چکیده
فرسایش در طی یک عملیات مکانیکی، بویژه در زمان حضور اصطکاک بالا پدیدهای بسیار معمول میباشد. در طی انجام یک عملیات حفاری توسط مته های مخروطی پدیدهی فرسایش ممکن است به دو صورت فرسایش در دندانه های مته و یا فرسایش یاتاقان مته باشد. در این بین از دست رفتن یاتاقان ممکن است منجر به گیر لوله ی حفاری شده و عملیات مانده یابی را ملزم سازد. علاوه بر آن افزایش هزینه های حفاری نیر به دنبال خواهد داشت. همچنین فرسایش دندانه های مته تأثیر بسزایی در سرعت حفاری و افزایش هزینه های آن خواهد داشت. در مته های الماسی تنها فرسایش در دندانه های مته میشود. تاکنون مدلهای ریاضی و آزمایشگاهی مختلفی در جهت پیشبینی میزان فرسایش مته ارائه شده است. اما با توجه به پیچیدگی ارتباط بین پارامترهای مختلف حفاری و فرسایش مته عملکرد قابل قبولی از این مدلها دیده نشدهاست. در این پروژه به بررسی انواع مته ها، کاربرد و همچنین فرسایش و سایندگی مته ها پرداخته شده است.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات
1-3-پیش بینی های اولیه در انتخاب مته.. 6
1-3-3-زمان لازم برای داخل و خارج کردن لوله ها 7
1-4-1-مته دارای دندانه فولادی تراش خورده 9
1-6-5-مته آسیاب یا آهن تراش... 16
1-6-8- مته دندانه ای یا مته نوک تیز. 18
1-6-9- مته مخروطی یا کاج دار 18
1-11-طبقه بندی IADC برای مته های کاج دار. 22
فصل دوم بررسی طراحی مته های حفاری
2-1- طراحی مته تیغه متحرک.... 25
2-1-2-زاویه مقطع مخروط یا کاج. 25
2-2- طراحی مته های تیغه ثابت... 36
2-2-1-مته های الماس طبیعی.. 36
2-2-6-سیستم های هیدرولیک... 42
2-2-7- خلاصه ویژگیهای طراحی.. 44
2-3- ساختمان بدنة مته تیغه ثابت نوع PDC.. 45
2-3-2-نام گذاری اجزای مختلف مته تیغه ثابت... 46
2-3-7-طراحی مته های الماس (PDC) 52
2-3-8- فرآیند تولید تیغة PDC.. 53
2-3-9- نحوة قرار دادن تیغه ها 55
2-4-1-نحوة فرسایش مته های PDC.. 58
2-5- طراحی مته های تیغه ثابت TSP.. 59
فصل سوم انتخاب و کاربرد مته های حفاری
3-1-راهنمایی های عملیاتی... 64
3-1-2- مته های تیغه ثابتب... 67
3-1-3-راهنمایی های عملیاتی مته های PDC.. 68
3-1-4-شروع حفاری با متة PDC.. 68
3-1-5-تطابق شکل کف چاه با شکل متة جدید. 69
3-2- بهینه کردن حفاری در سازندهای مختلف... 70
3-3- آزمایش جهت به دست آوردن پارامترهای موثر حفاری... 70
3-4-مشکلات احتمالی و علت های آن.. 71
3-5-2-نحوة تمیز کردن مته بعد از گلی شدن آن.. 73
3-6-حفاری یکنواخت با متة PDC.. 74
3-7-نوسانات در حین حفاری... 76
3-8-2-کوچک شدن حفره پس از تعویض مته حفاری.. 81
3-8-5-گذرگاه های گل حفاری.. 85
3-9-1-هوا یا گاز به عنوان سیال حفاری.. 86
3-10-روش پائین بردن مته به کف چاه. 86
3-11-1- مقاومت سنگ و نوع طبقات مورد حفاری.. 92
3-11-2- قطر چاه مورد حفاری و نوع سیستم حفاری.. 93
3-11-3- اندازه و نوع مته مورد استفاده 94
3-11-5- تمایل طبقات و چاه به انحراف از خط قائم. 94
3-12-تنظیم عوامل مکانیکی و هیدرولیکی... 94
3-13-علل تغییر فشار درحین عملیات حفاری... 95
فصل چهارم عوامل فرسایش سرمته های حفاری و راه های پیشگیری از آن
4-1-مسائل فرسودگی مته های کاج دار. 98
4-1-1-طبقه بندی IADC برای مته های تیغه ثابت... 98
4-2-مسائل حفاری با مته های الماس.... 99
4-3-ساییدگی مته های حفاری و عوامل مؤثر بر آن.. 100
4-3-4-روش شاخص نرخ حفاری (DRI) 107
4-3-7-دور مته و سرعت چرخش.... 115
4-3-8-نوع آلیاژ بکار رفته. 118
4-3-10-نوع سیال بکار رفته. 119
4-4-طبقه بندی ساییدگی در مته ها. 120
4-5-انواع آسیب دیدگی مته ها در حفاری... 123
4-5-2-دندانه یا تیغه های شکسته Bt. 124
4-5-9-کاهش یکسان ارتفاع FC.. 133
4-5-10-دندانه حرارت دیده HC.. 134
4-5-11- آسیب دیدگی در اثر خرده های فلزی JD.. 135
4-5-14-افتادن کامل دندانه LT. 138
4-5-15-فرسودگی خارج از مرکز OC.. 139
4-5-17-مسدود شدن نازل ها PN.. 141
4-5-18-گرد شدن ( اندازه ) RG.. 142
4-5-21- سوراخ شدن مته WO.. 145
4-5-22-فرسایش دندانه ها WT. 145
4-5-25-قطع اتصال جوشی بین تیغه PDC و دنباله پیوندی BF. 147
4-5-26-شکستگی قسمتی از باله. 148
4-5-28-شکستگی جزیی تیغه CT. 149
3-5-30-فرسایش شدید مته به ویژه بین تیغه ها ER.. 151
4-5-31-تیغه PDC حرارت دیده HC.. 151
4-5-32-افتادن کامل یا تقریباً کامل تیغه LT. 152
4-5-33-فرسایش حلقه ای روی باله RO.. 152
فهرست اشکال
شکل 1-1- نمونه هایی از مته های الماسه. 15
شکل 2-1- افست در جهت راست برای سازند نرم. 27
شکل 2-2- زاویه محور در مته الف) سازند سخت ب) سازند نرم. 28
شکل 2-3- الف) سازند سخت ب) سازند نرم. 29
شکل 2-5- مجموعه یاتاقان Roller – ball 34
شکل 2-6- نحوه عملکرد مته های مختلف... 36
شکل 2-7- خصوصیات طراحی مته الماس طبیعی و مته PDC.. 37
شکل 2-8- زاویه انحراف خلفی.. 39
شکل 2-9- زاویه انحنای جانبی.. 40
شکل 2-10- مقطع یک مته الماسه. 42
شکل 2-11- الگوی پاکلاغی عادی.. 43
شکل 3-3- انواع نوساناتی که در رشته حفاری به وجود می آیند. 79
شکل 3-4- گیر لوله ها و مته حفاری توسط کنده های ریزشی.. 81
شکل 3-4- تاثیر بار روی مته در سرعت حفاری.. 89
شکل 3-5- رابطه وزن روی مته و سرعت حفاری.. 90
شکل 3-6- پاسخ سرعت حفاری به افزایش سرعت دوران.. 91
شکل 3-8- حفاری با سیالات مختلف... 93
شکل 4-1-ساییده و صاف شدن دگمه ها : (الف) نمای کلی ، (ب) نمای نزدیک... 101
شکل 4-2-ساییده وصاف شدن لبه های برنده تیغه ها : (الف) نمای کلی ، (ب) نمای نزدیک... 101
شکل 4-3-سایش در مته مخروطی.. 102
شکل 4-4-سایش بدنه مته : (الف) نمای کلی ، (ب) نمای نزدیک... 102
شکل 4-5-پوسته ماری شدن سطح روی دگمه ها : (الف) نمای کلی ، (ب) نمای نزدیک... 103
شکل 4-7-ساییدگی ملایم تیغه ها 104
شکل 4-8- رابطه بین عمر وساییدگی.. 105
شکل 4-9- تحقیق بر روی 25 نمونه آزمایش بر روی انواع مختلف سنگ... 108
شکل 4-10-مخروطی برای سازند های نرم. 111
شکل 4-11-مخروطی برای سازندهی متوسط.. 111
شکل 4-12-مخروطی برای سازندهای سخت... 112
شکل 4-13-تاثیر نوع شکل دگمه ها در نرخ حفاری.. 113
شکل 4-14-رابطه بین بار پشت مته و سرعت نفوذ مته. 114
شکل 4-15-ارتباط بین دور مته وافزایش سرعت نسبس حفاری.. 116
شکل 4-16-ارتباط بین سرعت چرخش و سرعت نفوذ مته. 117
شکل 4-17-ارتباط بین سایش مته و سرعت نفوذ بر اساس سرعت چرخش مته. 117
شکل 4-18- انواع آسیب دیدگی ها 122
شکل 4-21- مته گلی شده BU.. 127
شکل 4-22- نمایی دیگر از مته گلی شده BU.. 127
شکل 4-23- کاج ترک خورده CC.. 128
شکل 4-24 در زمان گردش مته، وقفه هایی وجود داشته. 129
شکل 4-25- ردیف های مرکزی مته یا بدنه کاج فرسایش یافته. 130
شکل 4-27- نمایی دیگر از تداخل کاج ها CI 132
شکل 4-29- کاهش یکسان ارتفاع FC.. 134
شکل 4-30- دندانه حرارت دیده HC.. 135
شکل 4-31- آسیب دیدگی در اثر خرده های فلزی JD.. 136
شکل 4-33- افتادن نازل LN.. 138
شکل 4-34- افتادن کامل دندانه LT. 139
شکل 5-35- فرسودگی خارج از مرکز OC.. 140
شکل 4-36- مته جمع شده PB.. 141
شکل 4-37- مسدود شدن نازل ها PN.. 142
دانلود پروژه فرسایش و کاربرد انواع مته های حفاری و بررسی آن در مناطق نفت خیز