از معماری اولیه‌ی دوره‌ی اسلامی در ایران نمونه‌های اندکی بر جای مانده است. بناهایی مانند تاریخانه‌ی دامغان، مسجد جامع نایین، مسجد جامع شوشتر و چند بنای دیگر، نمونه‌های اندکی است از آن زمان که بعضی از آن‌ها از میان رفته یا تغییر شکل یافته‌اند. کهن‌ترین مسجدی که از این دوره به خوبی مانده، مسجد تاریخانه‌ی دامغان است. از سبک معماری بنا می‌توان آنرا متعلق به اواسط قرن دوم قمری دانست. مناره‌ی مسجد متعلق به دوره‌ی سلجوقیان است ولی اهمیت این مسجد نه تنها به خاطر سبک اولیه‌ی آن بلکه از این روست که بسیاری از اسلوب ساختمان دوره‌ی ساسانی را داراست. مسجد جامع نایین یکی دیگر از معروف‌ترین بناهای این دوره است که در زمان آل‌بویه (اواخر قرن سوم یا آغاز قرن چهارم قمری) ساخته شده است.
هنر معماری اولیه‌ی اسلام در ایران را به ساخت بنای مسجد نمی‌توان محدود کرد. در این دوره ساختن مقبره هم مرسوم بود و از سده‌ی چهارم قمری به بعد برپایی مقبره و برج‌های مقبره‌ای رواج داشت و آرامگاه‌هایی از آن زمان به جای مانده است. از جمله می‌توان به مقبره‌ی اسماعیل سامانی در بخارا و برج قابوس در شهر کنونی گنبد قابوس اشاره کرد. درباره‌ی موارد استفاده از این مقبره‌ها و برج‌های مقبره‌ای گفته‌اند که این برج‌ها، راهنمای مسافران و کاروانیان در بیابان‌ها بوده است یا اگر کسی از کاروانیان فوت می‌کرد، در این آرامگاه‌ها یا برج‌ها، که به طور یقین بانی آن ها هم در آن جا دفن بود، به خاک سپرده می‌شد. نمونه‌های بسیاری از این گونه مقابر در دوره‌های بعدی در گوشه و کنار سرزمین ایران بنا شده است، چون برج رسکت در قائم‌شهر، برج لاجیم در سوادکوه مازندران، برج رادکان در کردکوی گلستان و برج مقبره‌ای پیر علم دار در دامغان. این برج‌ها به طور معمول در جاهای بلند و به شکل مدور با کلاهکی مخروطی و نیم‌کره ساخته شده‌اند.
این فایل در قالب پاورپوینت و قابل ویرایش در 19 اسلاید بهمراه تصاویر و فیلم می باشد.
پاورپوینت هنر و فرهنگ ایران بعد از اسلام