پروژه کارشناسی: مهاجرت،‌ حاشیه‌ نشینی و امنیت اجتماعی شهرها

اختصاصی از اس فایل پروژه کارشناسی: مهاجرت،‌ حاشیه‌ نشینی و امنیت اجتماعی شهرها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این فایل یک پروژه در مقطع کارشناسی رشته علوم تربیتی است. تعداد صفحات برابر با 36 صفحه با فرمت word می باشد. چکیده: مهاجرت و حاشیه‌نشینی دو پدیده به ظاهر متفاوت می‌باشند که برآیند یک عامل مشترک بوده و نتایج و تبعات مشابهی هم بخصوص برای شهرها بدنبال دارد. مهاجرت که خود نتیجه ی نابرابری‌های مکانی و بی‌عدالتی‌های منطقه‌ای می‌باشد، به دلیل ویژگی‌های خاص مهاجران و علل مهاجرتشان پیامدهای منفی متعددی برای شهرها و روستاها بدنبال دارد که از جمله ی آنها ظهور و گسترش پدیده ی حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ می‌باشد. حاشیه‌نشینان به علت فقر شدید و همه‌جانبه ( اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و…) و اعتراض نسبت به وضع موجود و ابراز وجود در شهرها ، اقدام به فعالیت‌هایی می‌نمایند که موجب سلب آسایش شهروندان و امنیت شهرها می‌گردد. این موضوع در شهر مشهد از شدت بیشتری برخوردار بوده و مشکلات زیادی را هم ایجاد نموده است. سرقت‌های متعدد ، آدم‌ربایی و آدم‌کشی، قاچاق مواد مخدر ، شرارت ، تجمعات خیابانی و… از جمله ی این معضلات هستند. آنچه مسلم است بدون توجه به علل مهاجرت روستاییان و سکنه ی شهرهای کوچک به شهر های بزرگی مانند مشهد، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت

دانلودمقاله شهر نشینی

اختصاصی از اس فایل دانلودمقاله شهر نشینی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
پیدایش شهر و شهرنشینی به قرن ها پیش بازمی‌گردد. این پدیده، فقط تحول جغرافیای را نشان نمی‌دهد بلکه همراه آن، نوع تفکر، نوع زندگی انسان دچار تغییر گردید. بتدریج شهرها بزرگتر و به شکل جدیدتری تبدیل شد تا به امروز که هر شهری، میلیون‌ها انسان را دربرمی‌گیرد. همانطوری که انسان بر شهر و ساختار آن تأثیر داشته، شهر نیز بر انسان و رفتار و اندیشه وی تأثیر می‌گذارد. بررسی چنین حوزه‌ای مربوط به جامعه‌شناسی شهری می‌باشد. ایران نیز دچار تغییر و تحولات شهری بوده‌است. عامل اصلی در سکونت مردم در زمان کهن، آب بوده‌است. در این تحقیق به بررسی و شناخت یکی از شهرهای کشورمان، سمنان پرداخته‌ایم. این تحقیق شامل دو بخش می‌باشد، بخش اول مربوط به شهر و نظریه‌های شهری و بخش دوم مربوط به شهر سمنان است، که تمام مطالب به چهار قسمت شرایط اقلیمی، آثار و مشاهیر تاریخی، امکانات و تسهیلات شهری و حوادث اخیر سمنان، تقسیم‌بندی شده‌است. امید است که نتایج بدست آمده عاملی در جهت شناخت بیشتر نقاط سرزمین‌مان و ارتقاء دانش ما باشد.

فصل اول : شهر و شهرنشینی
دو مفهوم شهرگرایی urbanism و شهرنشینی urbanization از هم متمایز می‌باشد. به نظر عده‌ای مانند کوین، دیوید کانتیپر،شهرگرایی برای شناخت سکونت در شهر و شهرنشینی برای شناسایی شیوه خاصی از زندگی که با سکونت در شهرها بوجود می‌آید، بکار می‌روند. افراد دیگری مانند ارنست‌‌برگل، گلن‌بی‌یر، لوئیز‌ورت نیز چنین نظری دارند.
شهر از آغاز به عنوان منبعی برای نوآوری و بدعت‌گذاری بوده‌است. این نوع‌آوری نه تنها در تکنولوژی و صنعت بلکه در دین، فلسفه و افکار عمومی نیز بوقوع پیوست.

1-1- تعریف مفهوم شهر
شهر یک مفهوم تجریدی است و عناصر متشکله آن عبارت است از: ساختمان‌ها، ساکنان وسایل حمل‌ونقل و غیره که دارای ماهیتی عینی هستند.( استیفا. ص 30)
دو ملاک اساسی را برای تعریف شهر در نظر گرفته‌اند.
1- ملاک قانونی و حقوقی Legal
2- ملاک طبیعی Natural
طبق ملاک اول، شهر یک واحد حکومتی است. آن یک منطقه متشکل قانونی می‌باشد که حداقل جمعیت، مرزهای قانونی و نوع تشکیلات حکومت محلی، از طریق دولت تعیین می‌شود.
از نظر معیار دوم، شهر یک وجود طبیعی- اجتماعی است و واحدی را تشکیل می‌دهد که با ویژگی‌هایی مثل اندازه، تقسیمات شغلی و غیره، می‌توان آنرا از قلمروهای همسایه‌اش جدا کرد.
لوئیزورت شهر را از دیدگاه جامعه‌شناختی تعریف می‌کند. به نظر او شهر عبارت است از استقرار دائمی نسبتاً وسیع و متراکم افرادی که از نظر اجتماعی نامتجانس می‌باشد.
بحث دیگری که در مورد شهر مطرح است. این امری می‌باشد که برچه اساس می‌توان منطقه‌ای را بعنوان شهر یا روستا تشخیص داد.
در یونان باستان وجود ورزشگاه، تأثر و تالار، دلایل متمایز منطقه‌ای از روستا بود. در اروپا حصار اطراف منطقه‌ای و وجود حکومت‌های محلی مستقل، عاملی بود تا بعنوان شهر شناخته بشود. در امریکای لاتین این شناسایی وابسته بر وجود معبد در منطقه بود( شکوهی ص 421).
اما ملاک‌هایی مطرح گردید که بیشتر مورد قبول همگان قرار گرفت. در ابتدا تعداد نفرات را ملاک شهر قرار دادند. اکثر کشورهای اروپایی ملاک جمعیتی شهر را همان تعداد حداقل دو هزار نفر را که توسط فرانسه در سال 1846 مطرح گردید، پذیرفته‌اند. ولی بعضی از کشورهای اروپایی، ملاک جمعیتی شهر را همان تعداد حداقل دوهزار نفر را که توسط فرانسه در سال 1846 مطرح گردید پذیرفته‌اند. ولی بعضی از کشورها آن را اعمال نکردند، مثل مصر که تعداد را حداقل 11 هزارنفر قبول دارد. بعد از آن انبوهی و تراکم جمعیت را به تعداد جمعیت افزودند. سپس ویلکاس، عامل شغل را معرفی کرد. جنبه کارکردی شهر توسط مولرلیر مطرح شده‌است. بر این عوامل، جنبة اداری شهر نیز اضافه ‌گردید. به معنی آن که شهرجایی است، که دولت آن را شهر بداند. جغرافی‌دانان شهر را محل تجمع مناظر مصنوعی می‌دانند.
سوروکین و زیمرمن، هشت مورد را جهت تمایز شهر و روستا معرفی کرده‌‌اند، شغل، محیط، اندازه اجتماع، انبوهی جمعیت، تجانس،تفاوت‌ها و قشربندی‌ها، تحرک و نظام کنش‌متقابل.(استیفا،ص37)
از موارد ذکرشده، عامل شغل بخاطر سه مزیت، بهترین معیار می‌باشد، دقیق است، در همه جا اعتبار دارد و نقطه‌ای است که منشاء شهر از همانجاست. براساس این تعریف، شهر جایی است که اکثر ساکنان آن در فعالیت‌های غیرکشاورزی هستند.

2-1 تاریخچه پیدایش شهر
آنچه که باستان‌شناسان از آن به عنوان سکونت در دهکده‌ها نام برده‌اند، در حقیقت تلاشی بود که منجر به احداث سرپناهی از نی و گل شد تا انسان را از گزند عوامل طبیعی، محافظت نماید. در واقع سکونت دائم، توجه به مسکن و سپس تأسیسات اجتماعی دیگر را پدید آورد(سلطان‌زاده ، ص‌36).
در مورد منشاء و پیدایش شهرها دو نظر وجود دارد.
1- پیدایش شهرها در مناطق مختلف زمین را جدا از هم دانسته و آنرا نتیجه جریان تکاملی انسان می‌دانند.
2- پخش و تراوش و انتشار شهرنشینی از بین‌النهرین به سایر نقاط بوده‌است( سلطان‌زاده، ص‌78)
ابتدا جامعه قومی و ماقبل شهری وجود داشته که بتدریج طی یک جریان کندگذر و با پیشرفت ابزارها به جوامع پیچیده‌تری تبدیل شده‌است و به دنبال افزایش و مازاد مواد خوارکی که خود، موجب تخصصی‌شدن کارها و طبقات اجتماعی گردید. جامعه فئودالی شکل گرفت. دو پدیده مهم خط، نگارش و کاربرد سایر منابع انرژی بجز انسان و حیوان، در این دوران تجلی یافت. چنین جوامعی نیازمند نوع ویژه‌ای از سازمان اجتماعی و محیط مساعد بودند. در حدود 3500 سال قبل از میلاد در منطقه بین‌النهرین و دره‌های دجله و فرات که دامنه آن تا کرخه و کارون کشیده شده‌است، اولین شهرها شکل گرفتند.
در آن زمان قدرت سیاسی و دینی با هم یکی بود. از قدیمی‌ترین شهرها، سومریان و آکادیان است.«اور» مشهورترین شهر سومر بود که پایتخت” اورناما” بود. ابتدا شهرت سیاسی داشت ولی بعدها حالت مذهبی پیدا کرد. از شهرهای مهم آکاد می‌توان” کیش، اکاد و سیپار” را نام برد. از شهرهای مهم تمدن آشور شهرهای «نینوا، کامهو، بوریس‌پا، آشور» می‌باشند.
بابل ، شهر مهم بابلیان بوده‌است که از نظر مذهبی- سیاسی و نظامی اهمیت داشته‌است. در اطراف رودخانه زرد و ایندوس شهرهای بسیاری ظهور گردید. شهرهایی مثل سومر، ارچ، لاگاش، کیش، و اور خیلی به هم شبیه بودند. اهالی آنها از گندم، جو،غلات، خیش، برنز، و ارابه استفاده می‌کردند و رهبری آنها بدست پادشاه و روحانیون و کاهنان بود.
حدود 2500 سال قبل از میلاد شهرهای موهنجو دارو – هاراپادا- در دره ایندوس( پاکستان فعلی) ظهور کردند و حدود هزارسال بعد اجتماعات شهری در اطراف رودخانه زرد چین پدید آمد.
تجارت و بازرگانی در شهرهای جلگه‌ای، موجب گسترش آنها گردید و شهرها، منابع مادی و انسانی را در نواحی مختلف توسعه دادند و شهرهای تازه‌ای پدیدار گشتند. امپراطوری‌ هان HAN در چین بوجود آمد. گسترش امپراطوری‌ها موجب توسعه شهرها شد و در طی پنج قرن عصر آهن. شهرها به اندازه 15 قرن عصر برنز گسترش یافتند. در قرن 5و 6 قبل از میلاد، جاده ابریشم از چین به ترکستان کشیده‌ شد و ظهور شهرها، جلالی دیگر یافت. از سوی دیگر در سرزمین اروس، فینیقی‌ها گسترش به سمت راست را آغاز کردند. و شهرهایی در طول ساحل افریقا و اسپانیا ایجاد کردند. امپراطوری روم، زندگی شهری را به نواحی غیرشهری غرب، فرانسه، انگلیس، آلمان و اروپای شرقی گسترش داد( استیفا ص61).
رابطه شدیدی بین ایجاد و زوال امپراطوری وآبادی و ویرانی شهرها وجود دارد. با آغاز قرن 11 بسیاری از شهرها به خود مختاری نسبی رسیدند و این خودمختاری در ممالک اروپایی بیشتر از جوامع آسیایی بوده‌است ، ولی در اواخر قرون وسطی خودمختاری شهرها از بین رفت. انقلاب صنعتی تغییرات عمیقی در زندگی شهری پدید آورد. شهر صنعتی با سیاست نظام طبقاتی، ترویج آموزش عمومی، ارتباطات جمعی و تغییر محل نخبگان در حومه شهر، مشخص می‌گردد. طلوع شهر صنعتی بین 1750 تا 1850 می‌باشد. انسان با بهره‌بری از علوم تجربی، بیشتر از دوران ماقبل صنعتی، قادر شد از طبیعت استفاده کند و آن را کنترل نماید. اولین شهرهای صنعتی در انگستان ظاهر شدند چرا که این کشورها از خشونت و قیدوبندها به دور بود.
فرآیند صنعتی‌شدن، نه تنها ادامه داشت بلکه با ظهور ماشین‌های خودکار، سریع‌تر گردید و یکی از جلوه‌های آن، شهرهای غول‌پیکری است که هم‌اکنون وجود دارد. خیابان‌ها، ساختمان‌ها و کارکردها، سه عاملی هستند که در توسعه و دگرگونی شهرها بسیار مؤثر بوده‌اند. یکی دیگر از عوامل شکل‌گیری شهرها، جنگ و عامل اقتصادی و عامل نظامی می‌باشد. حتی اوقات فراغت و موقعیت‌ شهرهای دانشگاهی نیز در تشکل شهرها مؤثرند( استیفا ص 83)

3-1 شهرهای غول‌آسا
رشد و توسعه شهرها و شهرنشینی ، همچنان ادامه داشت تا قرن بیستم که موجب پیدایش شهرهای غول‌آسا گردید. این شهرها شریان‌های حیاتی جامعه را در اختیار دارند. پیترهال عوامل رشددهندة شهرهای غول‌آسا را جمعیت و صنعتی شدن معرفی می کند .
لوئیس مامفورد بجای عبارت ما در شهر (Metropolis) که از دو واژه یونانی( مادر و شهر) ترکیب شده‌بود، عبارت(Conturbation ) را که توسط پاتریک مطرح شده‌بود، پذیرفت. از نظر مامفورد، مادر شهرهای جدید محصول کاپیتالیسم‌های مالی و بوروکراسی‌های توسعه‌طلبانه ناشی از جنگ است. اجزای اصلی ما در شهر عبارتست از:
1- مجتمع اقتصادی مرکزی
2- کارخانه‌ها و تأسیسات صنعتی
3- خانه‌ها با وسایل خدماتی
4- زمین و فضای باز
یکی از مزایای مادر شهر، این است که مردم بدون تغییر محل سکونت خود، می‌توانند کار خود را تغییر دهند. اداره آمار ایالات متحده امریکا، حوزه‌ مادرشهری را یک شهر هسته‌ای با حداقل 50000 نفر معرفی می‌کند. ولی گرهارد انزنبرگ آن را تمرکزی از پانصدهزار نفر می‌داند که در حوزه‌ای زندگی می‌کنند که فاصله آن از دور یا نزدیک به مرکز شهر، پیش از چهل‌دقیقه نباشد (استیفا ص 83). چندین طرح را برای آینده مادر شهرها در نظر گرفته‌اند.
1- طرح شهرک‌های ماهواره‌ای: شهرک‌ها طوری قرار می‌گیرند که ضمن شباهت کم‌وبیش، هر یک مستقل نیز می‌باشد.
2- طرح منظومه‌ای: مجموعه‌ای از واحدهای جدا و دور از هم که هر یک دارای کارکرد ویژه‌ای می‌باشند.
3- طرح خطی: مرکز واحدی نیست بلکه، مراکز متعدد و بهم‌پیوسته، تشکیل یک خط می‌دهند. اصطلاح کلان‌شهر که در مورد منطقه‌ای بکار می‌رود که شامل چند مادرشهر است. توسط ژان‌گوتمن جغرافیدان،معرفی شده‌است. یک مادرشهر، دارای شکل غالب یک هسته‌ای است اما کلان‌شهر وقتی ایجاد می‌شود که مرزهای مناطق در حال گسترش، با یکدیگر تداخل یابند.
در دهه 1960، تعداد 24 شهر غول‌آسای مرکزی با جمعیت سه‌میلیون و بیشتر و 13 مرکز با 5 میلیون نفر و 4 مرکز با جمعیتی بیش از 10 میلیون نفر در جهان وجود داشته‌است.( استیفا ص149)
برای مثال، امریکا سال 1920 حدود 2/51% شهرنشنی داشته‌است و این رقم در سال 1960 به 3/69% رسید. استرالیا، اسکاتلند حدود 80% داشته‌اند و فرانسه سال 1955 حدود 9/55% شهرنشینی داشته‌‌است، در دهه 1950 قاره اقیانوسیه بیشترین حوزه مادرشهری را به خود اختصاص داده‌بود. (استیفا ص 63)

فصل دوم : شهرنشینی در ایران
عنوان «هلال حاصلخیز» توسط پروفسور برسند، مطرح گردید که در برگیرنده قسمتی از فلات ایران است . تمدن‌های این هلال، جزء اولین تمدنهای کشف‌شده است. الگوی فضایی و پیکری شهرهای ایران توسط هینزگامه سال 1979 مورد مطالعه قرار گرفته‌است. همچنین دو محقق به نام‌های فریدن و مان در سال 1974 ، 1971 در مطالعه شهر کرمان به این نتیجه رسیده‌اند که توپوگرافی و تأمین آب و مبانی فرهنگی اولیه، سکونت‌گاه‌های ایران را تشکیل می‌داده‌است. دکتر منصور غلامکی در کتاب خود« سیر در تجارب مرمت شهری از ونیز تا شیراز» به مطالعه شهرهای سنتی و مذهبی ایران پرداخته‌است.( دیکنز ص 18).
مهندس محمد توسلی در کتابش به مطالعه شهرهای خشک ایران مثل یزد پرداخته‌است شهرهای ایران براساس دلایل مختلفی در دوره‌های متفاوتی بصورت کند یا تند رشد یافته‌است.

1-2 پیدایش شهر در ایران
عده‌ای تأسیس شهرها را به اشخاص و عده‌ای دیگر آن را به شاهان کیانی نسبت داده‌اند. طبق نظریه‌ بسیاری از زمین‌شناسان، سرزمین ایران بوسیله بالاآمدن و چین‌خوردن تحت تأثیر سه صفحه عظیم، عربستان، اوراسیا، و هندوستان که بر هم فشار می‌آوردند، شکل گرفته‌است.
بطورکلی علل پیدایش شهرها در ایران به دو نوع تقسیم‌بندی شده‌است:
1- عوامل درون‌زا: مناطق بخاطر توانائی‌های طبیعی و شرایط اقلیمی مناسب و نوع سازمان اجتماعی یا مسائل تاریخی توانسته‌اند به شهر تبدیل شوند.
2- عوامل برونزا: چنین عواملی بخاطر بسط روابط سرمایه‌داری ازخارج بر ایران تحمیل می‌شدند و موجب تبدیل منطقه‌ای به شهر می‌گردیدند.( دیکنز ص 6)
شهرهای ایران، در نواحی با منابع آب و پسکرانه‌های نسبتاً قابل کشت، ساخته شده‌اند. تقریباً تمامی شهرهای مهم ایران از دوران باستان در طول مسیرهای اصلی تجاری واقع شده‌بودند . جاده ابریشم برخی از شهرهای باستانی مثل نیشابور، ری، قزوین، تبریز، را بهم مرتبط می ساخت و جاده دیگر، جاده شاهنشاهی هخامنشی بوده‌است. یکی از شهرهای باستانی به نام سلطانیه، نزدیک زنجان در زمان« الجایتو» شاه مغول، بین سالهای 1304 و 1316 ساخته شد که بعد از فروپاشی مغول، آن نیز متروک شد. موقعیت‌های مکانی شهرهای ایران توسط عواملی مانند عناصر طبیعی، وجود جاده‌های تجاری، ملاحظات نظامی، و فرهنگی سیاسی، مذهبی تعیین شده‌اند.
شهرهای سنتی ایران دارای ساختمان‌هایی با ارتفاع یکسان، خیابان‌های باریک و گاهی پیچ‌درپیچ می‌باشد که جهت‌‌گیری سوی خورشید، باد و منابع آبی از خصوصیات آن است ، همچنین فاقد فضاهای بزرگ باز بودند. این شهرها برخلاف شهرهای کهن اروپا ، فاقد شهردار بودند.
با تخصص نواحی باستانی خاورمیانه، به تولید کالاها و فعالیت‌های تجاری، شهرها، شروع به رشد کردند. شهرهای مثل اصفهان و شیراز به دلایل حکومتی و سیاسی رشد یافتند. اصفهان در زمان شاه‌عباس اول و شیراز در زمان کریم‌خان زند . بازار قلب شهرنشینی بوده‌است ، مثل بازار اصفهان و کرمان.
مدهب نیز در شکل‌گیری شهرها تأثیر بسزایی داشته‌است. در زمان زرتشتیان، آتشکده‌ها مراکز مهم را تشکیل می‌دادند و در قرن هفتم با حمله اعراب و ظهور اسلام، آتشکده‌ها جای خود را به مساجد دادند. در چند قرن اول بعد از اسلام ، مکان بدون مسجد، شهر محسوب نمی‌شد. نقش مسجد در شهرهای سنتی ایران با نقش کلیسا در شهرهای قرون وسطی اروپا ، مقایسه شده‌است.

2-2- تاریخچه پیدایش شهر در ایران
تغییر و تحولات منطقه‌ای و سکونتی ایران را از دوران کهن تا به امروز می‌توان به دو دوره تقسیم کرد: تکامل شهرهای آسیایی به ظهور امپراطوری‌های بزرگ ، بستگی داشته ، که عقایدشان مبتنی بر کشاورزی بوده‌است «افزایش جمعیت شهرهای بزرگ اروپا طی بیست‌سال حدود 20% بوده‌است و سالانه حدود 5/1%. در حالیکه ایران، تهران این رقم در حدود 200% و سالانه 5/6% بوده‌است (سلطان‌زاده ص51) .
می‌توانیم رشد شهرنشین را در ایران به دو دوره تقسیم کنیم:
دوران باستان و دوران بعد از ظهور اسلام که دوره دوم ، خود به چند مرحله تقسیم می‌شود:
در ادامه ، هر دوره بطور مجزا مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته‌است.
1-2-2 دوران باستان
در پایان هزاره دوم قبل از میلاد، مادها و پارسها به فلات ایران آمدند و«دیااکو» دولت مادها را بنیان نهاد. تأسیس شهر شوش به اواخر هزاره پنجم قبل از میلاد می‌رسد. در زبان اوستا واژه «خشتر» به معنی شهر بود. طراحی شهرهای اولیه به سه شکل بوده‌است:
1- شطرنجی : این طرح مرتبط با صلیب و نمودی از مسیحیت بوده‌است.
2- دایره‌ای: در چنین طرحی ، شهر دارای موقعیت نظامی بود.
3- ارگانیک: شکل‌گیری چنین شهرهایی متأثر از شرایط طبیعی و زیستی بود. سلوکیان شهرهای مستقلی را بنا نهادند و پارت‌ها به پیروی از آنان شهرهای دایره‌ای شکل ایجاد کردند.
شاهان هخامنشی در توسعه شهرها کوشش بسیار کردند که ارگ سلطنتی از ویژگی آن دوران می‌باشد. احداث جاده‌ها در آن زمان صورت گرفته‌است. امپراطوری اشکانیان،اوایل قرن 6 قبل از میلاد تأسیس شد. در این دوران شهرها بیشتر بصورت شطرنجی بودند. فعالیت شهرسازی در زمان مهرداد اول و دوم به حد اعلی رسید و ساسانیان نیز راه آنها را ادامه دادند.
در ایران شهرهایی مثل پاسارگاد، تخت جمشید، اکباتان(دارای اهمیت سیاسی) و شهرهایی مثل سلک، تپه یحیی، تپه سوخته( دارای اهمیت اقتصادی) از قدیمی‌ترین شهرها هستند( استیفا ص‌92)
شهر «اردشیر حوزه» نمونه‌ای از محاسبه دقیق ریاضی ساختمانسازی آن دوران می‌باشد. شهرها یا بصورت دایره‌ای شکل بودند، مثل شهر گور و یا بصورت شطرنجی.
در شهرها، جایگاه ویژه‌ای برای آتشکده‌ها در مراکز شهر قرار می‌دادند و همین امر سلطنت مذهبی را پدید آورد. شهرها دارای دروازه‌هایی به سمت چهار جهت اصلی بودند.در اطراف شهرها خندق کنده‌می‌شد. بسیاری از شهرهای ایران در این دوره تأسیس شدند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  46  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

اختصاصی از اس فایل دانلودمقاله حاشیه نشینی و تنظیم خانواده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 
چکیده
جمعیت ایران طی چند دهه گذشته، رشد شتابانی داشته است، به طوری که در طول کمتر از دو دهه به طور باور نکردنی جمعیت ایران بیش از دو برابر شد. انفجار جمعیت در ایران همراه با مسائلی همچون افزایش سریع شهرها، افزایش فقر، مشکل مسکن و مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها بوده است.
یکی از پیامدهای اصلی رشد جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهرها در نهایت حاشیه نشینی و زاغه نشینی است و راه اصلی مقابله با رشد بی رویه جمعیت اجرای برنامه های تنظیم خانواده می باشد.
هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین حاشیه نشین و تنظیم خانواده است و از آنجا که بعد از سرشماری سال 1365 و مشاهده رشد 9/3 درصد جمعیت توسط مسئولین، برنامه های تنظیم خانواده به اجرا درآمد ولی این مساله در روستاها و مناطق حاشیه نشین کــه تفکر سنتی در مورد باروری داشتند (هنوز هــم در بعضــی مـناطق مشاهده می شود) به سختی قابل پذیرش بود. بنابراین هنوز شاهد باروری بالا در میان حاشیه نشینان هستیم که دلایل اصلی این پدیده را می توان در موارد زیر حستجو کرد:
ترجیح جنسی: معمولاً فرزند پسر برای خانواده بیشتر قابل قبول است که این مساله می تواند بر تعداد فرزندان خانواده ها بیفزاید.
احترام اجتماعی: معمولاً در مناطق حاشیه نشین مردان از احترام بیشتری برخوردارند ولی زمانی که زنی حامله باشد به خاطر فرزندی که می خواهد به دنیا بیاورد به او احترام می گذارند، بنابراین زنان از این مساله به خاطر احترامی که برایشان در پی دارد استقبالمی کنند.
تأمین اجتماعی در دوران سالخوردگی نیز یکی دیگر از عوامل اصلی افزایش رشد جمعیت و عدم اجرای برنامه های تنظیم خانواده در بین خانواده های حاشیه نشین به خاطر مسائل اقتصادی می باشد.
مرگ و میر فرزندان و پایین بودن سطح بهداشت باروری نیز از دیگر دلایل عدم استفاده از روش های تنظیم خانواده در بین حاشیه نشینان می باشد.
از دیگر دلایل می توان به رابطه بین تحصیلات و باروری اشاره کرد که معمولاً با بالا رفتن تحصیلات، تعداد فرزندان کاهش می یابد، میزان تحصیلات زنان حاشیه نشین معمولاً در سطح پایین می باشد، همچنین عدم دسترسی به مراکز بهداشتی نیز می تواند از دیگر دلایل استفاده اندک از روش های جلوگیری از بارداری در میان حاشیه نشینان باشد.
در مجموع، عوامل فوق الذکر باعث می شود اجرای برنامه های تنظیم خانواده در حاشیه نشینان با استقبال کمی روبرو شود و در نتیجه باروری در سطح بالا قرار گیرد.
واژگان کلیدی
انفجار جمعیت، افزایش شهرها، مشکل مسکن، مهاجرت روستائیان، مرگ و میر فرزندان
مقدمه
جمعیت ایران در طی هشت دهه اخیر افزایش یافته، که در نتیجه آن مسائل و مشکلاتی از قبیل رشد سریع جمعیت شهری، افزایش فقر در شهرها، دسترسی ناکافی به مسکن و خدمات اصلی شهری، شکاف عظیم میان طبقات اجتماعی، بیگانگی شهروندان از هم توأم با انبوه مهاجرت از مناطق روستایی به مناطق شهری و سکونت در حاشیه شهرها باعث گسترش و تشدید بی رویه شهرنشینی و نهایتا ایجاد زاغه و مسکن غیرقانونی و نارسایی امکانات اصلی شهری در شهرها شده است.
طبق مندرجات نشریه جنبه های جمعیتی توسعه اجتماعی سازمان ملل متحد » Population aspects of social development«ایران طی سه دهه 60، 50، 40 میلادی بدلیل نرخ رشد 3 درصدی سالانه نیازمند حدود 6 در هزار جمعیت، ساخت و ساز مسکن بوده است در حالیکه طی مدت مذکور در حدود نصف این تعداد (3/3 در هزار تا 6/3 در هزار) ساخته شده است بدین ترتیب تفاوت بارز بین عرضه و تقاضای واحدهای مسکونی موجب بروز مجموعه های نامتناسب در حاشیه شهرها گردید که حلبی آبادهاو حصیرآبادها نتیجه این عدم توازن در تولید واحدهای مسکونی بوده است.
مهاجرت از مناطق روستایی به مناطق شهری در ایران تقریبا به صورت مهاجرت درجه ای (مهاجرت از روستا به شهرهای کوچک یا متوسط و حومه شهرهای بزرگ و سپس به مراکز شهری بزرگتر) بوده است.
بدین طریق که مهاجرین روستایی در اثر عوامل دافعه مناطق روستائی و جاذبه مناطق شهری به شهرها و سپس شهرهای بزرگتر و قطب های صنعتی و اقتصادی مهاجرت می نمایند. در نتیجه شهرنشینی به سرعت گسترش می یابد.
نتایج سرشماری های انجام یافته در ایران نشان می دهد که در سال 1335 جمعیت شهری 4/31 درصد، در سال 1345 به میزان 7/38 درصد، در سال 1355 به میزان 47 درصد، در سال 1365 به میزان 3/54 درصد و در سال 1375 به میزان 65/61 درصد بوده است. نتایج سرشماری های فوق نشانگر آن است که در طی 40 سال اخیر نسبت جمعیت شهری ایران در مقایسه با سال 1335 به طور کلی وارونه شده است.
با توجه به هم ارز نبودن حدود تاثیر عوامل گوناگون در افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی مشاهدات علمی حاکی است که در مناطق شهری به ویژه در شهرهای بزرگ حاشیه نشینان نقش بسزایی در افزایش جمعیت و مسائل و مشکلات شهری دارند. به عنوان مثال خانم هما آقا در تحقیقی تحت عنوان بررسی باروری در ایران،[2] و رابطه آن با شاخص های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی نتیجه گرفت که مهاجرت روستاییان به شهرها باعث شده که مناطق شهری ایران نیز از میزان نسبتاً بالای باروری برخوردار باشد. به عبارتی دیگر بالا بودن باروری در شهرها پیش از آنکه به خانواده های شهری مربوط شود در ارتباط با مهاجرین روستایی است. از طرفی دیگر مهاجرین روستایی به دلیل پایین بودن درآمد در شهرها و گرانی قیمت زمین حاشیه نشینی را در شهرها گسترش می دهند. لذا در مقاله سعی شده که به برخی مسائل و مشکلات تنظیم خانواده در مناطق حاشیه نشین با تاکید بر برخی متغیرهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پرداخته شود.
تعریف مفاهیم
حاشیه نشین: شامل تمام کسانی است که در محدوده فضایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر حضور و سکونت دارند ولی نحوه اسکان ومعیشت آنها از جامعه شهری کاملاً متمایز است و در نتیجه با جامعه شهری هماهنگ نشده اند.
تنظیم خانواده: عبارت از روشهایی است که به افراد یا زوجها کمک می کند تا از طریق بکارگیری آنها از حاملگی های ناخواسته جلوگیری کنند و فرزندان را در زمان دلخواه بدنیا آورند و فاصله بین حاملگی را تنظیم کنند و تعداد فرزندان خود را به دلخواه تعیین نمایند.
باروری طبیعی: عبارت از تعداد فرزندانی است که زنان در طول دوران بارداریشان به طور بالقوه بتوانند بدنیا بیاورند.
ترجیح جنسی
تولد پسر در ایران، بویژه در مناطق روستایی، به دلیل تأثیر و تأثر خانواده از فرهنگ سنتی، نسبــــت به فرزند دختر مرجح است. نتایج طرح زاد و ولد اجرا شد ه توسط سازمان ثبت احوال کشور نشان داد که تمایل به داشتن فرزند بیشتر در بین مادرانی که تمام فرزندانشان دختر بوده 92 درصد بوده است در حالیکه این نسبت در بین مادران دارای فرزند پسر به هفتاد درصد پاسخگویان ذیربط تقلیل یافته است. جالب توجه است اگر اضافه کنیم که طبق نتایج همین بررسی تمایل به داشتن فرزند بیشتر در بین مادرانی که دارای 4 فرزند پسر بوده اند به 9/22 درصد آنها بالغ شده است در حالیکه در بین مادران دارای 4 فرزند دختر این رقم 3/49 درصد بالغ شده است و نشان میدهد که حدود نصف این گروه از زنان به امید داشتن فرزند پسر علیرغم داشتن 4 فرزند باز هم مایل به بچه دار شدن و حاملگی بوده اند. این بررسی نشان داد که در عمق گرایش خانواده ها تحسین و رضایت از تولد فرزند پسر وجود دارد.
با افزایش شهرنشینی شدت این امر هر چند کاهش یافته ولی هنوز هم تفاوت هایی قانونی، عملی و نظائر این ها چون ارث، دیه، گواهی، شهادت و هویت فرزند پسر از مزایای بیشتری برخوردار است.
این تفاوت های اجتماعی به تقویت مبانی ترجیح جنسیت در انتخاب فرزند کمک می کند. بدیهی است درمواردی که والدین دارای فرزند دختر باشند تمایل به افزایش حاملگی وجود خواهد داشت همچنین هنگامیکه افزایش تعداد فرزندان پسر موجب مباهات است این پدیده تقویت می شود.
احترام اجتماعی
همچنانکه گفته شد علیرغم تلاش ها و مساعی قابل توجهی که برای حقوق زن و ارتقاء آن به سطح مرد در کشور صورت گرفته است، هنوز هم عدم تعادل بین زن و مرد وجود دارد. اما در مناطق حاشیه نشین به دلیل تاثیرپذیری اکثر خانواده ها از مرد سالاری، زنان در هنگام بارداری بطور سنتی از نوعی احترام اجتماعی اطرافیان برخوردار می باشند آیا این وضعیت خود مشوق افزایش حاملگی است؟
تامین اجتماعی در دوران سالخوردگی
در مناطق حاشیه نشین به دلیل فقر اقتصادی و پایین بودن آگاهی خانواده ها از مشکلات افزایش جمعیت، خانواده ها گرایش و تمایل زیادی به کثرت اولاد به عنوان پشتوانه مالــــی در هنگام پیری والدین و به اصطلاح عصای دست دوران پیری دارند تا بدینوسیله زمینه تامین اجتماعی دوران سالخوردگی را بزعم خود فراهم آورده باشند. بر اساس نتایج آمار سالمندان[3] هنوز هم بخش قابل ملاحظه ای از مردم کشور فاقد پوشش تامین ایام سالخوردگی هستند (بیش از 47 درصد). این در حالیست که برخورداری از مزایای فعلی تامین ایام سالخوردگی هم در سطحی نیست که موجب بی نیازی سالمند از تکیه بر اعضاء جوانتر خانواده باشد. نسبت مذکور قطعاً تغییر کرده است ولی بطور حتم باز هم تعداد افراد محروم از حمایت های اجتماعی قابل توجه است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  14  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله چالش حاشیه نشینی و مدیریت شهری

اختصاصی از اس فایل دانلود مقاله چالش حاشیه نشینی و مدیریت شهری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 معمولاً شهرنشینی و صنعتی شدن را مترادف متمدن شدن و توسعه می دانند چرا که در مقایسه با جامعه ماقبل صنعتی - سرمایه داری، انسان روستایی و یا قبیله ای پیوسته با فقــر و بیماری، بیسوادی، غارت، کشتار و ظلم دست به گریبان بوده است. وضعیت جامعه فعلی بشری از منظر دستاوردهای عظیم آن قابل قیاس با گذشته ماقبل شهری و صنعتی شدن نیست.
اما اداره و ساماندهی جامعه نوین و توسعه فزاینده آن چنان پیچیدگیهایی ایجاد کرده که در اغلب موارد به درماندگیهایی ختم شده اند که امروزه با واژه بحران شناخته می شوند: بحران تـــروریسم، بحـــران جنگ ادیـان یا تمــدنها (ساموئل هانتینگتـون)، بحـــران محیط زیست، بحران ایدز، بحران فقر و بالاخره بحران حاشیه نشینی شهری که این آخری مستقیماً در حوزه مدیریت شهری و توسعه قرار می گیرد.
در کشور ما این بحرانها از حساسیت بیشتری برخوردارند. در این سرمقاله برای نمونه به یکی از تکان دهنده ترین حوادث کشورمان یعنی حادثه پاکدشت در کلان شهر تهران می پردازیم.
طی ماههای اخیر و با روشن تر شدن ابعاد جنایت پاکدشت مسئله از مرزجنایتهای عادی شهری فراتر رفت و به موضوعی درحد تهدید امنیت ملی تبدیل شد تا جایی که رئیس جمهور، رئیس مجلس و مسئولان قضایی و انتظامی کشور به اهمیت آن تاکید و خود را به خاطر قصورهای صورت گرفته سرزنش کردند.
و اما بیشترین آسیب شناسی جنایتهای پاکدشت را از زبان سردار قالیباف بخوانیم که گفت: در مکان حادثه، محروم تــــــرین قشرهای جامعه ما زندگی می کنند (ایران 83/7/2)، قول می دهم به حاشیه نشینی تهران و کلانشهرهای دیگر نگاهی ویژه داشته باشیم. در جامعه ای بدون عدالت ،ایجــــــاد امنیت امکان پذیر نیست. رئیس پلیس تهران همچنین طی مراسم شروع ساخت پاسگاه انتظامی در خاتون آباد گفت مهمترین مشکل ما کمبود نیرو است. به گفته وی این منطقه 70 کیلومتری 300 هزار نفر جمعیت دارد که 100 هــــــزار نفر آنان افغانی هستند و همین امر ابعاد حادثه را بغرنج تر می سازد. زمانی که خبرنگار روزنامه ایران از دکتر رشادتی معاون دادستانی دادسرای امور جنایی تهران می پرسد؛ چرا دادستانی تهران با وجود فاصله چند کیلومتری با پایتخت به مسئله نپرداخته است؟ دکتر رشادتی در پاسخ گفت :«جانا سخن از زبان ما می گویی؟» (ایران 83/7/27).
خارج از حال و هوای نقل قولهای فوق و درجه دقت آماری رسانه ها در انتقال آنها قابل تردید نیست که با حاشیه نشینی شهری باید به عنوان یک بحران مدیریتی برخورد کرد. افزایش میزان جرایم در سالهای اخیر تصادفی نیست و ریشه در گسترش شتابان حاشیه نشینی شهری دارد. و به همین خاطر کلانشهرهای کشور با جاذبه های اقتصادی - فرهنگی در معرض خطر هستند چرا که فرایند افزایش جمعیت مهاجر ان مناطق، سرعتی بی سابقه داشته است.
ایران به عنوان شانزدهمین کشور پرجمعیت جهان طی سالهای 1335 - 1380 جمعیتش 3/6 برابر افزایش یافته درحالی که این رشد برای جمعیت جهان کمتر از 2/3 برابر بوده است. رشد جمعیت شهری کشور طی همین مدت (45 سال) بیش از 7 برابر بوده است.
غیر از شهرهای بزرگ کشور، درمورد خاص تهران پدیده جدیدی طی 27 سال گذشته بروز کرده که تقریباً غیرمتعارف بوده است. و آن افزایش انفجاری جمعیت روستایی استان تهران است که با نرخی بالای 7/5 درصد رشد داشته و جالب اینکه مهاجران به مناطق روستایی استان تهران از شهرها به روستاهای اطراف تهران رانده شده اند و بیجه نمادی از پدیده موردبحث است با ارزش جامعه شناختی بالا.معمولاً حاشیه نشینی را استقرار در زمینهای غیرقانونی شهری تعریف می کنند که به شهرداریها و وزارت مسکن مربوط می شود. اما ابعاد حاشیه نشینی به مراتب از مسکن و خدمات شهری فراتر می رود. کاش به قول سردار قالیباف فرصت تحلیلهای جامعه شناختی نیز فراهم آوریم.معمولاً حاشیه نشینان جزو تهی دستان جامعه هستند اما همه تهی دستان بزهکار نیستند چرا که بخش قابل توجهی از تهی دستان روستانشین عادی هستند و کمتر با مسئله گرانی زمین شهری مشکل دارندکه ظاهراً حوزه فعالیت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. اکنون باید پرسید چه نهاد یا نهادهایی آماده رویارویی با چالش حاشیه نشینـــــی هستند؟ چه برنامه تــــــوسعه ای را در مقیاس ملی برای مهار بیشتر ابعاد آن باید در پیش گرفت، آن هم در زمانه ای که حتی زمزمه بی نیازی به برنامه ریزی توسعه در گوشه و کنار به گوش می رسد مدیریت شهری بدون برنامه ریزی حتی قابل تصور در هیچ جای دنیا نیست همچنان که آمایش سرزمین و تقلیل نابرابریهای منطقه ای ملی خود به خود تحقق نمی یابد. به دلیل گرانی غیرمتعارف زمین شهری در کلانشهرهای ما و بخصوص تهران (معادل هفت برابر حقوق ماهیانه بیجه برای یک متر مربع زمین) هیچ راهی جز ظهور قارچ گونه و شتابان حاشیه نشینی شهری باقی نمی ماند. درغیاب فقر شدید اطلاعاتی در باره آمارهای حاشیه نشینان در کشور و نامشخصی نهاد مسئول در توانمندسازی و تقلیل دامنه آن در درازمدت همراه با اقدامات عاجل با امکانات مناسب با این پدیده گسترده چه باید کرد؟ بدترین برخورد، تصادفی دیدن حادثه پاکدشت و پاک کردن صورت مسئله است. هنوز التهاب حادثه پاکدشت فروننشسته است که ماموران انتظامی از متلاشی شدن باند پنج نفره گروه سیاه یا گرازها در جنوب و شرق تهران خبر دادند.
در خوش بینانه ترین برآوردها از جمعیت 950 میلیون نفری حاشیه نشین در جهان (بیش از 15 درصد جمعیت جهان) هفت میلیون آن در کشـــورمان زندگی می کنند (10 درصد) و به یاد بیاوریم که قریب 40 میلیون نفر از جمعیت کشور در شهرها زندگی می کنند. 50 سال پیش فقر روستایی فقر غالب در ایران بود، امروز این فقر شهری است که چالش مدیریت شهرها و برنامه های توسعه ملی است. در ثروتمندترین کشور جهان یعنی ایالات متحده طبق آمار رسمی دولتی بیش از 35 میلیون فقیر داریم که 27 میلیون آن آلونک نشین شهری هستند (ارتورسولیوان، اقتصاد شهری 2000).
این مجموعه شرایط یعنی درجه بالای ریسک بی ثباتی محیط کسب و کار برای مدیران. حاشیه نشینی جایگاهی در امنیت ملی نیز دارد بخصوص در جهانی که قسمت اعظم سرکردگان آن حامی ما نیستند و ما برای آنها وصله ناجور محسوب می شویم .اگرچه حاشیه نشینی در ایران نسبت به اکثر کشورهای درحال توسعه وضع وخیم تری ندارد اما این امر را به هیچ وجه نباید به خوش خیالی ختم کرد. نخست باید نهادی نیرومند و درخور برای شناخت همه جانبه آن (و بانکی اطلاعاتــی ، آن هم در کشور ما که ثبت مکان زندگی اجباری نیست و هیچ شهرداری ای چنین اجباری ندارد) به وجود آورد. دیگر اینکه در درازمدت این برنامه های توسعه هستند که باید از جمعیت مهاجر از روستاها و شهرهای کوچک بکاهند و ایضاً این در استراتژی های درازمدت است که جستجو کنیم چرا قیمت و رانت زمین شهری در کلانشهرهای ما این چنین غیرعادی است .حاشیه نشینان شهری با جایگاه شهروند بودن فاصله زیادی دارند ولی می توانند شهروندان آینده باشند حتی در روندی تدریجی و... اما این به این معنا نیست که آنها درحال حاضر تهدیدی جدی نیستند. به راستی اگر قرار باشد برای چالشهای حاشیه نشینی برنامه ای طراحی شود چه کسانی (یا نهادی) باید به سراغ چه نسخه هایی بروند؟در پایان یادآوری کنیم که براساس مطالعات سازمان ملل «حاشیه نشینی و آلونگ نشینی چالش اصلی هزاره سوم خواهدبود» به آماری که این نهاد عرضه کرده است نگاه کنیم. در سال 2001 از 920 میلیون جمعیت حاشیه نشین شهری جهان 45 میلیون آن (یعنی 6 درصد) در کشورهای توسعه یافته قرار دارند و 860 میلیون دیگر یعنی 43 درصد جمعیت شهری در آلونکهای کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند. همین درصد برای کشورهای غرب آسیا که شامل ایران نیز می شود 35 درصد جمعیت شهری ذکر شده است. در 16 سال آینده (یعنی 2020) رقم کل حاشیه نشینان شهری جهان تقریباً به 1400 میلیون نفر افزایش خواهدیافت. میزان افزایش کشورهای صنعتی ثروتمند در این مدت حدود پنج میلیون نفر و حجم جمعیت آلونک نشین جهان درحال توسعه به رقم 1355 میلیون نفر خواهدرسید که از این مقدار حدود 75 میلیون نفر از آن کشورهای غرب آسیاست.
به راستی از رقم فعلی 45 میلیونی آلونک نشینان شهری غرب آسیا سهم ما چقدر است و اگر با نرخ رشد 3/2 درصدی سالیانه در 16 سال آینده این روند ادامه یابد سهم حاشیه نشینان شهری کشورمان چقدر خواهدبود؟ آیا این تهدید را جدی می گیریم؟گزارش سازمان ملل تاکید می کند که این یک مقوله جمعیت شناسی شهری نیست بلکه پدیده ای اقتصادی - اجتماعی است و در برنامه های توسعه به عنوان هدف اولی باید بدان نگریست

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  7  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

تحقیق:حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

اختصاصی از اس فایل تحقیق:حاشیه نشینی و تنظیم خانواده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

عنوان تحقیق:حاشیه نشینی و تنظیم خانواده

صفحات:14

فرمت:ورد

جمعیت ایران طی چند دهه گذشته، رشد شتابانی داشته است، به طوری که در طول کمتر از دو دهه به طور باور نکردنی جمعیت ایران بیش از دو برابر شد. انفجار جمعیت در ایران همراه با مسائلی همچون افزایش سریع شهرها، افزایش فقر، مشکل مسکن و مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها بوده است.

یکی از پیامدهای اصلی رشد جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهرها در نهایت حاشیه نشینی و زاغه نشینی است و راه اصلی مقابله با رشد بی رویه جمعیت اجرای برنامه های تنظیم خانواده می باشد.

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه بین حاشیه نشین و تنظیم خانواده است و از آنجا که بعد از سرشماری سال 1365 و مشاهده رشد 9/3 درصد جمعیت توسط مسئولین، برنامه های تنظیم خانواده به اجرا درآمد ولی این مساله در روستاها و مناطق حاشیه نشین کــه تفکر سنتی در مورد باروری داشتند (هنوز هــم در بعضــی مـناطق مشاهده می شود) به سختی قابل پذیرش بود. بنابراین هنوز شاهد باروری بالا در میان حاشیه نشینان هستیم که دلایل اصلی این پدیده را می توان در موارد زیر حستجو کرد:

 ترجیح جنسی: معمولاً فرزند پسر برای خانواده بیشتر قابل قبول است که این مساله می تواند بر تعداد فرزندان خانواده ها بیفزاید.

احترام اجتماعی: معمولاً در مناطق حاشیه نشین مردان از احترام بیشتری برخوردارند ولی زمانی که زنی حامله باشد به خاطر فرزندی که می خواهد به دنیا بیاورد به او احترام می گذارند، بنابراین زنان از این مساله به خاطر احترامی که برایشان در پی دارد استقبالمی کنند.

تأمین اجتماعی در دوران سالخوردگی نیز یکی دیگر از عوامل اصلی افزایش رشد جمعیت و عدم اجرای برنامه های تنظیم خانواده در بین خانواده های حاشیه نشین به خاطر مسائل اقتصادی می باشد.

مرگ و میر فرزندان و پایین بودن سطح بهداشت باروری نیز از دیگر دلایل عدم استفاده از روش های تنظیم خانواده در بین حاشیه نشینان می باشد.

از دیگر دلایل می توان به رابطه بین تحصیلات و باروری اشاره کرد که معمولاً با بالا رفتن تحصیلات، تعداد فرزندان کاهش می یابد، میزان تحصیلات زنان حاشیه نشین معمولاً در سطح پایین می باشد، همچنین عدم دسترسی به مراکز بهداشتی نیز می تواند از دیگر دلایل استفاده اندک از روش های جلوگیری از بارداری در میان حاشیه نشینان باشد.

در مجموع، عوامل فوق الذکر باعث می شود اجرای برنامه های تنظیم خانواده در حاشیه نشینان با استقبال کمی روبرو شود و در نتیجه باروری در سطح بالا قرار گیرد.

و...

word