زدن به تمام ارزش‏ها و همین مرز بین سیاست الهی و سیاست‏شیطانی است .
سیاست علی (ع) در جنگ‏ها، سیاست پیامبر بود; هدایت، نصیحت، ارشاد و آن گاه برخورد . او آغازگر جنگ نبود و پیش از آغاز جنگ سربازانش را سفارش به رعایت ارزش‏های الهی می‏کرد: شما آغاز کننده نباشید . فراریان را تعقیب نکنید، مجروحان را به قتل نرسانید (این سفارش عمومی مولا بود به استثنای برخی از جنگ‏ها که فلسفه آن را در مقالات آینده بیان خواهیم کرد .» (11)
ولی روش معاویه روش همه ستمگران تاریخ بود . برای او تنها پیروزی مطرح بود، هرچند به قیمت زیر پا گذاردن تمامی ارزش‏های الهی و انسانی باشد .
جورج جرداق گوید:
«ان الذین قالوا علی لایعرف السیاسة یریدون من علی ان یکون معاویة بن ابی سفیان و یابی علی الا ان یکون ابن ابی‏الطاب; (12) آنها که می‏گویند علی سیاست را نمی‏شناسد می‏خواهند علی (ع) العیاذ بالله، همانند معاویه باشد! و مثل او عمل کند در حالی که علی (ع) علی است او به شیوه الهی خود عمل می‏کند و بس!» .
بر این اساس علی سیاستمدار است و به یاری خداوند طی این سلسله مقالات به اثبات خواهیم رساند که تنها مواضع حق و صائب در دوره‏هایی که مولا زیست، مواضع او بود . او آن جا که جای فداکاری و ایثار بود، سمبل ایثارگران بود . و آن جا که جای نرمش و سکوت قهرمانانه بر اساس تکلیف بود، سکوت کرد . و به هنگامی که به عنوان تکلیف شرعی قدرت به دست گرفت آن را در مسیر احیای ارزش‏های الهی به کار برد و الگویی ارزشمند برای حکومت الهی در طول تاریخ شد، اما افسوس که تشنگان قدرت نگذاشتند که حکومت الهی این ولی بزرگ خداوند شیفته خدمت‏به بندگان خدا، ادامه پیدا کند، افسوس!
سیاست از دیدگاه مولی علی (ع)
سیاست‏به معنای صحیح آن در متن دیانت قرار دارد و اصولا دینی که عهده‏دار سعادت دنیا و آخرت انسان است نمی‏تواند چنین نباشد; به دیگر عبارت، نمی‏توان هیچ دین از ادیان الهی را از سیاست جدا دانست .
این منطق که «کار قیصر را به قیصر واگذارید و کار پاپ را به پاپ!» (13)
و یا «دو شمشیر وجود دارد که در دست‏یک نفر قرار نمی‏گیرد یک شمشیر، قدرت سیاسی است و باید در دست قیصر قرار گیرد و یک شمشیر، قدرت مذهبی است و باید در دست پاپ قرار گیرد» . (14) نمی‏تواند منطق یک پیامبر بزرگ خداوند باشد، و این مظلومیت مسیح (ع) است که مکتبش این چنین دچار تحریف شده است و به تعبیر امام (ره) :
«مذهب مسیح را هم مسخ کردند، مذهب مسیح مسخ شد . هرگز نمی‏شود که دعوتش این باشد که فقط عبادت کنید» . (15)
جالب این جاست که برخی از روحانیان متفکر مسیحی نیز این نظریه را در مورد مسیحیت رد کرده‏اند «توماس اکونیاس‏» (1274 - 1225م) متفکری که در دوره قرون وسطای اروپا می‏زیسته گوید:
(جدایی حوزه مادی و معنوی) در آیین مسیح امکان پذیر نیست، زیرا طبق احکام و شعائر مسیحیت نیل به رحمت ابدی با رشته‏های گسست ناپذیری به تحصیل فضایل اخلاقی پیوند خورده است . . . به عبارت دیگر دولت و مذهب هر دو در کسب فضایل اخلاقی برای اعضای خود علاقه‏ای مشترک دارند . (16)
مکتب اسلام که خاتم ادیان است، مدعی است و به حق این ادعا را دارد که تمامی نیازهای مادی و معنوی بشر را در بستر اداره جامعه تامین می‏کند . این مکتب در این زمینه هیچ چیزی را فروگذار نکرده است . در روایت صحیحه حماد از امام صادق (ع) نقل شده است: «ما من شی‏ء الا و فیه کتاب او سنة‏» (17) ; هیچ چیزی (مورد نیاز) نیست مگر آن که کتاب و سنت در آن زمینه سخن دارند .» در روایت دیگر حضرت فرمود: «ان الله تبارک و تعالی انزل فی القرآن تبیان کل شی‏ء حتی والله ما ترک الله شیئا یحتاج الیه العباد حتی لایستطیع عبد یقول لو کان هذا انزل فی القرآن الا و قد انزله الله فیه; (18) خداوند در قرآن «بیان‏» هر چیز را فرو فرستاده تا آن جا که به خدا سوگند چیزی را از احتیاجات بندگان فروگذار نفرموده و تا آن جا که هیچ بنده‏ای نتواند بگوید ای کاش در قرآن آمده بود جز آن که خدا آن را در قرآن فرو فرستاده است‏» .
آری ممکن است ما را توان استنباط از کتاب و سنت نباشد و نتوانیم اسلام عزیز را آن چنان که هست عرضه کنیم این ضعف ماست نه ضعف اسلام! امام صادق (ع) فرمود: «ما من امر یختلف فیه اثنان الا و له اصل فی کتاب الله عزوجل ولکن لاتبلغه عقول الرجال; (19) هیچ امری نیست که دو نفر در آن اختلاف نظر داشته باشند، جز آن که برای آن در کتاب خدا ریشه و بنیادی است، ولی عقل‏های مردم به آن نمی‏رسد» .
یک نگاه سریع و گذرا به مجموعه قوانین اسلام زنده‏ترین شاهد مدعای فوق است، و عجیب است که کسانی مدعی تبیین دین باشند و این معارف را جدا از آن پندارند: و بگویند:
«گرچه در احادیث و کلمات پیامبران توصیه‏هایی در زمینه‏های مختلف زندگی وجود دارد خطبه‏های نهج‏البلاغه و نامه‏های حضرت امیر (ع) ضمن آن که شامل خداشناسی، دین‏شناسی و تعلیم و تربیت است . نسبت‏به اخلاق و روابط اجتماعی و مسائل حکومتی و اداره حکومت عنایت وافر دارد، اما آنان علاوه بر وظایف رسالت و امامت، معلم و مصلح و موظف به خدمت و اعمال صالح بودند . . . تعلیماتی که از این نظرها داده‏اند در عین ارزنده و ممتاز بودن جزء دین و شریعت محسوب نمی‏شود و مشمول «ان هو الا وحی یوحی‏» نمی‏گردد» . (20)
این سخن بی‏تردید ناشی از عدم نگرش عمیق به دین، و درک نادرست از آن است‏سیره پیامبر (ص) و امام علی (ع) زنده‏ترین شاهد نظریه همراهی دین و سیاست روش این دو بزرگوار هم در دوره بعثت هم در دوره هجرت و روش مولا علی (ع) در دوره 25 ساله سکوت و دوره حدود چهار سال و اندی حکومت، از ادله برجسته مدعای فوق است و به تعبیر زیبای امام راحل (ره) : «شعار سیاست از دین جداست، از تبلیغات استعماری است که می‏خواهند ملت‏های مسلمان را از دخالت در سرنوشت‏خویش باز دارند در احکام مقدس اسلام بیش از امور عبادی در امور سیاسی و اجتماعی بحث‏شده است روش پیامبر اسلام نسبت‏به امور داخلی مسلمین و امور خارجی آنها نشان می‏دهد که یکی از مسؤولیت‏های بزرگ شخص رسول اکرم (ص) مبارزات سیاسی آن حضرت است . شهادت امیرالمؤمنین (ع) و نیز حسین - علیه السلام - و حبس و شکنجه و تبعید و مسمومیت‏های ائمه (ع) همه در جهت مبارزات سیاسی شیعیان علیه ستمگری‏ها بوده است و در یک کلمه مبارزه و فعالیت‏های سیاسی بخش مهمی از مسؤولیت‏های مذهبی است‏» . (21)
اگر تشکیل حکومت و اداره این حکومت گسترده سیاست نباشد، پس سیاست چیست؟ اگر برخورد قاطع و انقلابی با مخالفان توطئه‏گر سیاست نباشد، پس سیاست چیست؟ اگر ارائه بهترین برنامه برای اداره حکومت عدالت‏گستر اسلامی سیاست نباشد، پس سیاست چیست؟ سیره مولا خود شاهد بینش الهی اوست که حضرت سیاست را از دیانت جدا نمی‏دانست .
از دیدگاه مولی کسی شایستگی ریاست را دارد که «حسن سیاست‏» داشته باشد، روش خوب سیاسی زمینه‏ساز ریاست است، ریاستی که در سایه آن حق احیا، و باطل از بین برود . مولا فرمود:
«من حسنت‏سیاسته وجبت طاعته; (22) آن کس که سیاست نیکو داشت اطاعتش واجب است‏».
«من حسنت‏سیاسته دامت ریاسته; (23) آن کس که سیاست نیکو داشته باشد ریاستش دوام خواهد یافت‏» .
در سخن دیگر مولا اولین گام ورود در سیاست الهی را «سیاست و تربیت‏خویش‏» می‏داند فرمود: «من ساس نفسه ادرک السیاسة; (24) آن کس که خویش را سیاست و مدیریت کند، سیاست را درک کرده است‏» .
مرحوم محقق خوانساری، در توضیح این جمله می‏گوید: «سیاست رعیت‏» به معنای امر و نهی کردن ایشان است و واداشتن ایشان در آن چه صلاح ایشان در آن باشد و مراد این است که کسی که سیاست نفس خود کند برسد به مرتبه‏ای که سیاست قوم خود کند و در فرمان او باشند» . (25) سیاستی که در کلام مولا معمولا به کار رفته مرادف با حکومت و مردم‏داری است; به عنوان نمونه مولا فرمود: «جمال السیاسة العدل فی الامرة و العفو مع القدرة; (26) زیبایی سیاست عدالت در حکمرانی و گذشت از موضع قدرت است‏» .
سیاست مطلوب مولا را همین دو اصل تشکیل می‏دهد «عدل، عفو» و خود این چنین عمل کرد .
از دیدگاه مولی سیاست صحیح و درست مایه ثبات جامعه است: «حسن السیاسة قوام الرعیة; (27) سیاست نیکو برپا دارنده رعیت است‏» .
از مصادیق «حسن سیاست‏» تدبیر درست جامعه و کناره گزیدن از ریخت و پاش و اسراف است: «حسن التدبیر و تجنب التبذیر من حسن السیاسة; (28) نیکویی تدبیر و دوری گزیدن از اسراف از نیکوئی سیاست است‏» . اینها برخی از کلمات مولی در زمینه سیاست است . نمی‏توان توجیهی برای این واژه جز اداره درست جامعه داشت و همه جا مولا سخن از «حسن سیاست‏» دارد که همان سیاست الهی است و رهنمودهای حضرت برای هدایت جامعه به این نوع سیاست است . در مقابل آن «سوء سیاست‏» است که همان سیاست‏شیطانی است که معاویه و دار دسته‏اش همین سیاست را معتقد بوده و به همین عمل می‏کردند .
بدین ترتیب هم گفتار و هم رفتار رسول گواه زنده عینیت‏سیاست‏با دیانت است . به یاری خداوند در مقاله آینده به بحث پیرامون اولین بخش سیره سیاسی مولا می‏پردازیم . ان شاء الله .

 

 

 

 

 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله سیره سیاسی امام علی