تحقیق آماده با موضوع روش تحقیق در جامعه شناسی 27 صفحه word

اختصاصی از اس فایل تحقیق آماده با موضوع روش تحقیق در جامعه شناسی 27 صفحه word دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

روشهای تحقیق در جامعه­ شناسی

مقدمه

جامعه ­شناسی مانند دیگر علوم در تحقیقات خود از روش علمی پیروی می­کند. روش علمی مبتنی بر مشاهده، آزمایش و تجربه است. محقق ابتدا از طریق مشاهده و آگاهی از تجربه مقدماتی پس از آنکه متوجه مساله­ای شد، فرضیه­ ای طرح می­کند و برای اثبات یا رد آن فرضیه به تحقیق و تجربه وسیع می­پردازد. (تجربه شامل واقعیتهای گوناگونی مانند، مشاهده، آزمایش، تجزیه، ترکیب، اندازه ­گیری و ثبت، تعریف، آمارگیری، مقایسه، طبقه­ بندی و تمثیل است.) اگر تجربه­ های حاصل، موضوع مورد تحقیق را تایید و فرضیه را ثابت کند، قانون که آخرین مرحله روش علمی راست می­رسد. به عبارت دیگر اگر فرضیه یا تجربه تایید شود به صورت قانون علمی در می­آید.

قانون علمی بیان روابط وجوه کلی واقعیت است و آزمایشهای گذشته را به صورتی فشرده عرضه می­دارد و در نتیجه انسان را در پیش­بینی حوادث آینده و کشف قوانین دیگر رهبری می­کند. از تعمیم چند قانون علمی، نظریه یا تئوری حاصل می­شود. نظریه یا تئوری دنباله مرحله کشف قانون است. یعنی اگر بتوان چند قانون علمی را با یکدیگر مربوط ساخت و تعمیم داد، نظریه یا قانونی وسیعتر فراهم می­گردد و عده زیادی از پدیده ­های متفاوت را تبیین می­کند.

پس عنصر تعیین کننده یک تئوری عمومیت آن است و تکوین آن بر اساس قضایای تجربی است که ممکن است مجرد باشد یعنی در تمام زمانها و مکانها صدق بکند یا نکند. ولی عنصر در یک قانون آن است که در زمانها و مکانهای مختلف صدق می­کند. بدین ترتیب ممکن است آن یک تئوری باشد یا یک قضیه تجربی تعمیم نیافته. مثلا قانون جاذبه نیتون هم قانون است و هم تئوری؛ ولی جوشیدن آب در صد درجه حرارت، قانون است و تئوری نیست. از طرف دیگر تئوریها در علوم اجتماعی جنبه قانونی ندارند. زیرا ماهیت تحقیقات جامعه­شناختی به اقتضای طبیعت خاص امور و پدیده ­های اجتماعی، با تحقیقات علوم طبیعی یا علوم ماده و بی جان مانند: علم فیزیک، شیمی، زمین­شناسی و ... تفاوت دارد. اولا عالم این گونه علوم می­تواند موضوع مورد تحقیق خود را به آزمایشگاه ببرد، در آن دخل و تصرف کند و نتایج حاصل از آن را ثبت و ضبط نماید تا از کیفیت آن آگاه شود. در حالی که این امکانات برای جامعه­شناس وجود ندارد. زیرا آزمایشگاه جامعه­ شناس، همان جامعه است و نمی­تواند در آن دخل و تصرف کند.

مثلا اگر بخواهد رابطه میان میزان درآمد و بعد خانواده یا تعداد فرزندان خانواده را پیدا کند نمی­تواند در آن دخل و تصرف کند. مثلا درآمد را به عنوان یک متغییر مستقل (یا علی) کم یا زیاد کند و تغییر حاصله در بعد خانواده، یا سایر تغییرات را به عنوان متغییر وابسته یا تابع پیدا کند. ثانیا احکام ذهنی یا افکار و فلسفه شخصی محقق، در پژوشگر علوم طبیعی یا بی­جان اثر نمی­گذارد. در حالی که در تحقیقات جامعه­شناختی چون موضوع تحقیق، جامعه انسانی است، احکام ذهنی و فلسفه شخصی، احساسات، تمایلات و عواطف ممکن است به گونه­های مختلف او را تحت تاثیر قرار دهد، در نتایج تحقیقات او موثر واقع گردد و به صحت تغییر او لطمه وارد شود و مانع آن گردد که تحقیق با بی­نظری و صحت کامل انجام پذیرد. (قرائی مقدم، 1388، 113 – 114) 

شناخت و شیوه های آن

انسان از آغاز پیدایی، در برابر دنیای پیرامون خود به سوال نشست. از خود پرسید دگرگونی­های طبیعت چیست و ناشی از کدام عامل یا عوامل است؟ چگونه می توان طبیعت را مسخر ساخت و آن را مهار نمود؟ چگونه می­توان بر قوانین هستی اجتماعی دست یافت و آن را به میل و اراده خویش دگرگون نمود؟ اینها و بسیاری دیگر سوالاتی هستند که انسانها در جستوجوی پاسخ بدانها بوده ­اند. چه، هیچ چیز سخت از ابهام نیست، شناخت حتی به صورت موقت، آرام بخش است و اندیشدن با ذات و سرشت انسانی در انطباق است. اما کسب شناخت شیوه­ های بسیاری دارد. (ساروخانی،1387، 14)

کاوشگری انسان و علم

مشاهده و تلاش برای تفسیر مشاهدات جزء فعالیتهای فطری انسان است. مشاهده بنیاد بقاء آدمیان به شمار می­رود. اما در زندگی روزمره مشاهدات و تفسیرهای ما غالبا اتفاقی و نیمه اگاهانه­ اند، به طوری که در هر دو مورد مرتکب خطا می­شویم. مشاهده و تفسیر پژوهندگان کاملا آگاهانه و دقیق است.

گاهی اوقات محققان اجتماعی در پی درک کلی، ولو ناکامل، درباره الگوهای اجتماعی ناکامل بر می­آیند. گاه بیشتر سعی می­کنند که عمیقا به کاوش در ویژگیهای فردی یک مورد خاص بپردازند. گاهی محققان با نظریه­ای گلی شروع می­کنند و آن را از طریق مشاهدات کنترل شده می­زمایند. گاه با کاوش نامحدودتر و بدون ساخت، الگوهای کلی را از میان چیزهایی که مشاهده کرده ­اند تشخصی می­دهند. در نهایت در حالی که عینت جنبه مهمی از تمام علوم است، متوجه خواهید شد که ذهنیت نیز می­تواند ابزار مهمی برای پژوهندگان علوم اجتماعی باشد. (ببی، 1387، 20)

نظریه­ های شناخت و روش­ شناسی

علم در پی گفتارهایی درباره واقعیت­ها است و جریانی را که به دست­یابی به این گونه گفتارها منتهی می­گردد، جریان شناخت و بررسی­های را که درباره جریان­های شناخت در زمینه­های گوناگون تخصصی و علمی انجام می­گیرند تئوریها (نظریه­های) شناخت می­نامند. این نظریه­های شناخت در پی بررسی طرق دست­یابی به محتواهای شناخت (روشها)، انگیزه­ها، هدف­ها، زمینه­ها و ضوابط حقیقت جوئی هر نوع شناختن هستند و بر مبنای همین نکات (روشها، انگیزه ها، هدفهای ... شناخت) عقاید و دیدگاههای دانشمندان مختلف کم و بیش با یکدیگر متفاوت است. در زمینه جامعه ­شناسی اختلاف نظرهای موجود از چند منشا سرچشمه می­گیرند که هر یک بر روی دیگری تاثیر متقابل دارد:

• تعبیر و طرز تلقی دیدگاههای مختلف از هدف و کارکرد جامعه­شناسی، که این خود در رابطه است با
• خصوصا شرایط اجتماعی و فرهنگی زمان و مکان محدود و خاص دانشمندان و ارزشهای منتج شده آنها از این شرایط
• و همچنین با زمینه علمی آنها و مکتبی که به آن تعلق داشته­اند.

باید متذکر شد که گرچه این اختلاف نظرها کم و بیش در چند قطب متذکر شده­اند، اما مرز بین این قطبها و یا دیدگاه ها چندان هم که تصور می­رود مشخص و قاطع نیست، زیرا تقریبا همه دانشمندان جامعه ­شناس در مورد روش­های شناخت نظر داده­اند و دانشمندانی نیز هستند که نظرشان در بین این دیدگاهها قرار گرفته است، لذا تقسیم­بندی قانع­کننده از دیدگاههای به سختی امکان­پذیر است؛ خصوصا که در طول زمان در هر یک از دیدگاهها کم و بیش نگرش خاصی نمایان می­شود. اما علت متبلور شدن برخی از این دیدگاهها را می­توان ضمن اهمیت اجتماعی و علمی آنها خصوصا در تعداد دانشمندانی که در آن مکتب متمرکز شده اند- و شاید نیز ظاهرا جانبداری و تقویت برخی از جوامع از آنها دانست. (رفیع پور، 1386، 35 – 36)

برای دانلود کل مطلب به لینک زیر مراجعه کنید.