انواع اکسل در خودروهای تجاری
اکسل در یک تعریف ساده محوری است که جهت نصب چرخ ها مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین انتظار نمی رود که پیچیدگی خاصی در مکانیزم آن وجود داشته باشد ولی هنگامی که وظایف جنبی دیگری مانند مکانیزم فرمان ، انتقال قدرت ، کاهش دور ، تعدیل اثر جاده ، آزادیهای حرکتی خاص و ... به عهده اکسل گذاشته شود طرح و ساختمان آن از پیچیدگی قابل توجهی برخوردار گردیده است.
لذا می توان برحسب وظایف مذکور می توان اکسل ها را به انواع مختلف طبقه بندی نمود. البته تنوع اکسل در خودروهای سواری به علت سادگی مکانیزم ، محدودیت مکانی ، مکتب های متنوع طراحی و ... بسیار گسترده تر از خودروهای تجاری می باشد. در این مقاله با توجه به زمینه کاری شرکت تنها به ذکر و توضیح انواع اکسل در خودروهای تجاری می پردازیم.
1- یک اکسل های صلب یا یا ثابت (Rigid Axles)
در این نوع اکسل ها محور دورانی چرخ ها دو طرف توسط یک بدنه سخت و ثابت به یکدیگر متصل می باشد و بدین سبب جابجایی چرخ در یک طرف منجر به جابجایی در طرف دیگر خواهد شد. استحکام بالا ، توان تحمل بار زیاد و سادگی مکانیزم باعث گردیده است که این نوع اکسل ها با توجه به قابلیت کمتر در تامین راحتی سرنشین در خودروهای تجاری کاربرد عمده ای داشته باشد. در ادامه بحث به بررسی برخی از انواع اکسل های صلب می پردازیم.
1-1- اکسل جلو فرمان پذیر (Steered Rigid Front Axle)
این نوع اکسل با توجه به ظرفیت تحمل بار و شکل هندسی در جلو خودرو مورد استفاده قرار می گیرد بنابراین بدنه اصلی آن به نام تیرک اصلی (Axle Beam) به منظور عدم برخورد با قسمت تحتانی موتور دارای انحنا به سمت پایین می باشد (شکل 1) در خودروهای موتور عقب مانند اغلب انواع مینی بوس و اتوبوس با رفع این محدودیت شکل تیرک اصلی صاف تر می باشد (شکل 2). در شکل های (1) و (2) محل اتصال فنرها ، کمک فنرها ، میله های تعادل به صورت سطوع صاف روی تیرک اصلی (نشیمن گاه) مشاهده می شود.
سیستم ترمز ، توپی و مجموعه چرخ روی قطعه ای به نام سگ دست نصب شده اند که خود برای ایجاد قابلیت فرمان پذیری نسبت به شفتی بنام کینگ پین می توان دوران نماید. مکانیزم ذوزنقه ای فرمان نیز امکان فرمان گیری دوچرخ بصورت همزمان و با زوایای مختلف را فراهم می نماید.
گاهی برای پایین آوردن کف اتوبوس ها (Low Floor Bus) نیاز به ایجاد فرورفتگی بزرگتری در بیم اکسل می باشد که در این حالت اکسل را دروازه أی (Portal) می گویند. در شکل (3) طرحی از این نوع اکسل نشان داده شده است.
1-2- اکسل عقب محرک (Driven Rigid Rear Axle)
در اغلب خودورهای تجاری اکسل عقب وظیفه انتقال قدرت به چرخ ها و به حرکت درآوردن خودرو را دارد لذا بدنه اصلی این اکسل به نام پوسته اکسل عقب مطابق شکل (4) به عنوان پایه ای برای نصب کله گاوی (همراه با دیفرانسیل) و محل گذری برای پلوس ها نیز عمل می نماید. در کله گاوی اکسل ، جهت حرکت طولی گاردان به حرکت عرضی تبدیل شده و سرعت دورانی به میزان مورد نیاز کاهش می یابد. دیفرانسیل که یکی از اجزای کله گاوی می باشد وظیفه توزیع دور به تناسب شرایط حرکت را به عهده دارد.
مجموعه ترمز ، توپی با مجموعه چرخ و براکت های نصب فنر و کمک فنر نیز روی پوسته اصلی اکسل نصب می شوند. گاهی بار وارده به قسمت عقب خودرو به حدی است که از توان تحمل یک اکسل خارج است لذا دو عدد اکسل به صورت جفتی یا اصطلاحاً تاندم (Tandem) مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت اضافه شدن مجموعه تعلیق جداگانه به این دو اکسل مجموعه حاصله را بوژی (Bogie) می نامند.
در چنین ترکیبی مطابق شکل (5) ابتدا قدرت از طریق گاردان اصلی به محور اول وارد شده و به تناسب شرایط عملکردی بین این محور و محور دوم تقسیم می شود. لذا اکسل اول را اکسل پیشرو (Leading Axle ) و اکسل دوم را اکسل پیرو (Trailing Axle) می نامند. این ترکیب اکثراً در کشنده ها یا کامیون های سنگین مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی از تعداد بیشتری اکسل که برخی از آنها ممکن است غیر محرک باشند نیز استفاده می شود.
با توجه به محدودیتهای ابعادی موجود در اتوبوس های کف پایین (Low Floor) و نیاز به نصب موتور مسطح در آنها ضروری است که اکسل محرک علاوه برداشتن فرورفتگی در قسمت میانی دارای ورودی متمایل به یک طرف نیز می باشد. برای چنین کاربردی طرحهای ویژه ای از اکسل عقب محرک وجود دارد که نمونه ای از آن در شکل (6) با کله گاوی جانبی (Lateral Input یا Side Input) نشان داده شده است. این اکسل علاوه بر قابلیتهای فوق امکان نصب گاردان با زوایای ورودی مختلف را نیز فراهم می نماید.
شامل 8 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود مقاله انواع اکسل در خودروهای تجاری