لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:29
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
روش‌شناسی و جامعه آماری
وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح ملی
وضعیت انتشارات کتابداری ایران در سطح بینالمللی
بحث
نتیجهگیری
پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده
منابع
ضمیمه
چکیده
از عوامل مهم پیشرفت یک رشته علمی، توان پژوهشی و کیفیت مقاله‌های چاپ شده در سطح ملی و بینالمللی است که توانایی رقابت آن رشته را در سطح جهان نشان میدهد. این نوشته به بررسی وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده به زبان انگلیسی توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی ایران در سطح بینالمللی میپردازد. یافتههای این پژوهش نشان مدهد که وضعیت کمّی مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی ایران در سطح بینالمللی پایین است و توجه بیشتری را میطلبد.
مقدمه
نگارش مقاله علمی یکی از مهمترین مهارت‌هایی است که هر پژوهشگری باید با آن آشنا باشد.آگاه ساختن سایر پژوهشگران از نتایج پژوهشهای انجام شده بالا بردن سطح دانش علاقهمندان آشنا نمودن آنها با پیشرفت‌های علمی در یک حوزه خاص جمعبندی نتایج و انتشار آن در قالب مقاله پژوهشی از اهداف اصلی پژوهشگران است. در نقطه مقابل مجلههای علمی از منابع مهم اطلاعات علمی و فنی هستند که پژوهشگران نتایج پژوهشهای خود را از طریق آنها به چاپ میرسانند.
یکی از راه‌های تقویت بنیه علمی هر کشوری در حوزه‌های علمی مختلف دسترسی به نتایج و تجربه‌های سایر پژوهشگران از طریق مجلههای علمی است تا به این وسیله از هدر رفتن زمان، امکانات و از انجام کارهای تکراری جلوگیری شود. پیشرفت علمی رمز توسعه و پیشرفت همه جانبه هر ملتی است و پژوهشگران مسؤولیت اساسی را در فرایند توسعه بر عهده دارند (صالحی و نوروزی، 1385).
نکته مهم دیگر این است که هر رشته علمی برای گسترش و شناساندن خود به جامعه، نیازمند داشتن پشتوانه انتشاراتی در سطح ملی و بینالمللی به زبان‌های مختلف است. در این راستا پژوهشگران و اساتید هر رشته با انتشار آثار علمی در قالب کتاب، مقاله مجله، مقاله کنفرانس یا سمینار به زبان‌های مختلف به تقویت آن رشته میپردازند. برای نمونه، رشته کتابداری و اطلاعرسانی نخست در آمریکا شکل گرفت، متخصصان کتابداری در دانشگاه‌های آمریکا با انتشار مجلههای علمی مختلف به گسترش این علم در آمریکا و در سطح بینالمللی کمک کردند که در نهایت جامعه آمریکا نیز این رشته را پذیرفت. یکی از کارهای جالبی که ملویل دیویی پدر کتابداری آمریکا انجام داد، انتشار مجله کتابداری[1] بود که خود وی نخستین ویراستار آن بود. امروزه اکثر مجلههای علمی معتبر در این رشته یا در آمریکا منتشر می‌شوند و یا سردبیر و اعضای هیأت تحریریه آمریکایی دارند. قابل ذکر است که انتشار مقاله در مجلههای معتبر بینالمللی که اغلب به زبان انگلیسی هستند از اهمیت ویژهای برخوردار است.
انتشار مجلههای علمی بهخودی خود دارای ارزش نیست. بلکه استفاده از نتایج پژوهشهای منتشر شده در این مجلهها و ارزیابی و رتبهبندی کشورها بر اساس مشارکت علمی آنها در سطح بینالمللی این فرایند را حائز اهمیت میسازد. برای ارزیابی و سنجش میزان انتشارات و تولیدات علمی یک کشور یا یک رشته خاص از روش‌های آماری و کمّی کتابسنجی[2] استفاده می‌شود. قابل توجه است که ارزیابی و سنجش متون علمی یک حوزه علمی بدون استفاده از شاخص‌های کمّی کتابسنجی غیرممکن است. بهطور معمول، برای شناسایی پژوهشگران کلیدی و فعال، آثار علمی پُراستناد و پُراستفاده شده، مجلههای هسته و اصلی یک رشته، مقایسه میزان تولید علمی کشورها و دانشگاه‌ها از روش‌های کتابسنجی و تحلیل استنادی استفاده می‌شود (عصاره، 1376).
میزان مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی شاخصی کمّی است که برای ارزیابی، مقایسه و رتبهبندی آن حوزه علمی در سطح ملی یا برای مقایسه حوزه‌های علمی مختلف در سطح بینالمللی بهکار گرفته می‌شود. این شاخص کمّی نشان‌دهنده فراوانی تعداد پژوهش‌ها و مقاله‌های نوشته شده توسط متخصصان یک حوزه علمی است که در طول یک دوره زمانی مشخص انجام شده است.
روش‌شناسی و جامعه آماری
در این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از روش کتابسنجی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل مقاله‌های منتشر شده توسط متخصصان کتابداری و اطلاعرسانی است که با نام ایران و با درج آدرس دانشگاه‌ها و سازمان‌های ایرانی در فاصله بین سالهای 1971 تا سپتامبر 2006 میلادی در نمایه‌های استنادی تهیه شده توسط مؤسسه اطلاعات علمی[3] آمریکا نمایه شده‌اند.
با توجه به اهمیت بینالمللی نمایه‌های استنادی معمولاً برای ارزیابی کمّی میزان انتشارات یک حوزه علمی یا یک کشور خاص از این پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده می‌شود. البته باید توجه داشت که این پایگاه‌های اطلاعاتی به زبان انگلیسی هستند و غالباً آثار انگلیسی زبان را تحت پوشش قرار می‌دهند. قابل ذکر است که پژوهشگران انگلیسی زبان بهندرت به مجلههای غیرانگلیسی زبان استناد میکنند و مجلههای غیرانگلیسی زبان فقط به‌وسیله پژوهشگران ملی که به زبان مجله آشنا هستند مورد استناد قرار میگیرند. نگاهی به این پایگاه‌های اطلاعاتی نشان میدهد که هیچ مجله فارسی زبانی در آنها نمایه‌سازی نمی‌شود. بنابراین لازم است که متخصصان کتابدارای ایران مقاله‌های خود را ترجیحاً به زبان انگلیسی تألیف نمایند.
اگرچه گارفیلد (1976) بر این باور است که زبان انگلیسی مهمترین زبان در ارتباطات علمی است و زبان بینالمللی علم[4] محسوب می‌شود. اما برخی از صاحبنظران به نقد آن پرداختهاند. می[5] (1997) به نقد تعصب[6] زبانی نمایه استنادی علوم[7] پرداخته و بر این باور است که این پایگاه اطلاعاتی سایر زبان‌های مهم دنیا را مورد توجه قرار نمی‌دهد. تعصب زبانی این پایگاه اطلاعاتی ممکن است آثار علمی کشورهای غیرانگلیسی زبان مثل فرانسه و آلمان که فاقد م
- Library Journal
- Bibliometrics
- Institute for Scientific Information (ISI)
- International language of Science
- May
- Bias
- Science Citation Index (SCI)
منابع
حرّی، عباس (١٣٧٢). مروری بر اطلاعات و اطلاعرسانی: "تحلیل استنادی". تهران: هیأت امنای کتابخانههای عمومی کشور، ص ٢٩٢-٣٠٤.
صالحی، کیوان و نوروزی، علیرضا (1385). جایگاه علمی ایران در جهان و ضریب تأثیرگذاری مجلههای بینالمللی ایران. اطلاعشناسی، در دست چاپ.
عصاره، فریده (1376). کتابسنجی. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوم، سال چهارم (پائیز و زمستان)، ص 63-74.
عصاره، فریده (1377). تحلیل استنادی. فصلنامه کتاب، دوره نهم، شماره سوم و چهارم (پاییز و زمستان)، ص 34-48.
مهراد، جعفر (1384). گزارشهای استنادی نشریات فارسی. گزارش نهایی طرح پژوهشی، بخش کتابداری و اطلاعرسانی، دانشگاه شیراز.
نوروزی، علیرضا (1384). ضریب تأثیرگذاری وب و سنجش آن در برخی وبسایتهای دانشگاهی ایران. مطالعات تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی. ویژهنامه کتابداری و اطلاع رسانی. دوره پنجم، شماره دوم، بهار، ص 105- 119.
del Barrio, Victoria (1996). Crucial issues in the field of clinical and community psychology. IAAP Newsletter, International Association of Applied Psychology, 8 (1), April. http://www.iaapsy.org/victoria.htm
Garfield, E. (1976). English - An international language for science, The Information Scientist, December 26, pp.19-20. http://www.garfield.library.upenn.edu/essays/V1p019y1962-73.pdf
Harvey, J.F. (1973). Iranian Library Studies. International Library Review, 5(1), pp 3-52.
May, R.M. (1997). The scientific wealth of nations. Science, 275 (February 7), 793–796.
van Leeuwen, T.N., Moed, H.F., Tijssen, R.J.W., Visser, M.S. van Raan, A.F.J. (2001). Language biases in the coverage of the Science Citation Index and its consequences for international comparisons of national research performance. Scientometrics, 51(1), 335-346.
دانلود مقاله isi بررسی مشارکت علمی کتابداران ایرانی در سطح بینالمللی