لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه24
فهرست مطالب ندارد
روابط شاه – آمریکا – انگلستان
روز چهاردهم آذرماه 1332 (پنجم دسامبر )اعلامیه مشترکی از طرف دو دولت ایران و انگلستان منتشر گردید .
دولتین انگلستان و ایران تصمیم گرفته اند روابط سیاسی را بین خود برقرار سازند
هریک بزودی سفیر کبیر به کشور دیگر اعزام دارند وسپس در نزدیکترین زمانی
که مورد موافقت طرفین باشد در باره حل اختلاف مربوط به نفت شروع به مذاکره
نماید، باین طریق دوستی د یرینه خود را برقرار و تحکیم نماید .
هربرت هوور امریکائی قریب دوماه بین تهران – لندن – واشینگتن در رفت و آمد بود: تا توانست اصل تشکیل یک ((کنسرسیوم بین المللی))را برای بهره برداری از«نفت ایران» به دولت وهمچنین شرکت نفت انگلیس بقبولاند.
روز پانزدهم آذرماه 1332(ششم دسامبر1954) پس از آنکه امریکا وانگلستان برسر تقسیم منافع باهم به توافق رسیدند کنفرانسی در جزیره برمودا بین آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیران انگلیس وفرانسه تشکیل شد .آیزنهاور قبل از عزیمت از واشنگتن در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهارداشت (( مسئله نفت ایران و کانال سوئز)) مهمترین مسائل مورد بحث او با نخست وزیران انگلیس وفرانسه خواهد بود . ودر همین کنفرانس بدون حضور ایران توافق نهائی در باره تشکیل (کنسرسیوم نفت ایران)بعمل آمد ، که امریکا – انگلستان – هلند – فرانسه در آن شرکت داشتند . و ترتیب سهمیه بندی هرکدام داده شد
روز25 آذر32 (شانزدهم دسامبر)نخستین اجلاس مشترک مقامات شرکت نفت انگلیس وایران وپنج شرکت آمریکائی که عبارت بودند از( استاندارداویل نیوجرسی – شرکت نفت تگزاس –سوکونی واکیوم – استاندار اویل کالیفرنیا- گالف اویل ) ونیز شرکت ( هلندی – انگلیسی رویال داچ شل)و شرکت نفت فرانسه تشکیل گردید وبا توافق کامل کنسرسیوم نفت ایران در «لندن» وبه مدیریت انگلیسها ایجاد گردید .
شرکت نفت انگلیس که تا دیروز صد درصد نفت ایران را در اختیارداشت ناگزیر به قبول فقط چهل درصد راضی شد وامریکائی هاهم چهل درصد رادر اختیارگرفتند وبقیه بین هلند وفرانسه تقسیم گردید . وروزد هم شهریور1333 قرارداد بین کنسرسیوم وشرکت نفت ایران به امضا رسید .
ویلیام .او. داگلاس در کتابی بنام «آمریکا وانقلاب» در سال 1961 مینویسد : آیا مداخله آمریکا در قضیه نفت در ایران و نتایجی که بدست آمد . در دراز مدت بنفع امریکا بود ؟ بعد از قول (جرج مک گی مینویسد ) حاصل آن اقدامات منافعی بود که بجیب شرکت های نفتی امریکا سرازیر شد ، ولی اثر بارزترش ، از دست رفتن اعتمادی بود که قبلا ملل جهان به آمریکا بسته بودند . < بویژه ملت هائی که در راه کسب آزادی واستقلال خود مبارزه میکردند >
پل نیتز در سال 1961 درشماره پائیزی مجله «فارین افرز» تحت عنوان مساعی جمیله آمریکا نوشت : یکی از بزرگترین اشتباهات امریکا آن بود که ایفای نقش حامی ومحافظ شاه را بعهده گرفت .و تا سال 1978هرگز متوجه نشد که سیاستش از اساس نادرست بوده
جیمز بیل در کتاب «عقاب وشیر» تحت عنوان (تراژدی روابط آمریکا وایران )در سال1988 مینویسد : عملیات پنهانی آمریکا در ایران درسال 1953 اعتبار آمریکا را متلاشی کرد . انقلاب ضد آمریکائی وضد شاه سالهای 79- 78 نشان دادکه بحرانهای کنونی غالبا فورانی از وابستگی های طولانی اجتماعی و سیاسی گذشته است .
مهمترین نگرانی دستگاه دولتی آیزنهاور این بود که ایده ملی شدن نفت ممکن است به نقاط دیگر خاورمیانه نیز سرایت کند ودرنهایت منافع کمپانیهای نفتی آمریکائی را بخطر اندازد. باین جهت امریکا به یاری انگلستان برخاست0
آنتونی ایدن در کتاب خاطراتش که کاوه دهگان ترجمه کرده مینویسد : هنگامیکه امریکائی ها از بدست اوردن امتیاز نفت شمال ایران مایوس شدند . خواستار تقسیم نفت جنوب ومشارکت با شرکت نفت انگلیس بودند . و در سال 1331 که تب نفت در ایران بالا گرفت .انگلیسها به این نتیجه رسیدند که بدون تقسیم این منبع عظیم غارت وچپاول (( با دوست ودر عین حال رقیب ))خود امریکا به نتیجه نخواهد رسید ،
انتونی ایدن مینویسد که در پائیز 1330( یعنی چندماه قبل از اینکه وزیر خارجه بشود)همراه چرچیل در امریکا بود وبرای اولین بار به امریکا پیشنهاد تقسیم نفت ایران را داده است .
آمریکائیها میپرسیدند که چه راه حل دیگری را ما عملی و قابل قبول میدانیم . من پیشنهادخودمان را برای شریک کردن امریکائیها مطرح کردم . و همین طور هم عمل کردیم . وطرح کنسرسیوم را ریختیم .
در ابتدای جدال ایران و انگلستان . نظرات امریکا وانگلیس باهم منطبق نبود. زیرا انگلیس هادر مرحله نخست خواستار حفظ تسلط کامل بر نفت ایران بودند ونمیخواستند کسی را در آن ذخائر شریک کنند ( به همین جهت هم امریکائی ها ایرانی ها را تشویق به ملی کردن نفت مینمودند )ولی وقتی انگلیس متوجه شد که ممکن است در این مبارزه شکست بخورد وامریکا ئی ها باتفاق فرانسه وهلند بتوانند موانع عظیمی را سرراه توفیق آنها بوجود بیاورند . ناگزیر شدند تا با امریکائی ها در تقسیم منافع چپاول وغارت شرکت نمایند وباهم طرح کنسرسیوم را پیشنهاد نمودند .که از ان تاریخ به بعد امریکائی هاهم دیگر علاقه ای به کمک به ایرانی ها نداشتند.
درکتاب شاه – مصدق – سپهبد زاهدی آمده است : پادشاه بدعوت آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا روز چهاردهم آذرماه 1332 برای یک دیدار رسمی به امریکا مسافرت نمود .
سی وپنج روز سفر پادشاه طول کشید .چنانکه اخبار و گزارش ها نشان میدهد هم آیزنهاور وهم
تحقیق در مورد شاه و دوران او