مجرم و مسئولیتهای جزایی در شرایط عادی: در شرایط عادی وقتی کسی مرتکب جرمی می شود اعم از اینکه به تنهایی عمل مجرمانه را انجام می دهد یا با همکاری دیگران هم خود دارای مسئولیت جزایی است و هم همکاری کنندگان با او مسئولند.
1- قسمت اول: با شرکت و همکاری در ارتکاب جرم
2- قسمت دوم : مسیر فعل مجرمانه
1- شرکت در جرم: شریک در جرم کسی است که با فرد یا افراد دیگری در انجام مادی یا ترک عمل شخصی که قانون آن را مستلزم مجازات می داند با قصد مجرمانه منجر با همکاران خود دخالت می کند.شرایطی که برای حصول شرکت در جرم باید مورد توجه قرار گیرد: الف) ماهیت جرم ارتکابی ب) علم و اطلاع از جرم ج) انجام عملیات اجرایی
الف- مجازات شرکت در جرم:شرکت در جرم در جرایم قابل تعزیر و جرایم دارای مجازاتهای بازدارنده شناخته شده است،باید به قانون تعزیرات مراجعه کرد.و دادگاه با توجه به تاثیر مداخله و مباشرت در حصول جرم مجازات را تعیین می کند و هر شریک تا چه میزاندر عملیات مجرمانه نقش داشته و سهم او در این اقدامات تا چه حد است.در مورد مجازات های بازدارنده نیز با توجه به جرائمی که مستجوب این مجازاتهای هستند باید کیفر شریک را مشخص کرد.
ب- مجازات سر دستگی گروه : هم ور مورد شرکت و هم در معونت قابل اعمال است:سر دستگی دو یا چند نفر در ارتکاب جرم،اعم از اینکه عمل آنان شرکت در جرم یا معاونت در جرم باشد از علل مشرده مجازات است.
2- معاونت در جرم: امکان دارد کسی بی آنکه در عملیات اجرائی جرمی شرکت داشته باشد به طریق مختلف دیگری یا دیگران را در ارتکاب عمل مجرمانه یاری کند هر چند معاون خود در عملیات اجرائی شرکت ندارد اما با مباشر و شرکاء به انحای مختلفی در اجرای جرم مساعدت و همکاری می کند.توجیه بر مبنای معاونت به عنوان یک جرم مستقل از جرم اصلی:معاونت را به عنوان یک جرم مستقل بشتاسد.
1-عنصر قانونی: شخصی که دیگری را تحریک یا ترغیب یا تهدید یا تطمیع به ارتکاب جرمی نماید معاون محسوب داشته است.که از نظر قانونی ،عمل معاون کاملا وابسته به جرمی است که مباشر انجام می دهد.
2- عنصر مادی:قانونی اعمالی که می تواند به عنوان عنصر مادی معاونت و جداسازی آن از عمل مباشر یا شریک مستقلا مصداق معاونت باشد ذکر کرده است:تحریک،ترغیب،تطمیع،تهدید،دسیسه و فریب ونیرنگ،تهیه وسایل ارتکاب جرم.
ارائه طریق ارتکاب جرم وتسهیل و حقوق جرم:
عنصر روانی: معاون باید عالما عاملا به مجرم اصلی یاری کرده باشد.همچنین باید قصد مجرمانه باشد و معاون باید وحدت وجود داشته باشد.و این وحدت یا قبل ازارتکاب جرم و یا در حین انجام آن باشد.
عناصر جرم معاونت: 1- عنصر قانونی معاونت: عمل معاون کاملاً وابسته به جرمی است که مباشرانجام می دهد. 2- عنصر مادی معاونت: تحریک، ترغیب، تهدید، تطمیع، دسیسه و فریب و نیرنگ، تهیه وسایل ارتکاب جرم، تسهیل وقوع جرم3- عنصر روانی جرم معاونت: معاون باید عالماً و عامداً به مجرم اصلی یاری کرده باشد واین اعمال باید یا قبل یا در حین انجام آن باشد.
معاونت در جرایم غیر عمدی: دیوان رأی شماره 2764 مورخ 29/12/1316 اعلام داشته در جرایم غیر عمدی معاونت که همین قدر صدق میکند که با علم واطلاع به این که شخصی درکار مهارت ندارد یا آن کار برخلاف نظامات یا بی احتیاطی است وممکن است منجر به حادثه خطرناکی شود با آن شخص معاونت کند.
مسیر فعل مجرمانه :
1- قصدمجرمانه: به تنهایی جرم نیست. طی این مقدار از مسیر مجرمانه در قلمرو جرم در مفهوم قانونی آن نمی گنجد و مجازاتی برای قصد هرچند خطرناک وضد اجتماعی پیش بینی نمی کند.
مجازات معاونت:طبق ماده 726 «هر کس در جرایم تعزیری معاونت نماید حسب مورد به حداقل مجازات مقرر در قانون برای همان جرم محکوم می شود.تخفیف اصل مجازات در مورد معاون نیز امکان پذیر است و چنانچه معاون از کیفیات مخففه برخوردار باشد می توان مجازات او را تخفیف داد یا تبدیل به مجازات دیگری کرد.
شروع به جرم در قانون مجازات اسلامی:ماده41 قانون 1370«هر کس مقدار ارتکاب جرمی کند و شروع به اجرای آن نماید بین جرم منظور واقع نشود،چنانچه اقدامات انجام گرفته جرم باشد به مجازات همان جرم محکوم می شود.
2- عملیات مقدماتی: آن مقدار اعمالی که برای ارتکاب جرم در برخی از جرایم عمدی دیده میشود.
3- شروع به جرم: عبور از قصد مجرمانه وعملیات مقدماتی و ورود در مرحله اجرایی جرم را به نحوی که اعمال انجام شده متصل به جرم باشد شروع به آن جرم می گویند.
جرم تام : اگر مجرم از مراحل مختلف جرم عبور کند و یا با عبور از برخی از این مراحل به خواست خود که انجام جرم است دست یابد و فعل یا ترک فعل مجرمانه بی بهره نمایید جرم به طور تام انجام شده و بزهکار استحقاق کیفر قانونی را در حد جرم انجام یافته دارد.
الف) تفکیک شروع اجرایی وعملیات مقدماتی: تفکیک آن بسیار دشوار است زیرا اگر اعمال مقدماتی را داخل در عنوان شروع اجرایی بگیریم قابل تفسیر خواهد بود.
1- ادراک عینی(بیرونی): شروع به جرم از نظر عملیات مادی مورد توجه قرار می گیرد.
2- ادراک ذهنی(روانی) یا درونی: شروع به اعمال مجرمانه را اصولاً واساساً توجه به حالت ذهنی بزهکار می داند.
3- ادراک عینی – ذهنی(مختلط): باید قصد غیرقابل برگشت مجرم را عینی کرده و نتیجه گرفت که اعمال انجام یا ضد تا چه حدمادی شده.
ب) قطع عمل به نحو غیر ارادی: اقدام به عمل مجرمانه که بوسیله شروع به جرم متظاهر می گردد و اگر با اراده فاعل قطع شود قابل مجازات نیست مگر به عنوان خاص دیگری.
مجازات شروع به جرم در قوانین جزایی گذشته: در قانون اصلاحی 1352 که مجازات ها به خبایات و جنحه و خلاف تقسیم میشود کیفر شروع به جرم در خبایات همیشگی در جنحه ها با تصریح قانون ودر خلاف اصولاً منتفی
4- جرم تام : جرمی است که مرتکب راه مجرمانه را تا انتها طی می کند وجرم به نحو کامل ومنطبق با قصد بزهکار پایان می پذیرد.
تقسیم بندی جرم تام : اگر مجرم از مراحل مختلف جرم عبور کند ویا از برخی ازآنها عبور کند وبه خواست خود برسد جرم تام است.
1- از لحاظ عنصر روانی: 1- عمدی 2- در حکم عمدی 3- شبه عمدی
2- از لحاظ عنصر مادی: 1- جرم فوری : در برهه ای از زمان شروع شده و به نتیجه رسیده، مثل جرایم سرقت، قتل 2- جرم مستمر: جرمی است که در زمان ادامه دارد به عبارت دیگر جرم با عناصرخود به طور دائم تجدید حیات می کند مانند اخفای مال مسروقه 3- جرم به عادت: جرمی است که مانند جرم ساده که با تشکیل عناصر جرم زاده میشود ولی مجازات آن مشروط است به این که چندبار بکرات انجام شود.
3- به دلیل حصول یا عدم حصول نتیجه : 1- مقید 2- مطلق
چنانچه تحقق جرم مقید به ایجاد نتیجه باشد جرم را مقید مانند عمل کشتن در قتل واگر صرف انجام عمل مجرمانه بدون ایجاد نتیجه باشد آن را مطلق گویند. مانند اخذ رشوه از طرف مستخدمان و مأموران دولتی و وادار کردن مواد مخدر به داخل کشور
4- به لحاظ بساطت و پیچیدگی:
1- ساده: جرمی است که با یک عمل یا ترک عمل ساده انجام میشود. مانند سرقت یا ترک انفاق
2- مرکب: جرمی است که نیاز به اجرای اعمال مادی گوناگون وگاه پیچیده ای دارند تا تحقق پیدا کند مانند کلاهبرداری
5- به لحاظ ماهیت : جرایم عمومی و سیاسی: هدف جرم سیاسی دولت و تشکیلات آن است که با انگیزه خاص اصلاحات اجتماعی محض انجام میشود وچنانچه این هدف موجب تجاوز صریح به حقوق ملت شود از شمول جرم سیاسی خارج است.
6- به لحاظ شخصیت خاص مرتکب: جرایم عمومی و نظامی: جرایمی که نظامیان انجام می دهند به علت شدت عمل نظامی است دیگران عمومی می باشد.
شامل 34 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت مجرم و مسئولیتهای جزایی در شرایط عادی واستثنایی
