55 ص
سرگذشت اتحاد استبداد، سلطنت و مذهب در برابر قیام و اصلاحات در ایران، جان مایه تاریخ ایران است. هر دودمانی که سقوط کرده، تا آخرین لحظه دمار از روزگار مردم ایران برآورده و در این جدال، که به بزرگترین قیام های مردمی انجامیده مذهب گاه به همت اندیشه ها و جرقههای نو در درون آن، در کنار مردم بوده و بیش از آن، علیه مردم و در کنار دربار سلطنتی. از میان مردم، رهبرانی برخاستهاند که رسم و آئینی اصلاحی را در قالب مذهب به میدان آورده و در دل مردم جا باز کرده اند، اما در نهایت این نواندیشان دینی نیز یا جذب قدرت شدهاند و یا آن ها نیز با مردم یک سرانجام یافته و سرکوب شده اند. این سرگذشت، یعنی جدال "نو" با "کهنه" هم در مذهب و هم در بطن جامعه ایران عبرت آموز است و عجیب آن که تاریخ قضا و قضاوت در ایران نیز پیش از پیدایش حضرت محمد(ص) و اسلام تا کنون- از هخامنشیان تا جمهوری اسلامی- همین بوده است: دستگاهی در کنار قدرت مستبد!
قیام کاوه آهنگر علیه ضحاک ستمگر گرچه افسانهای تاریخی است ولی این حقیقت را که مردم ایران زمین در برابر جور و ستم زیر درفشی که نمودار رنج و محرومیت تودهً زحمتکش است گرد میآیند و به مبارزه میپردازند، مجسم میکند. تاریخ نویسان ایرانی و بیگانه با تحریف و تغلیط، بیشتر جنبش ها و قیام ها را زیر پرده جانبداری سیاسی و مذهبی خود پنهان کرده، به آن ها زمانی رنگ الحاد و زندقه و گاهی خیانت و فتنه گری زده اند. این قیام ها و جنبش ها را که به پیش از اسلام، بعد از آن تا آغاز قرن بیستم و سرانجام قرن معاصر باز میگردد را، باید از زیر خاکستر قرون و اعصاربیرون کشید و زنگ زمان و پلیدی های تاریخ سازان را از آن ها زدود.
فهرست مندرجات مقدمه
- ۲ جنبش مانوی 276- 216 م
- ۳ مزدک
- ۴ خیزش ایرانیان علیه چیرگی اعراب و اسلام خلافتی
- ۴.۱ ابو لوء لوء
- ۴.۲ ایرانیان و مختار 692- 683 م
- ۴.۳ ایرانیان و ابن اشعت 84- 81 ه.ق
- ۴.۴ ایرانیان و خوارج
- ۴.۵ جنبش در خراسان و ماوراء النهر
- ۴.۶ قیام به آفرید
- ۴.۷ قیام ابومسلم 9 ژوئن 847- 755م
- ۴.۸ اسحاق ترک
- ۴.۹ راوندیان
- ۴.۱۰ استاذسیس 768- 766 م
- ۴.۱۱ سپید جامگان – المقنع
- ۴.۱۲ یوسف الپرم
- ۴.۱۳ بابک خرم دین
- ۴.۱۴ مازیار
- ۴.۱۵ قیام زنگیان
- ۵ 1400 سال مبارزه اسلام ایرانی - اسلام عربی
- ۶ جنبش های اجتماعی در تاریخ ایران
- ۷ نظامی های ایران در جنبش های اجتماعی
- ۸ جستارهای وابسته
- ۹ منبع
سر گذشت استبداد