لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:28
فهرست مطالب
اهمیت آمار در پزشکی :
انواع داده ها:
روش علمی یاروش عاقلانه
نمودار ساقه و برگ
مقدمه:
اولین قدم در توصیف وتحلیل داده های آماری به طور معمول معرفی داده ها به صورت یک جدول یانمودار است. این راه آسانی برای خلاصه کردن داده هاست وبرای خواننده خصوصیات اصلی داده ها را مشخص می کند این طریقه در عمل ، داده ها را در یک شکل منسجم برای خواننده می کند که در غیر این صورت انبوهی از اشکال مبهم در پیش روی وی خواهد بود بدیهی است که نحوه ی ارائه ی دقیق داده ها به موضوع مطالعه ، روشها واهداف تحلیل آماری بستگی دارد.
کسانی که آمار مقدماتی وروشهای محاسباتی آمار را به واداشتن تئوری آمار به کار می‌برد اغلب با پرسشهای بیشماری روبرو می شوند. مثلاَ می پرسند«چرا در فورمول واریانس یک نمونه n تایی گاهی n-1 دیده می شود؟»
«چرا معدل یک نمونه ی تصادفی از توزیع نرمال بهترین برآورد برای پارامتر میانگین است؟»« چرا فلان فرض آماری را یک آمار دان رد می کندوآمار دان دیگر رد نمی کند؟» آمار ریاضی یاتئوری آمار به اینگونه پرسشها پاسخ می دهد این تئوری را با وجود ریشه های تاریخی در حقیقت فیشرونیمان در آمار دان برجسته در سالهای 1930 بنا کردند وسپس دیگران دنبال کار آنها را گرفتنددر عصر ما دهها کتاب وصدها مقاله ی ارزنده در زمینه ی آمار ریاضی وکار برد آن در علوم ومهندسی ، علوم پزشکی ، علوم اجتماعی وتربیتی واقتصاد ومدیریت یافته می شود بااین حال پژوهش درباره‌ی آمار ریاضی ونوآوریهای سودمند برای روشهای آماری همچنان ادامه دارد.
در روش آماری داده ها یعنی اطلاعات عددی درباره امری ، را طبق قواعد خلاصه می‌کنیم وسپس جدولهای فراوانی وگرافهای آماری ارائه می دهیم در درس امتحان یااصول شانس وقوانین متغیرهای تصادفی آشنایی پیدا می کنیم در آمار ریاضی وبه یک نوع نتیجه گیری بنام( نتیجه گیری آماری) می پردازیم مفهوم آمار واحتمال یا «اندیشه آماری » عبارت است از جمع آوری داده های عددی درباره ی امری وتجزیه وتحلیل آنها بر اساس مدلهای آماری ونتیجه گیری آماری برای ارائه ی نظریه ای درباره ی آن امر در زبان روزانه آمار عبارت است از داده های عددی درباره ی امری که با مشاهد‌های متفاوت به دست آمده اند.
اندیشه ی آماری وروش علمی راهم پژوهشگران وهم افراد عادی به کار برده اند ومی‌برند .آلبرت انیشتین بابررسی نظریه ی نیوتن وناسازگاری که در آن وجود دارد نظریه‌ی خود را جانشین آن می کند.
در آمار ریاضی آنچه را که به نتیجه گیری آماری مربوط می شود با اسلوب ریاضی وقوانین احتمال وچند ایده مهم آماری مانند تابع را ستنمایی ونسبت راستنمایی بررسی می کنند.
برداشت آماری ، جزئی از یک روند کلی به نام روش علمی است در عصر ما با استفاده ازداده هایی که از راه مشاهده یا آزمایش یا پرسش تهیه می شوند وبه کار بردن روشهای آماری ، پژوهشگران برای کسب معرفت وارائه ی نظریه های جدید در رشته‌ی خود همواره در تلاش اند.
روش علمی یاروش عاقلانه برای کسب نظریه های جدید وحل مسائل انسانی وعلمی شامل مراحل زیر است.
الف) مشاهده : پژوهشگران برای امر مطالعه وپژوهش آزمایش می کنند یامی‌پرسند یامی بینند وسپس از راه شمردن یااندازه گیری داده های لازم را جمع آوری می‌کنند.
ب) نظریه پردازی : پژوهشگر بااستفاده از داده ها ورشته ی تخصصی خود وروشهای آماری نظریه پردازی می کند وفلان نظریه یافرض آماری را با اطمینان کافی ارائه می‌دهد.
ج) پیش بینی : پژوهشگر بااستفاده از فرضی که پذیرفته است نتیجه گیری می کند. نتیجه گیری وکشف حقیقت از این راه در صورتی که فرض او مورد رضایت باشد کاملاَ جنبه ی قیاسی ـ نه استقرایی دارد وپیش بینی نامیده می شود.
د) بررسی : پژوهشگر فرض خود راتا زمانی که شواهد کافی علیه آن ارائه نگردد به کار می برد ولی هموره با جمع آوری داده های جدید صحت وسقم آن را بررسی می‌کند بااین کار ، مراحل بالا از نو تکرار می گردند.
اهمیت آمار در پزشکی :
اولین قدم در تحلیل آماری یک مطالعه ی ویژه آزمون نتایج آن است.
بررسی نتایج هر مطالعه معمولاَ با بکار گیری روشهای ساده آمار توصیفی امکان پذیر است وانجام آن نیاز به اطلاعات زیادی از آمار پزشکی ندارد البته این نکته شاید عجیب به نظر برسد که برخی اوقات یک محقق از آزمون ساده نتایج صرفه نظر می‌کند وبه اشتباه از ابتدا به دنبال انجام آزمون فرضیه های آماری است بر این نکنه نمی توان بیشتر از این تأکید نمود که بررسی ساده نتایج مثلاَ مقایسه میانگین ها نسبت ها در صدها وغیره پیش نیاز هر نوع تحلیل آماری می باشد در آزمون نتایج محقق باید این سؤال رابپرسد که آیا نتایج حاصل از نظر پزشکی اهمیت دارد یانه ؟ این سؤال را می‌توان چنین بسط داد که آیا نتایج حاصله به حدی مهم هستند که یافته های جدید می تواند کاربرد بالینی پزشکی داشته باشند یا سیر بیماری را تغییر دهند یااز جهات دیگر حائز اهمیت باشند ؟ به طور حتم اختلاف مرگ ومیر 20% در مثال بالا یک یافته ی حائز اهمیت است ولی اگر بر فرض نتایج در میزان مرگ ومیر به ترتیب 48% و52% بود در این صورت تکلیف چه بود؟ آیا از نظر پزشکی می توان به چنین اختلافات کوچکی اهمیت قائل شد؟ این سؤال که چه اندازه اختلاف را می توان مهم محسوب نمود بر عهده ی پزشکان بالینی می باشدومتخصص آمار نمی تواندبه آن پاسخ بگوید اگر نتایج یک مطالعه ویژه از نظر پزشکی اهمیت نداشته باشد کار بیشتری در مورد آن نمی توان انجام داد وبامحاسبات ریاضی وآماری نمی توان اهمیت آنرا زیادتر کرد.
به عنوان مثال اگر در مطالعه ای از نظر یک متغیر ویژه اختلاف بسیار ناچیزی ما بین دوگروه مورد مطالعه نتیجه شود چنین نتیجه ای اهمیت کمی دارد مگر اینکه اصل واساس مطالعه بر اثبات یکسان بودن دوگروه باشند غیر معلوم هستند.
اگر نتایج یک مطالعه ویژه از نظر پزشکی مهم به نظر برسند آنها تحلیل آماری بیشتری می طلبد ویک آزمون فرضیه ی آماری باید انجام شود.
هدف از چنین آزمونی این است که آیا نتیجه ی مهم بدست آمده مطمئن وواقعی نیز هست یانه؟ صحت ودقت چنین آماری به عوامل ذیل بستگی دارد:
- حجم نمونه مورد مطالعه
- تعداد گروههای مورد مقایسه
- چگونگی تشکیل گروهها
- مقیاسهای اندازه گیری متغیری که مورد تحلیل قرار گرفتند
- ایجاد فرضیه صحیح برای آزمون
در مرحله ی آخر علاوه بر آزمون ساده نتایج باید آزمون های فرضیه ای مناسب برای داده های جمع آوری شده شرح داده شودوروشها ومفاهیم پیچیده تر بحث شود.
انواع داده ها:
فرض می کنیم فردی می خواهد برخی از ویژگیهای گروهی از دانشجویان پزشکی رااز قبیل نسل، جنس، محل تولدگروه اجتماعی ـ اقتصادی وتعداد خواهر، برادر مطالعه کند هر یک از این خصوصیاتت از فردی بر فرد دیگر تغییر می کنندوبنابراین (variable) نامیده می شوند ومقادیری که از این متغییرها بدست می آید(data ) داده نامیده می شوند داده ها ومتغیرها بدست آمده از آن را می توان برد وطبقه بزرگ تقسیم کرد کمّی وکیفی.
متغیر کمی: متغیر هایی هستند که قابل اندازه گیری اند.
- متغیر کمی پیوسته: یک متغیر کمی است که اگر دومقدار a و b را بتواند اختیار کند هر مقدار بین آنها را نیز بتواند اختیار کند.
- متغیر کمی گسسته: به متغیر کمی که پیوسته نباشد گسسته گوییم.
متغیر کیفی: متغیرهایی که قابل اندازه گیری نباشند می گوییم.
- متغیر کیفی ترتیبی: متغیرهای کیفی که در آن ها نوعی ترتیب طبیعی وجود داردمی گوییم.
- متغیر کیفی اسمی: به متغیر کیفی که ترتیبی نباشد متغیر کیفی اسمی می گوییم.
ـ برای بررسی معدل دانش آموزان سال سوم به چهار دبیرستان دخترانه مراجعه شد ودر نهایت معدل تعدادی از دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت.
جامعه: معدل کلیه ی دانش آموزان سال سوم در سه رشته ی نظری در چهار دبیرستان دخترانه ثانی ـ رسالت ـ صدرشاهد عصمت.
نمونه: تعدادی از این دانش آموزان که به طور تصادفی انتخاب شده اند.
موضوع مورد مطالعه : بررسی معدل این دانش آموزان
متغیر از نوع کمی وپیوسته است.
18
12
11
10
18
17
16
15
14
19
13
19
17
18
17
11
16
15
14
13
20
16
15
17
10
13
19
16
12
14
13
19
18
17
16
20
19
15
14
13
16
18
14
19
12
17
16
13
19
14
15
19
18
17
10
11
19
17
18
11
13
12
18
20
15
16
18
17
12
13
17
18
19
18
14
17
16
14
15
18
17
13
12
11
18
17
16
15
14
13
12
10
11
19
15
14
16
16
15
18
16
17
19
13
12
15
14
13
12
11
20
19
12
20
19
18
16
15
19
18
17
13
12
11
17
16
16
14
17
13
18
12
16
17
19
18
17
15
14
13
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
19
18
17
15
16
17
18
20
16
19
18
19
15
16
17
17
18
20
18
17
16
15
14
10
11
12
19
18
17
13
12
19
17
18
19
19
20
19
18
17
13
11
12
14
20
19
20
14
11
12
(کوچکترین داده) b-a (بزرگترین داده) = R
طول دسته
F تجمعی
درصد F نسبی
F نسبی
حدود دسته
17
5/8=100*085/0
17
52=35+17
5/17=100*175/0
35
86=34+52
17=100*17/0
34
136=50+86
25=100*25/0
50
32=100*32/0
نمودار میله ای بر حسب فراوانی مطلق :
Fi
Xi
Xi
Fi
حدود دسته
11
17
13
35
15
34
17
50
19
64
نمودار میله‌ای بر حسب F نسبی :
Xi
Xi
Fi
حدود دسته
11
085/0
13
175/0
15
17/0
17
25/0
19
32/0
نمودار میله‌ای بر حسب درصد F نسبی :
Xi
XI
درصد F نسبی
حدود دسته
11
5/8
13
5/17
15
17
17
25
19
32
نمودار میله‌ای بر حسب F تجمعی :
Xi
Xi
F تجمعی
حدود دسته
11
17
13
52
15
86
17
136
19
200
نمودار مستطیلی بر حسب Fi (فراوانی مطلق) :
برای رسم نمودار مستطیلی همواره محور افقی را حدود دسته و محور عمودی را متغیر در نظر می گیریم که در این مورد محور عمودی را فراوانی مطلق (Fi) در نظر می گیریم .
Fi
حدود دسته
نمودار مستطیلی برای متغیرهای کمی از نوع پیوسته مناسب تر است .
20 18 16 14 12 10
Fi
حدود دسته
17
35
34
50
64
20 18 16 14 12 10
نمودار مستطیلی برحسب F نسبی :
F نسبی
F نسبی
حدود دسته
085/0
175/0
17/0
25/0
32/0
نمودار مستطیلی برحسب درصد F نسبی :
درصد F نسبی
20 18 16 14 12 10
درصد F نسبی
حدود دسته
085/0
175/0
17/0
25/0
32/0
نمودار مستطیلی برحسب F تجمعی :
F تجمعی
20 18 16 14 12 10
F تجمعی
حدود دسته
17
52
86
136
200
نمودار چندبر میله ای :
برای رسم این نمودار ابتدا نمودار میله ای را رسم می کنیم . سپس سر میله ها را به یکدیگر وصل می کنیم و از دو طرف نمودار به اندازه‌ی طول دسته به محور x ها وصل می کنیم .
باید در این نمودار دقت شود که حتماً نمودار چندبر به محور x ها وصل شود .
Fi
Xi
Xi
Fi
حدود دسته
11
17
13
35
15
34
17
50
19
64
نمودار چندبر مستطیلی :
در این نمودار ابتدا نمودار مستطیلی را رسم می کنیم سپس وسط مستطیل ها را از بالا به هم وصل می کنیم و از دو طرف نمودار به اندازة نصف طول دسته به محور X ها وصل می کنیم و حتماً باید نمودار چندبر به محور X ها وصل شود .
حدود دسته
Fi
21 20 18 16 14 12 10 9
در این نمودار محور عمودی را همواره فراوانی مطلق (fi) و محور افقی را حدود دسته در نظر می گیریم .
Fi
حدود دسته
17
35
34
50
64
نمودار دایره ای بر حسب درصد و درجه :
این نمودار بر حسب فرمول های زیر پیدا می شود :
بر حسب درجه (الف
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
برحسب درصد (ب
نمودار ساقه و برگ
برای رسم این نمودار ابتدا اعداد را مرتب کرده از کوچک به بزرگ و عددهایی که دهگان آنها یکی است را پیش هم می نویسیم . سپس دهگان را در قسمت ساقه و یکان ها را در قسمت برگ می نویسیم . در این مورد چون همة دهگان ها یک است پس یک ستون داریم .
11
11
11
11
11
11
11
11
11
10
10
10
10
10
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
11
11
11
13
13
13
13
13
13
13
13
12
12
12
12
12
12
14
14
14
14
13
13
13
13
13
13
13
13
13
13
15
14
14
14
14
14
14
14
14
14
14
14
14
14
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
15
15
17
17
17
17
17
16
16
16
16
16
16
16
16
16
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
18
18
18
18
17
17
17
17
17
17
17
17
17
17
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
19
19
19
19
19
18
18
18
18
18
18
18
18
18
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
19
20
20
20
20
20
20
20
19
19
19
19
19
19
19
20
20
20
20
آخرین عدد برگ آخرین عدد ساقه = کلید
20 = 0 2 = کلید
برگ
ساقه
000000111111111111122222222222222222133333333333333333314444444444444444415555555555555555516666666666666666666661777777777777777777777777777771888888888888888888888888888199999999999999999999999999
00000000000
1
2
شاخصهای مرکزی :
الف)مد : داده ای که بیشترین فراوانی را داشته باشد را مد گوییم .
18
12
11
10
18
17
16
15
14
19
13
19
17
18
17
11
16
15
14
13
20
16
15
17
10
13
19
16
12
14
13
19
18
17
16
20
19
15
14
13
16
18
14
19
12
17
16
13
19
14
15
19
18
17
10
11
19
17
18
11
13
12
18
20
15
16
18
17
12
13
17
18
19
18
14
17
16
14
15
18
17
13
12
11
18
17
16
15
14
13
12
10
11
19
15
14
16
16
15
18
16
17
19
13
12
15
14
13
12
11
20
19
12
20
19
18
16
15
19
18
17
13
12
11
17
16
16
14
17
13
18
12
16
17
تحقیق درمورد اهمیت اماردرپزشکی