*مقاله وضع حقوقی بنا و درخت احداث شده بوسیله خریدار مال شریک پیش از اخذ به شفعه*
تعداد صفحات: 7
فرمت فایل: word
طرح مساله :
به موجب ماده 819 قانون مدنی (نمائاتی که قبل از اخذ به شفعه درمبیع حاصل می شود، در صورتی که منفصل باشد، مال مشتری و، در صورتی که متصل باشد، مال شفیع است ، ولی مشتری می تواند بنائی را که کرده یا درختی را که کاشته قلع کند) .
می دانیم که پیش از اخذ به شعفه خریدار مالک سهم شریک است ، زیرا وجود شرکت و امکان ایجاد حق شعفه مانع از تصرف حقوقی شریک در مال خود نیست. اخذ به شعفه سبب می شود که مال خریدار به شفیع انتقال یابد. این اثر، بطور طبیعی پس از اخذ شفیع بوجود می آید و به همین جهت در بخش نسخت ماده 1819 قانون مدنی منافع منفصل به خریدار اختصاص داده شده است .
بخش اخیر ماده ناظر به صورت ویژه ای از منافع است ، فرضی که ارزش اضافی که بوسیله خریدار ایجاد و به مبیع متصل شده مالی قابل تمیز و جداشدنی است : مانند بنائی که ساخته درختی که کاشته شده است. بیگمان ، آنچه در مزان مالکیت خریدار برپا شده از آن اوست و شفیع حقی بر آن ندارد. همچنین ، باید پذیرفت که شفیع نیز حق دار مبیع را، چنانکه فورخته شده است ، تملک کند و آزاد و بی قید در اختیار بگیرد. پس ، دشواری در این است که چگونه باید حق مالکیت خریدار و حق تملک بی قید شفیع را با هم جمع کرد؟ به ویژه ، تعادل دو حق در فرضی به سختی انجام می پذیرد که خریدار به دلل افراز سهماو پیش از اخذ به شفعه یا جدائی آن دو از آغاز همجواری با اذن شریک ، حق احداث بنا یا درختکاری را داشته باشدو در نتیجه (اخذ به شفعه ) ناچار شود که آن را قلع کند.
دشواری جمع دو حق سبب سرگردانی و اختلفا محققان شده است و قانون مدنی نیز راه حلی برای آن انتخاب نکرده و تعارض پاره ای متون پراکنده در قانون مدنی ، از جمله دوم ماده 504 (اجاره ) و540 (مزارعه ) در زرع وبنائی که به حق احداث شده ، بر این ابهام افزوده است : پاره ای از محققان راه حل را در این دیده اند که باخریدار مانند غاصب رفتار شود، چرا که او حق نداشته است در ملکی که دیگری امکان تملک مانند شفعه دارد تصرفی منافی با آن حق بکند ( ماده 500 قانون مدنی ) وانگهی ، خریدار با ساختن بنا وکاشتن درخت در چنین ملکی به تفریط در حق خود دست زده است ، پس از بابت خرابی آن نمی توان از شفیع خسارت بگیرد.
مقاله وضع حقوقی بنا و درخت احداث شده بوسیله خریدار مال شریک پیش از اخذ به شفعه
نویسند‌گان: عباس شیرالی ، مرتضی الماسی