نوع فایل: word
قابل ویرایش 81 صفحه
مقدمه:
خلاقیت به عنوان توانایی تجسم و پیش بینی ایجاد اندیشه های نو، ویژگی انسان تلقی می گردد و نقش بنیادی آن درجامعه و رشد اقتصادی تکامل فرهنگ محسوس است (دارستانی،1376)
در اغلب موارد حتی در کشورهای پیشرفته و قتی سخن از تدوین و پیاده کردن برنامه های آموزشی در جهت یادگیری خلاق به میان می آید مشکلی جدی در عملی بودن و مفید بودن آن مطرح می شود. به وضوح روشن است که در این دوران فراصنعتی،خلاقیت نه یک ضرورت بلکه شرط بقاست(دارستانی، 1376؛ قاسم زاده، 1373)
با توجه به آموزش پذیر بودن خلاقیت در اکثر افراد باید بتوان از این نعمت الهی که یکی از وجوه متمایز و بارز انسان است به نحو احسن استفاده کرد ( دارستانی ،1376)
روشتدریسمعلمان درایجادخلاقیتبسیارمهماستدر روشهای سنتی و غیرفعال(معلم محور) که در حال و گذشته روی آن تکیه می شود، معلم متکلم وحده می گردد، خود مسائل را مطرح کرده و آنها را سازمان دهی می کند و به حل آن ها می پردازد. در این میان دانش آموزان نقش یک تماشاچی را دارند. پیداست که دراین گونه روشها دانش آموزان مطالب را مشکل یاد می گیرند ولی در روشهای فعال (دانش آموز محور) متعلم نقشی را در کلاس ایفا می کند و معلم تنها به عنوان یک راهنما و تسهیل گر می باشد. به نظر روسو ( 1900 )اگر دانش آموزی در حل مسئله ای اشتباه کرد صبر کنید تا خودش به اشتباهش پی ببرد و آنرا اصلاح نماید. پیاژه نیز روشهای فعال را توصیه کرده نامبرده استقلال فکری، تربیت عقلانی و پرورش خلاقیت را با این روشها ممکن می داند (دارستانی، 1376).
برونر در کتاب « به سوی نطریه آموزشی» آورده است که : دانش را نباید به طور مستقیم در اختیار دانش آموزان قرار داد بلکه باید آنها را بامسأله روبرو کرد تا خودشان به کشف روابط میان امور و راه حل آن اقدام کنند. با این اوصاف می توان گفت که ایجاد و پرورش خلاقیت، آفرینندگی ابتکار و توانایی حل مسئله تنها با روشهای فعال و پویا مؤثر است (بیلر، ترجمه کدیور،1372)
این برنامه دانش آموزان را تشویق می کند که از فرایند فکری خود شان آگاهی پیدا کرده و از مهارتهای فکری بطور آگاهانه استفاده برند. بنابراین آموزش و پرورش از جمله مدارس و روش تدریس معلمان برای پرورش و شکوفایی خلاقیت بسیار مؤثر می باشد در این پژوهش سعی بر این است که به دو روش فعال تدریس اکتشافی وحل مسئله پرداخته شود. در روش اکتشافی, دانش آموزبه طور مستقل ویا با راهنمایی معلم، قانونی را کشف نموده و مسئله ای را حل می کند. در یادگیری اکتشافیدانش آموز باید مسئله مورد نظر را مشخص کند، را ه حل های ممکنی را برای آن در نظر گیرد، را ه حل ها را با توجه به شواهد آزمایش کند، نتیجه گیریهای مناسبی را با توجه به این آزمایشبدست آورد و این نتیجه گیری ها را درایده های جدید به کار گیرد و سرانجام به قوانین کلی وقابل تعمیم برسد (صفوی،1377 ) .
در روش حل مسئله، مسا ئل کلی و ابهام آمیز به اجزاء کوچکتر تقسیم شده و هر جزء بطور جداگا نه مورد بررسی قرار می گیرد. بنا بر این در روش حل مسئله باید ا بتدا صورتی از خصوصیات مختلف شی یا ایده مورد نظر را تهیه کرد سپس توجه خود را به هر یک از خصوصیات معطوف کرد. این روش خلاقانه حل مسئله صورت خصوصیات رابرت کرافوردمی باشد. مهارت های تفکر خلاق باید به عنوان مهمترین مهارتهای سازگاری و قابلیت انطباق شناخته شود و چنین مهارتهایی باید برای مواد درسی مدارس و مؤسسات اساسی و ضروری تلقی گردد. آموزش مهارت های فکری و پرورش خلاقیت جزء اولین موارد مهم در مدرسه می باشد (حسینی ،الف1381) .
فهرست مطالب:
کلیات تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت وضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعریف نظری متغیرها
روش تدریس اکتشافی هدایت شده
روش حل مسئله
تعریف نظری خلاقیت
تعریف عملیاتی متغیر ها
مراحل روش حل مسئله
تعریف عملیاتی خلاقیت
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
مقدمه
تا ریخچه مطالعه خلاقیت
نظریه های خلاقیت
تداعی گرایی و رفتار گرایی
روان شناسی گشتالت ( کل گرایی)
روان کاوی ونو روان کاوی
مکتب روان سنجی
روش های آموزش خلاقیت
مراحل روش حل مسئله ( الگوی جان دیویی):
محاسن روش اکتشافی از دیدگاه برونر
روش بارش یا طوفان فکری
تعریف بارش فکری
قوانین لازم الاجرای روش بارش فکری
مراحل روش بارش مغزی
زمان و طول جلسه بارش مغزی
روش مباحثه ای ( بحث گروهی)
سازمان دهی افراد در بحث گروهی
روش پروژه
ویژگیهای روش پروژه
مراحل روش پروژه
مراحل روش گردش علمی
اجزاء خلاقیت:
خانواده و خلاقیت
ویژگیهای شخصیتی افراد خلاق
پژوهشهای مربوط به خلاقیت
نقد وبررسی پژوهشهای انجام یافته در باره خلاقیت
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
مقدمه
جامعه آماری
نمونه آماری و شیوه نمونه گیری
ابزار اندازه گیری
روایی وپایایی
شیوه نمره گذاری
طرح تحقیق
روش آماری تحلیل داده ها
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
تحلیل داده ها
الف ) توصیف داده ها
ب ) تحلیل استنباطی داده ها
فصل پنجم
نتیجه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
فهرست جداول
جدول1 شاخصهای توصیفی نمرات خلاقیت آزمودنی های پژوهش
جدول2 شاخص های توصیفی نمرات خلاقیت آزمودنی های کل نمونه
جدول3 شاخصهای توصیفی نمرات خرده مقیاسهای خلاقیت آزمودنی های گروه کنترل
جدول 4 شاخصهای توصیفی نمرات خرده مقیاسهای خلاقیت آزمودنی های گروه آزمایش
جدول5 شاخصهای توصیفی نمرات خرده مقیاسهای خلاقیت آزمودنی های گروه آزمایش2
جدول6 خلاصةنتیجه تحلیل آزمون t برای مقایسه میانگین نمرات افتراقی خلاقیت آزمودنیهای گروههای آزمایش 1 و کنترل
جدول 7خلاصةنتیجه تحلیل آزمونt برای مقایسه میانگین نمرات افتراقی در خرده مقیاس های خلاقیت
جدول 8خلاصةنتیجه تحلیل آزمون t برای مقایسه میانگین نمرات افتراقی خلاقیت آزمودنیهای گروههای آزمایش و کنترل
جدول9 خلاصةنتیجه تحلیل آزمون tبرای مقایسه میانگین نمرات افتراقی در خرده مقیاس های خلاقیت
جدول 10 نتیجة تحلیل کواریانس
پروژه تعیین تأثیر روش تدریس حل مسئله و تدریس اکتشافی هدایت شده بر خلاقیت دانش آموزان. doc