لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه
بخشی از فهرست مطالب
- مقـدمـه 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- آفات گندم و اهمیت اقتصادی آنها 4 . . . . . . . . . . . . . .
- سن های زیان آور گندم 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- راست بالان زیان آور گندم 17 . . . . . . . . . . . . . . . . .
- جوربالان زیان آور گندم20 . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- بال ریشک داران زیان آور گندم24 . . . . . . . . . . . . . . .
- سخت بالپوشان زیان آور گندم 26 . . . . . . . . . . . . . . .
- بال پولک داران زیان آور گندم31 . . . . . . . . . . . . . . .
- دو بالان زیان آور گندم33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- بال غشائیان زیان آور گندم35 . . . . . . . . . . . . . . . . .
- کنه های زیان آور گندم36 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- مدیریت تلفیقی آفات گندم37 . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- منابع و ماخذ38 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
مقـدمـه
گندم عمده ترین محصول زراعی کشور است. گندم از عمده ترین محصولات کشاورزی ایران و تامین کننده بیشترین نیاز غذایی کشور می باشد، همچنین روزانه حدود 47 درصد از کالری مصرفی سرانه کشور را تامین می نماید.
تولید کل غلات جهان 8/1 میلیارد تن است که بیشترین میزان آن (حدود 500 تا 600 میلیون تن) به گندم اختصاص دارد و از نظر سطح زیر کشت و تولید سالانه نیز گندم در درجه اول اهمیت قرار دارد.
سطح زیرکشت گندم در کشور ما با وجود برخی نوسانات طی سال های 81-1370 تقریبا ثابت بوده و از 6 میلیون و 193 هزار هکتار در سال 1370 به 6 میلیون و 241 هزار هکتار در سال 1381 رسیده است.
اگر چه در برخی سال ها به علت وقوع خشکسالی کاهش زیادی در سطح زیر کشت گندم مشاهده شد (به طوری که در سال 1378 این سطح تا 4 میلیون و 739 هزار هکتار کاهش یافت)، اما طبق آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی: از حدود 13 میلیون و 50 هزار هکتار اراضی زراعی حدود 9 میلیون و 510 هزار هکتار معادل 91/72 درصد در سال زراعی 84-83 به غلات اختصاص داشته است (که از این مقدار 57/43 درصد آن آبیاری شده و 43/56 درصد بقیه به صورت دیم بوده است) و 06/73 درصد از کل، سهم گندم به شمار می رود. شایان ذکر است که عملکرد گندم آبی کشور 3786 و دیم 1004 کیلوگرم در هکتار بوده است.
مهم ترین عوامل تآثیرگذار در کاهش عملکرد گندم کشور به شرح زیر می باشند:
- × پایین بودن آگاهی و دانش علمی و عملی کشاورزان
- × نارسایی در تآمین و توزیع به موقع نهاده های کشاورزی(بذر، کود، سم و …)
- × بالا بودن میزان ضایعات در مراحل مختلف تولید
- × محدود بودن منابع آب و یا عدم وجود نظام صحیح آبیاری در اغلب مناطق کشور
- × خسارت آفات، بیماریهای گیاهی، علف های هرز و عدم مدیریت صحیح کنترل آنها
- × عدم مصرف صحیح و بهینة کودهای شیمیایی و یا کمبود و عدم توزیع به موقع آنها
- × کاربرد غیر اصولی و نامنظم ماشین آلات و ادوات کشاورزی
- × عدم توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در بسیاری از نظام های بهره برداری
- × کمبود وسایل، ابزار و اعتبار در زمینه های مختلف تحقیق، ترویج و آموزش کشاورزی
- × کمبود سرمایه گزاری در تولید محصولات کشاورزی
- × نارسایی سیاست ها و برنامه های کشور برای تولید محصولات کشاورزی
آفات گندم و اهمیت اقتصادی آنها
آفت موجودی است که خسارت اقتصادی داشته باشد. علل پیدایش آفت در سه موضوع اصلی خلاصه می شود:
۱) وارد شدن موجودات به مناطق جدید (تهاجم) Invasion؛
۲) تغییرات اکولوژیکی؛
۳) تغییرات اجتماعی – اقتصادی.
تهاجم یکی از موضوعات بسیار مهمی است که مخصوصاً در طی قرن اخیر بدلیل سهل الوصول شدن مسافرتها، بسیار گسترش پیدا کرده است. در واقع تعداد بسیار زیادی از آفات مهم و کلیدی در نقاط مختلف دنیا آفاتی هستند که از یک نقطه یا منطقه پراکنش بومی به مناطق جدید وارد شدهاند و بدلیل اینکه این آفات بدون دشمنان طبیعی خود به مناطق جدید وارد میشوند عموماً تبدیل به آفت میشوند.
دومین عامل که باعث تبدیل موجودات به آفت میشود تغییرات اکولوژیکی است. تغییرات اکولوژیکی با تاریخچه کشاورزی قرین است. هر عملی که انسان در طبیعت انجام میدهد نوعی تغییر اکولوژیکی به همراه دارد. تغییرات اکولوژیکی در طی سده اخیر بسیار زیاد بوده است. تک کشتیهای وسیع، استفاده از واریتههای پر محصول، و عملیات اَگرو تکنیکی مثل سمپاشی باعث شده است که تعادل در اکوسیستم و طبیعت به هم بخورد.
حتی کشت گیاهان زینتی در گلخانه نوعی تغییر اکولوژیکی است. معمولاً از طریق وارد کردن دشمنان طبیعی، آفات در گلخانهها را کنترل میکنند. در اکوسیستم طبیعی و در شرایط طبیعی زنجیرههای غذایی بسیار پیچیده توسط تعداد بسیار زیادی آفت و دشمنان طبیعی ایجاد شدهاند. از آنجا که سموم در طی نیم قرن اخیر این زنجیره پیچیده را بر هم زدهاند، برای ایجاد تعادل مجدد زنجیرههای غذایی بین گونههای گیاهخوار، پارزیتوئیدها و پرداتورها حداقل به پنجاه سال تلاش مداوم نیاز داریم.
در بین عوامل بر هم زننده تعادل اکولوژیک، قطعاً سموم و ترکیبات شیمیایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. بطوریکه سمپاشی زیاد بخصوص برای مدت طویل در محیط باعث تقویت ژن مقاوم در برابر این ترکیب شیمیایی شده و در طی سالیان متمادی، این جمعیت از طریق زاد و ولد افزایش پیدا میکند و نهایتاً بعد از مدتی یک جمعیت مقاوم به سموم در طبیعت ظاهر میشود. همچنین کاربرد سموم، باعث ایجاد آفت در مواردی نیز میشود.
آفات ثانوی آفاتی هستند که از طریق کاربرد ترکیبات شیمیایی بوجود میآیند. بدین صورت که آفت خاصی در طبیعت که دارای جمعیت پایینی نیز میباشد بر اثر استفاده سموم از بین رفته ولی گونههایی که آفت محسوب نمیشوند بعد از مدتی به آفات خطرناک تبدیل میشوند.
در اکوسیستم های زراعی که گندم و جو بستر زیست را تشکیل می دهند، عوامل زنده و غیر زنده ای در تولید محصول تآثیرگذار هستند که انسان برای بدست آوردن محصول بیشتر مدام آنها را تغییر می دهد. شناخت این عوامل و روابط متقابل بین آنها در حفظ تعادل کمی و کیفی گونه های تشکیل دهنده یک اکوسیستم اهمیت بسیار زیادی دارد. در ایران بیش از 70 گونه حشره گیاه خوار شناسایی شده اند که به عنوان مصرف کنندگان اولیه از گندم و جو تغذیه می کنند. این حشرات گیاه خوار، خود مورد تغذیه حشره خواران (حشرات انگل، انگلهای بالقوه و شکارگران) که مصرف کنندگان ثانویه هستند، قرار می گیرند. اتلاق واژه آفت به گونه هایی که زیان اقتصادی ندارند جایز نیست و تلاش برای حذف این گونه ها، نابودی دشمنان طبیعی آنها، طغیان احتمالی آفات بالقوه و کاهش تنوع زیستی در اکوسیستم های زراعی را به همراه خواهد داشت.
گسترش و طغیان سن گندم در اثر تخریب مراتع به عنوان زیستگاه های دائمی این حشره و تبدیل آنها به اراضی دیم کم بازده و فراهم آوردن بستر زیست مناسب تر برای تغذیه و تولید مثل آن، مثال خوبی برای نشان دادن چگونگی ایجاد یک آفت در اثر تغییر اکوسیستم توسط انسان است.
محدود بودن دامنه میزبانی آفات غلات و مکان زمســـتان گذرانی تعداد زیادی از آنها که در خاک و بقــایای محصول صورت می گیرد، موجب می شود که جمعیت اکثر این آفات، با تناوب زراعی و انجام عملیات زراعی پس از برداشت، به مقدار قابل توجهی کاهش یابند. علیرغم این مسئله، حدود 15 گونه از حشرات زیان آور گندم و جو را می توان نام برد که به عنوان آفات درجه اول و دوم، زیان اقتصادی قابل توجهی به این محصولات وارد می کنند.
خسارت ناشی از آفات، بیماریها و علف های هرز در کشور ما حدود 30-35 درصد برآورد گردیده است که 10-12 درصد آن به حشرات زیان آور اختصاص دارد. بدین معنی که با مدیریت کنترل این عوامل، می توان10-12 درصد عملکرد واقعی گندم را افزایش داد و آن را به حداکثر عملکرد قابل دسترس که در شرایط دیم و آبی به ترتیب 4 و 14 تن در هکتار ذکر شده است، نزدیک تر ساخت.
راهکارهای توصیه شده برای مدیریت منطقی کنترل آفات در مزارع گندم و جو کشور، مبتنی بر استفاده از روش های غیر شیمیایی است.
کنترل شیمیایی سن گندم به عنوان مهم ترین حشره زیان آور مزارع گندم و جو کشور که به تفصیل به آن پرداخته خواهد شد، از این قاعده مستثنی است. طبق استنتاجی از گزارش عملکرد فعالیت های سازمان حفظ نباتات در سال 1378، سالانه در سطحی معادل 22-25 درصد کل اراضی گندم کشور، برای کنترل حشرات زیان آور مبارزه شیمیایی صورت می گیرد (1200000 هکتار برای کنترل سن گندم و حدود 75000 هکتار برای کنترل سایر حشرات زیان آورگندم). میانگین مصرف آفت کش ها در این محصول حدود 4/0- 5/0 کیلوگرم در هکتار است که2/0-25/0 کیلوگرم آن به حشره کش ها اختصاص دارد و این میزان در مقایسه با میانگین مصرف آفت کش ها در درختان میوه(5/9 لیتر درهکتار)، برنج (7/18 لیتر در هکتار)، پنبه(9 لیتر در هکتار) و چغندر قند(1/8 لیتر در هکتار) مقدار قابل توجهی نیست .
در این مجموعه نکات مهم و کلیدی در رابطه با انتشار، خسارت، زیست شناسی و مدیریت کنترل آفات مهم گندم و جو ، به اختصار بیان شده است و تصاویری در رابطه مهم ترین آفات گندم ارایه شده است.
مقاله در مورد آفات مهم گندم وکنترل آنها