25 ص
نفس کشیدن و نبض از علائم حیاتی هستند . در مواقع اورژانس باید به نکات زیر توجه نمود :
- را تنفسی بیمار تمیز و پاک بوده و قادر به نفس کشیدن باشد .
- سیستم گردش خون آسیب ندیده باشد .
یک راه تنفسی باز
ضروری ترین کار در موارد بر خورد با یک فرد مصدوم ، بررسی باز بودن را تنفسی وی می باشد . اگر فرد مصدوم مدتی از تنفس محروم شود ، آسیبهای شدید مغزی و حتی مرگ در انتظار او خواهد بود .
کنترل وضعیت تنفسی
- به حرکت سینه یا شکم مصدوم توجه نمائید ( مطمئن شوید که این حرکت ، نرم و منظم است ) .
- گوش خود را نزدیک دهان یا بینی مصدوم برده تا صدای نفس او را بشنوید .
- شما باید قادر باشید که برخورد نفس بیمار به صورتتان را حس کنید .
اگر مصدوم به راحتی نفس می کشد ، شما می توانید بدنبال سایر آسیبهای وارده باشید . اگر مصدوم بیهوش است ، وی را در وضعیت ریکاوری ( recovery ) که در صفحات بعد توضیح خواهیم داد قرار دهید .
اگر تنفس وجود ندارد
در این صورت شما باید برای بیمار را تنفسی باز کنید ، اگر سینه و شکم بیمار حرکت دارند اما هیچگونه حرکت ورود یا خروج هوا از دهان یا بینی احساس نمی شود ، نشاندهندة انسداد را تنفسی است و شما باید سریعاً اقدام به باز کردن این راه نمایید .
باز کردن راه تنفسی
- را تنفسی ممکن است با وضعیت قرار گیری سر مصدوم ، بسته شود ( شکل a )
- برای ایجاد یک وضعیت مناسب برای سر ، با یک دست پیشانی را به سمت پایین فشار دهید و با دست دیگرتان ، گردن مصدوم را بالا بیاورید ( شکل b ) .
- دستتان را از زیر گردن بیرون آورده و چانه مصدوم را بالا بکشید ( شکل c ) . این عمل باعث می شود که زبان فرد آسیب دیده جلوی را تنفس را نگیرد .
0 اگر هنوز تنفس ایجاد نشده است ، ممکن است راه تنفسی بیمار بسته شده باشد .
پاک کرده راه تنفسی
- سر را به یک سمت بچرخانید بطوریکه چانه بطرف جلو بوده و بالای سر بطرف عقب باشد . ( شکل a )
- با دو انگشت خود که بصورت قلاب در آورده اید ، دهان بیمار را پاک کنید و هرگونه شیئی خارجی را بیرون بیاورید ( شکل b ) . این کار را سریع انجام دهید و وقت را تلف نکنید .
- وضعیت تنفسی راکنترل نمائید .
- نبض را منترل کنید
0 اگر هنوز هم تنفس بر قرار نشده ، شروع به تنفس مصنوعی نمایید .
0 اگر تنفس و نبض هیچکدام وجود ندارند ، وفوراً شروع به تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی نمایید .
گردش خون
وضعیت گردش خون توسط نبض مشخص می شود . نبض بر اثر انقباض قلب و خروج خون از بطن چپ به سرخرگها ایجاد می شود . تعداد و کیفیت نبض می تواند بسیار متنوع باشد ( سریع یا کند – ضعیف یا قوی ) . در هنگام شوک ، نبض بصورت ضعیف اما سریع دیده می شود . در این موارد نبض می تواند بقدری ضعیف باشد که بزحمت بتوان آن را لمس کرد . به همین دلیل گرفتن نبض فرد مصدوم در محل همیشگی ( یعنی مچ دست ) ( شک a ) مشکل می باشد . بنا بر این شما همیشه باید نبض کاروتید را در گردن لمس نمایید . کاروتیدها ، شریانهای بزرگی هستند که در هر دو طرف گردن در پشت سیب آدم ( حنجره ) قرار دارند .
کمکهای اولیه و فوریتهای پزشکی 25ص