هزاران سال بشر درتمام روی زمین از مواد مخدربه عنوان یک وسیله فراموشی ورهایی ازغم واندوه استفاده کرد. از قدیمی ترین ازمنه تاریخ انسان تمایل به مصرف مواد داشته که درحالت روانی وهوشیاری ازتغییر بوجود آورده الکل وتریاک درمیان قدیمی ترین داروها روان گردان قرار دارند که دربسیاری ازفرهنگ ها مورد استفاده قرار گرفته اند.
درنقاشی ها که برروی سنگ حک شده طرح هایی ازگل بوته شقایق وخشخشان دیده شده است. قدیمی ترین این آثارر مربوط به 4000 سال پیش درنواحی روم ومصر باستان بوده است. بامیان وسومریان، فنیقیها وآشوریان با خواص مواد مخدرآشنا بوده اند.از2000 سال پیش بیشتر مصری ها، پارت ها، هندوها، چینی ها، ژاپنی ها، رومیان ویونانیان ملت هایی بوده اند که خشخشاش رابعنوان داروی مغز شناخته ومورد استفاده قرارداده اند.
بریکی ازسکه های قدیم یونان تصویر بوته خشخشاش دیده شده است. خود واژه افیون نیزدارای ریشه یونانی است.
بقراط ازشیره خشخاش به عنوان داروی خواب آور، مسکن درد سخن گفته است.
افلاطون درجهت استفاده های طبی از مواد وبه منظور کاهش از درد بیماران خود مطالعاتی داشته است وخود خواص شیرها، گرد خشخشاش را آزمایش کرده وبرای مداوای بیماران مورداستفاده قرارمی داده است . کشورهندوستان بعد ازمصر باستان قدیمی ترین سرزمینی است که در آن مصرف مواد رواج داشته است وعده ای براین باورند که زادگاه اصلی افیون هندوستان بوده است. هندی ها درمورد مصرف تریاک تعصب خاصی داشتند وتریاک را دارویی آسمانی وشفا بخش می دانستند وآنرا بهترین درمان کلیه الام جسمی وروحی می دانسته اند وحتی اعتقاد داشتند که پلیدی های انسان چون خشم، غضب، حسد، هوی وهوس های انسانی را ازانسان دور می کند. 200 سال قبل درمحافل ادبی فرانسه، حشیش مورد توجه بوده است. ازدانشمندان ایرانی زکریای رازی وابوعلی سینا به خواص دارویی تریاک توجه داشته اند. با پیشرفت علم طب وشیمی انواع داروهای مخدر زیادتر شد ومصرف طبی به سوی مصرف که امروزه اعتیادش می خوانیم کشیده شده است.
معرفی تریاک به انگلستان که با تجارت چینی بوجود آمد موجب سوء استفاده های وسیع از آن درقرن 19 گردید. درضمن جنگ های داخلی آمریکا، ابداع تزریق این داروها سبب استفاده غیر طبیعی وسیع ازمرفین شد. هروئین درسال 1898 برای اولین باربصورت گرد سفید رنگ مورد مصرف قرار گرفت.یکی ازداروهای دیگر برمورها بود که اواسط قرن 19 بعنوان خواب آور رواج یافت. اواخر قرن نوزدهم غربی ها گیاهانی راکه به منظور تخدیر بکار می رفتند مثل کاکوئین وحشیش شناختند قبل از جنگ ژاپن هزاران جوان سوی آمختامین ها روی آوردند وکنترل مسئله مستلزم تدبیرهایی مثل ایجاد مؤسسات روانپزشکی وایجاد موازین قانونی بود.
کاکوئین که اولین با توسط بومیان آفریقا کشف شد بصورت جویدن، مورد مصرف قرارگرفته است این ماده درحال حاضر ازمواد مخدر وپرمصرف درقاره آمریکا واروپاست. درحالی که ماری جوانا ها لوسنوردنها دردهه 7 این قرن درطبقات متوسط وبالای متوسط امریکا شیوع یافت. هروئین ترکیب قوی وسریع الاثر مرفین یک مسئله طبی وقانونی وخیم مردم شهری وفقیر سیاه پوست گردید. درسال 1970 ثابت شد که فقط درشهر نیویورک صد هزار معتادبه مواد مخدر وجود دارد. مع هذا درمراحل آخر جنگ ویتنام، انواع خاصی ازتریاک دردسترس سربازان آمریکایی درویتنام قرارگرفت . مطالعه ای نشان داد که نیمی ازسربازان آمریکایی درویتنام درسال 1970 ازتریاک ومشتقات آن استفاده می کردند و20 درصد تقریباً مصرف کننده دائمی بوده اند.
ژاپن
تا قبل از 1945 درژاپن اثری ازمشکلات اعتیاددیده نمی شود از این رو آن را دور آرام نامیده اند درژاپن شکل اعتیاد از سال 1945 آغاز وبه چند دوره تقسیم گردید:
1- اولین دوره که پس ازجنگ دوم بودواستعمال محرک ها رواج داشت دراین دوره به علت شرایط ناشی ازجنگ ، استعمال مواد محرک بویژه بین کارگران شب کار، دانش آموزان برخی ازافرادی که مردم را به نحوی سرگرم می نمودند شیوع یافت.
2- کاهش استعمال محرک های مشکل استعمال مواد مخدر بویژه هروئین آغاز گردید بطوری که آماردرسال 1961 نشان می دهد چهل هزار معتاد به هروئین وجود داشت که دراین دوره افزایش چشمگیری مصرف هروئین به چشم می خورد.
3- دروه آرام 1969-1964 که ازمصرف هروئین ومواد مخدر کاسته شد ژاپن ازنظر اعتیاد دوره آرامی را گذراند.
4- دوره رواج مجدد ، محرک ها درسال 1970 از این سال مصرف محرک ها دوباره دو برابر شد وشیوع یافت.
چین
در گذشته دور در چین آشنایی چندانی با مواد افیونی نداشته اندو نوشته های تاریخی بیانگر آنند که از آن به عنوان گل زینتی استفاده می کرده اند در سالیان دراز پس از آن به خاصیت تخدیری آن پی برده اند، چین می نماید که تریاک به عنوان ماده مخدر نخست به هندوستان و سپس به چین زودتر از دیگر کشورها پاگذاشت. در قرن 17 میلادی که پای اقدام اروپای به قاره آسیا باز شدکشیدن و استعمال تریاک نیز گسترش یافت به معنای دیگر پدید اعتیاد با آمدن بیگانگان استعمارگر در شرق آغاز شد و یکی از انگیزه های انتشار اعتیاد در آسیای کمپانی هند شرقی انگلیس در هند بود. تریاک ابتدا در هند و آسیای صغیر تولید می شده است. بیش از 1767 واردات تریاک چین در هند از دویست صندوق در سال تجاوز نمی کرد. حکومت شنگ واردات تریاک را به منظور استفاده در ترکیبات دارویی و طبی مجاز ساخته بود. در سال 1773 حکومت انگلیسی هند، سیاست تبه کارانه صادرات تریاک به چین پیش گرفت و حق انحصاری تجارت تریاک را به کمپانی هند شرقی واگذار کرد. به منظور تکمیل این سیاست در سال 1798 حق انحصاری تجارت تریاک را به کمپانی هند شرقی تنویض کرد تا سال 180 تریاک صادر شد به چین به مرز دو هزار صندوق رسید از آغاز تنها اشراف- مقامات، مالکان و تجارثروتمند تریاک دود می کردن. بعدها از هر قماشی، انگل و مفت خور طبقه حاکم مانند خواجگان، دربار، گردانندگان عشرتکده ها حاملان تخت روان، سربازان، راهبان و راهبان بودایی، شهر معتاد شدند، بر طبق بررسی در سال 1853 بیش از دو میلیون نفر تریاک دود می کردند.
تاریخچه تریاک و مواد مخدر در ایران
درباره ورود تریاک به ایران قولهای متفاوتی وجود دارد. به نظر عده ای تریاک از طریق عربها به ایران وارد شده. برخی محققین مدعی اند که
پروژه و تحقیق-راهکارهای پیشگیری از اعتیاد در مدارس- در 50 صفحه-docx