تعداد صفحات :23
مقـدمـه
با توجه به لازم‌الاجرا شدن قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1/9/1384 مجلس شورای اسلامی و مفاد مواد 57 و 60 قانون مذکور، گزارش حاضر آخرین گزارش مالی سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران است و تأکید می‌نماید مأموریت و مسئولیت هیئت مدیره با لازم‌الاجراشدن قانون فوق‌الذکر خاتمه یافته است.
1- تصویر کلی عملکرد
در سال 1384، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامة روند حرکتی نیمه دوم سال 1383، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویة شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دورة کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود.
آمار فعالیت بورس اوراق بهادار نشان می‌دهد اگرچه در نخستین روز‌های معاملاتی در سال 1384 معیارهای عملکرد بورس با افزایش روبرو شدند، با این حال علیرغم رشد قابل‌ملاحظة اقتصادی 8/6 درصدی در سه ماه اول سال 1384 که ناشی از رشد خیره‌کنندة ارزش افزوده بخشهای صنعت، ساختمان و کشاورزی بود، تأثیر عوامل فوق‌الذکر مانع از ادامة روند مثبت شاخص‌های بورس اوراق بهادار در فصل اول فعالیت بورس در سال 1384 شد و شاخص قیمت و بازده، شاخص قیمت کل و ارزش بازار در این فصل به‌ترتیب 9/0، 2/2 و 4/1 درصد کاهش یافت.
ناپایداری بازار و کاهش شاخص قیمت، بعد از انجام انتخابات ریاست جمهوری در سوم تیرماه 1384، براساس تجربة سال‌های انتخاباتی 1372، 1376 و 1380 حاکی از اثر منفی انتخابات بر نماگرهای بورس، کاملاً قابل‌پیش‌بینی بود. از پایان خرداد تا شهریور ماه، شاخص قیمت سهام از رقم 9/423ر12 واحد به 5/411ر10 واحد برسد که بیانگر کاهش3/19 درصدی شاخص است. همچنین شاخص قیمت و بازده‌نقدی به‌عنوان نماگر بازدة کل سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار با کاهش3/11 درصدی از 527ر32 واحد به 7/863ر28 واحد تغییر یافت. ارزش بازار نیز در این دوره 13 درصد کاهش یافت. این روند کاهشی تا پایان آبان ماه ادامه داشت به‌طوری که شاخص قیمت کل در پایان این ماه به 7/9788 و شاخص قیمت و بازدة نقدی به 7/159ر27 واحد رسید.
به هرحال از آذرماه سال 1384، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس[1] باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییر سیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد 6/6 درصدی شاخص قیمت در آذر ماه 1384 نسبت به ماه پیش از آن شد.
در مجموع در سال 1384 بازدة کل سرمایه‌گذاری برروی سهام با رقمی معادل 7/12- درصد، نسبت به سال 1383 کاهش چشمگیری داشته است.همچنین در این سال، اوراق بهادار دادوستد شده[2] از نظر ارزش و تعداد، به ترتیب 5/43 و 3/3 درصد نسبت به سال پیش از آن کاهش و افزایش یافته است. به همین ترتیب نسبت فعالیت بورس به معنای ارزش اوراق بهادار دادوستد شده به ارزش بازار با 3/33 درصد کاهش از 27 درصد در سال 1383 به 18 درصد در سال 1384 رسیده است. در همین سال با افزوده شدن 6 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران، شمار شرکت‌های پذیرفته شده به 432 شرکت، افزایش یافت.
روند واگذاری سهام متعلق به دولت از طریق بورس اوراق بهادار تهران، در سال 1384 نیز ادامه یافت، اما به‌دلیل عدم تقاضای کافی برای سهام عرضه شده، به‌سبب مشکلاتی که پیش از این بیان شد، روند نزولی داشت. در همین راستا، در این سال تعداد 6/157 میلیون سهم به ارزش 2/652 میلیارد ریال سهام دولتی از طریق بورس عرضه گردیده که در مقایسه با سال پیش از آن، از نظر تعداد 9/76 درصد و از نظر ارزش 4/90 درصد کاهش داشته است.
[1] در این گزارش منظور از سازمان بورس، همان سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران است.
[2] با توجه به آغاز دادوستد اوراق مشارکت شرکتی در بورس اوراق بهادار از مرداد ماه سال 1384، منظور از اوراق بهادار دادوستد شده، مجموع سهام، حق‌تقدم و اوراق مشارکت دادوستد شده است.
مقاله سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران گزارش هیئت مدیره به مجمع عمومی سالانه
