پروژه بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار از دیدگاه مدیران صنایع. doc

اختصاصی از اس فایل پروژه بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار از دیدگاه مدیران صنایع. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 140 صفحه

چکیده:

بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک، الکتروتکنیک) با نیازهای بازار کار از نظر مدیران صنایع (مدیران ردة میانی شامل مدیران فنی، تولید و آموزش) کارخانه ها و مؤسسات مرتبط، در مناطق 9 و 10 شهر تهران، عنوان پژوهش حاضر می باشد که هدف اصلی آن تعیین میزان ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) با دانش ها و مهارتهای مورد نیاز مدیران صنایع در بازار بوده است.

در این پژوهش از آمار توصیفی همچون میانگین، انحراف استاندارد، و درصد و همچنین از آمار استنباطی همچون آزمون T تک نمونه ای، جهت پاسخگوئی به سؤالات تحقیق استفاده شده است. همچنین جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامة محقق ساخته صورت گرفته است.

به طور کلی، نتایج بدست آمده حاصل از این پژوهش به شرح زیر می باشد:

 دانش فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) از نظر مدیران صنایع در مناطق 9 و 10 شهر تهران در حد متوسط می باشد.

مهارت فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) از نظر مدیران صنایع در مناطق 9 و 10 شهر تهران در حد متوسط می باشد.

مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) کارخانه ها و مؤسسات مرتبط در مناطق 9 و 10 شهر تهران، نسبت به برنامه های آموزشی مراکز آموزش فنی و حرفه ای رسمی، شناخت کمی دارند.

مدیران صنایع، میزان قابلیت مهارتهای آموزشی فارغ التحصیلان مراکز فنی و حرفه ای رسمی (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) را با پیشرفتهای فناوری کم برآورد می کنند.

مدیران صنایع (مدیران فنی، تولید و آموزش) کارخانه ها و مؤسسات مرتبط در مناطق 9 و 10 شهر تهران، مهارت داشتن فارغ التحصیلان هنرستانهای فنی و حرفه ای (رشته های الکترونیک و الکتروتکنیک) در فناوری اطلاعات و ازتباطات (ICT) را انطباق بیشتر دانش و مهارت تخصصی آنها با نیازهای بازار کار را بیشتر از زیاد برآورد کرده اند.

مقدمه:

تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و ترکیب دانش فنی و به کارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به کاربرد تکنولوژی همراه بوده است.

استفاده از تکنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شرکتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است. (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)

عملکرد یک سازمان وقتی می تواند مطلوب و مناسب باشد که نیروهایی ذیصلاح و با کیفیت در آن وجود داشته باشند و سازمان بتواند از آن در مناسب ترین شغل استفاده کند.

در واقع نیروی پیش برندة ماشین و تکنولوژی انسانها هستند. امروزه برای ادامة حیات در بازار رقابت فقط استفاده از تکنولوژی و دانش فنی کافی نیست، چرا که سرعت رشد به اندازه ای است که فرصت یادگیری را بسیار کوتاهتر و درنتیجه، استفادة به موقع و به روز از تکنولوژی را برای رقابت پیچیده تر کرده است. لذا تولید دانش فنی و تکنولوژی برای رقابت، از عوامل اساسی برای ادامة حیات هر سازمان، شرکت و جامعه محسوب می شود.

این کار فقط با منابع انسانی مستعد و با کیفیت و در اختیار داشتن ابزار مناسب و لازم عملی است. لذا ثروت اساسی یک سازمان، نیروی انسانی با دانش و مهارت (یعنی سرمایه های فکری) آن سازمان است.

علی رغم نقش کلیدی آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مورد اذعان و حتی تاکید اغلب سیاستمداران و صاحبنظران است. این آموزش های پرهزینه از لحاظ پاسخ گوئی به انتظارات جامعه و سؤال اصلی نظام آموزشی (= چه آموزشی با چه کیفیتی و به چه میزان؟?) در موقعیت قابل دفاع قرار ندارد. زیرا هرساله خسارت های بسیار زیادی از این بابت به کشور وارد می آید ولی این روند رو به رشد تداوم دارد، که این وضعیت ریشه در نگرش نادرست به آموزش فنی و حرفه ای دارد. علت بروز معضل آموزش فنی و حرفه ای این است که به هر صورت، تعاملی بودن این آموزش ها به دست فراموشی سپرده شده است. مجریان آموزش فنی و حرفه ای، آن را پدیده ای صرفاً آموزشی می بینند. تصمیمات آموزشی تنها توسط مقامات آموزشی و اغلب بدون اطلاع کافی از نیازهای شغلی و نظر طرف های ذینفع اتخاذ می شود. (ملکی، 1381، صفحة 186)

آموزش به حکم انجام تکلیف، عادت، امکانات موجود و یا روحیه توسعه طلبی تحقق می یابد و بر همین اساس نیز به سؤالات اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای پاسخ داده می شود. اما آموزش فنی و حرفه ای دارای دو وجه توأمان آموزشی و شغلی است که میان آنها به صورت بالقوه تعامل برقرار است. لذا مزیت قابلیت استفاده از اطلاعات بازخوردی و مکانیسم خوداصلاحی می تواند در عمل وجود داشته باشد. در آموزش فنی و حرفه ای نظامند زمینه مشارکت در تصمیم گیری و انجام هزینه فراهم است.

رشته های آموزشی، مواد آموزشی، تعداد آموزش گیرنده، محل اشتغال و … از نتیجه تعامل و عوامل طرف های آموزشی (دستگاهای مجری آموزش) و طرف های شغلی (دستگاههای بهره بردار از محصول آموزش، کارآموزان، اولیا، کارفرمایان و …) تعیین می شود.

لذا نواقص و اشکالات آموزش به تدریج در طول زمان رفع می شود و ناهماهنگی دانش و توانمندیهای آموزش دیدگان فنی و حرفه ای از لحاظ کمی و کیفی و از نظر مکانی یا زمانی با خواسته متقاضیان کم تر رخ خواهد داد. به این دلایل تعاملی دیدن آموزش فنی و حرفه ای و فراهم کردن امکان تحقق هرچه بیشتر آن، اساسی ترین قدم برای اصلاح این آموزش ها خواهد بود.

فهرست مطالب:

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت پژوهش

اهداف تحقیق

سؤالات تحقیق

تعاریف عملیاتی واژه ها

فصل دوم: مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق

مقدمه

مفهوم رشد و توسعة اقتصادی

عوامل توسعه اقتصادی

نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی

آموزش

تعریف آموزش و پرورش

مفهوم برنامه ریزی آموزشی

جایگاه نیازسنجی در برنامه ریزی آموزشی

نیازسنجی آموزشی

مفهوم نیاز

منابع نیازهای آموزشی

انواع نیازسنجی

کار

عرضة نیروی کار

بازار کار

نیاز بازار کار

مسایل موجود در ارتباط نظام آموزشی و بازار کار

ضرورت تحکیم پیوند نظام آموزشی و بازار کار

تعاریف آموزش فنی و حرفه ای

رویکردهای عمده در آموزش فنی و حرفه ای

نارسائی هاومسائل آموزش فنی وحرفه ای در ارتباط با بازار کار

آموزش فنی و حرفه ای در ایران

سیر تحول آموزش فنی و حرفه ای در ایران

تحولات گذشته تحلیل مشکلات و چشم انداز آینده آموزش فنی و حرفه‌ای در برنامه سوم توسعه…

مشکلات و تنگناها

نقاط ضعف مشکلات تنگناها

چالشهای آینده بخش فنی و حرفه‌ای‌

سیاست‌های استراتژیک بخش آموزش فنی و حرفه ای

سیاست های اجرای آموزش فنی و حرفه ای

راهکارهای اجرایی

تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چیست؟

مشخصه های تکنولوژی ارتباطات

ویژگیهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

دلایل استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

تکنولوژی اطلاعات وارتباطات چه تغییری درآموزش ایجادمی‌کند

روش های اجرایی برای بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

چه تغییراتی برای به کارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباط (ICT ) در آموزشهای آکادمیک لازم است

پیشینة پژوهش

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

مقدمه

جامعة آماری

نمونة آماری

روش تحقیق

ابزار جمع آوری اطلاعات

اعتبار و پایائی پرسشنامه

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده

آزمون مربوط به سؤال اول تحقیق

آزمون مربوط به سؤال دوم تحقیق

آزمون مربوط به سؤال سوم تحقیق

آزمون مربوط به سؤال چهارم تحقیق

آزمون مربوط به سؤال پنجم تحقیق

آزمون مربوط به سؤال ششم تحقیق

آزمون مربوط به سؤال هفتم تحقیق

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال اول و دوم تحقیق

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال سوم و چهارم تحقیق

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال پنجم تحقیق

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال ششم تحقیق

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال هفتم تحقیق

محدودیتها و تنگناهای پژوهش

پیشنهادات برای پژوهشهای آتی

منابع و مأخذ

 پیوستها

فهرست جداول:

جدول 12: عملکرد آموزشهای کوتاه مدت فنی و حرفه ای 741367

جدول 41: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول

جدول 42: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول

جدول 43: مربوط به آزمون سؤال تحقیق اول

جدول 44: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم

جدول 45: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم

جدول 46: مربوط به آزمون سؤال تحقیق دوم

جدول 47: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم

جدول 48: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم

جدول 49: مربوط به آزمون سؤال تحقیق سوم

جدول 410: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم

جدول 411: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم

جدول 412: مربوط به آزمون سؤال تحقیق چهارم

جدول 413: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم

جدول 414: مربوط به آزمون سؤال تحقیق پنجم

جدول 415: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم

جدول 416: مربوط به آزمون سؤال تحقیق ششم

جدول 417: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم

جدول 418: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم

جدول 419: مربوط به آزمون سؤال تحقیق هفتم

منابع ومأخذ:

1ابطحی، حسین،  آموزش و بهسازی منابع انسانی، چاپ اول، تهران، مؤسسه مطالعات و برنامه ریزی آموزشی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران. (1368)

2جاریانی. ابوالقاسم، زنگ ها برای فن آوری اطلاعات (ICT) به صدا درمی آید، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، شهریورماه 1381.

3جاریانی. ابوالقاسم، گزارشی از هفتمین کنفرانس بین المللی آموزشی سازمان یونسکو ACIED. تایلندبانکوک، 2001، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی

4حق جو، ناصر، ضرورتهای توسعه آموزش و پرورش فنی و حرفه ای، فصلنامة هماهنگ شماره 30.

5حکیمی. محسن، مدیریت آموزش فنی و حرفه ای. انتشارات یونسکو در ایران، 1374

6حوریزاد. بهمن، اشنایی با برنامه ریزی تحصیلیشغلی، انتشارات وزارت آموزش و پرورش، 1374

7 دلاور، علی،  مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چاپ اول از ویرایش جدید، انتشارات رشد (1380)

8 دلاور، علی، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، چاپ دوم، نشر ویرایش (1375)

9 دلاور، علی، احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی، چاپ پنجم، انتشارات رشد (1380)

10 رخشان، فریدون، طراحی و تحلیل نظامهای آموزشی، نبریز، انتشارات نیما. (1366)

11 راجر کافمن و جری هرمن، برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی، ترجمة فریده مشایخ و عباس بازرگان، انتشارات مدرسه.

12 سیف، علی اکبر، روان شناسی پرورشی، تهران، انتشارات آگاه، (1370).

سیف هلی اکبر، روشهای اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، چاپ سوم، انتشارات آگاه، (1378).

13 سبحان الهی. محمدعلی، فصلنامة علمی تخصصی مدیریت و توسعه، شماره 15. زمستان 1381

14 سلطانی. حسین، بررسی ارتباط برنامة درسی آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی با نیازهای بازار کار در شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدة روان شناسی و علوم تربیتی، 1379.

15 سند برنامه، برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (13821379)، پیوست شماره 2، لایحه برنامه، جلد دوم، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.

16 شفیع آبادی. عبدالله. آشنایی با برنامه ریزی تحصیلی، شغلی، انتشارات وزارت آموزش و پرورش.

17 عزیزی، نعمت الله، ارتباط آموزش و توسعة اقتصادی، فصلنامة تعلیم و تربیت شماره 55 و 56

18 عزیزی، نعمت الله، آموزش و پرورش و بازار کار: آماده سازی جوانان با صلاحیتها و مهارتهای اساسی، مقالة ارائه شده به مهندسی اصلاحات آموزش و پرورش، 1381

19 عباس زادگان. سید محمد و ترک زاده. جعفر، نیازسنجی آموزشی، شرکت سهامی انتشار، چاپ اول 1379

20 علاقه بند. علی، جامعه شناسی آموزش و پرورش، انتشارات بعثت 1373

21 فتحی واجارگاه، کورش و مهرمحمدی. محمود، الگوی جامع و پویای نیازسنجی برنامه درسی، فصلنامة تعلیم و تربیت شماره 57

22 فیوضات. یحیی، مبانی برنامه ریزی آموزشی، نشر ویرایش. 1380

23 قاسمیان. سعید، آموزش و پرورش و توسعه اقتصادی، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدة اقتصاد، 1369

24 کریمی. مدد، بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی با نیازهای بازار کار از نظر هنرجویان، مدیران و مسئولین صنایع در استان آذربایجان شرقی، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدة علوم تربیتی.

25 لاهیجانیان، الرم الملوک، بررسی وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان رشته الکترونیک آموزشکده های فنی، پایان نامة کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه تهران، دانشکدة علوم تربیتی، 1370

26 میکائیل پور. حسین، بررسی و تخمین کارایی و بهره وری سیستم آموزش و پرورش در ایران، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدة اقتصاد، 1379

27 محسن پور. بهرام، مبانی برنامه ریزی آموزشی، انتشارات سمت. 1379.

28 ملکی. غلامحسین، چکیدة مقاله های همایش ملی مهندسی اصطلاحات در آموزش و پرورش انتشارات پژوهشکدة تعلیم و تربیت، خرداد 1381

29 متوسلی. محمود، سرمایه گذاری در نیروی انسانی و توسعه اقتصادی، ناشر مؤسسة تحقیقات پولی و بانکی وابسته به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، اسفند 1370.

30 ملاح. نازنین، ارزیابی کارایی درونی و بیرونی هنرستانهای حرفه ای دولتی دخترانه استان گلستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدة علامه طباطبائی، دانشکدة روان شناسی و علوم تربیتی. 811380

31 مقاله هایی در باره آموزش در سازمان اداری، نوشته و ترجمة گروهی از اساتید و نویسندگان، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی (1369)

32 نفیسی. عبدالحسین، بررسی نارسائی های ارتباط نظام های آموزش و پرورش و بازار کار و ارائه راه حل های اصلاحی. تهران، انتشارات مدرسه، (1379)

33 نفیسی، عدبالحسین، رویکردهای آموزشی فنی و حرفه ای و چالش های پیش روی آن. تهران، پژوهش نامة آموزشی، شماره 34

34 یونسکو، آموزش حرفه ای در حال گذار، انتشارات مدرسه، 1370

دانلود پاورپوینت ایجاد انگیزه در کارکنان (بخش نت) شامل 40 صفحه با تخفیف ویژه 40 درصدی اورمیاباکس

اختصاصی از اس فایل دانلود پاورپوینت ایجاد انگیزه در کارکنان (بخش نت) شامل 40 صفحه با تخفیف ویژه 40 درصدی اورمیاباکس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

عنوان: دانلود پاورپوینت ایجاد انگیزه در کارکنان(بخش نت) شامل 40 صفحه با تخفیف ویژه 40 درصدی اورمیاباکس

فرمت : POWERPOINT(قابل ویرایش)

تعداد اسلاید: 40 اسلاید با فرمت PPT با طراحی فوق العاده و عکسهای بی نظیر و توضیحات تکمیلی

فهرست

ایجاد انگیزه در کارکنان(بخش نت)

چگونه مدیریت کارکنان را بی انگیزه می کند؟

نحوه ارتباط با کارکنان از A تا z 

توجه : با تخفیف ویژه 40 درصدی اورمیاباکس
پس از انجام مراحل خرید حتما روی دکمه تکمیل خرید در صفحه بانک کلیک کنید تا پرداخت شما تکمیل شود تمامی مراحل را تا دریافت کدپیگیری سفارش انجام دهید ؛ اگر نتوانستید پرداخت الکترونیکی را انجام دهید چند دقیقه صبر کنید و دوباره اقدام کنید و یا از طریق مرورگر دیگری وارد سایت شوید یا اینکه بانک عامل را تغییر دهید.پس از پرداخت موفق لینک دانلود به طور خودکار در اختیار شما قرار میگیرد و به ایمیل شما نیز ارسال می شود.

دانلود تحقیق کامل درمورد بیگانه همسری و تحلیل آن در شاهنامه (بخش آخر)

اختصاصی از اس فایل دانلود تحقیق کامل درمورد بیگانه همسری و تحلیل آن در شاهنامه (بخش آخر) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 145

بیگانه همسری  و تحلیل ان در شاهنامه

مقدمه:

حماسه، خلاصه‌ای از سرگذشت زندگی انسان و جلوه‌گاه اندیشه و کردار اوست. روح آدمی نیز همواره درگیر دو نیروی مهر و کین، عشق و نفرت و دوستی و دشمنی است. اگر قرار باشد تصویری کامل از انسان به نمایش گذاشته شود مسلماً فقط به کین ورزی‌ها خلاصه نمی‌شود و صرفاً صحنه‌های رزم به تصویر کشیده نخواهد شد.

شاهنامه‌ی فردوسی التقاطی از انواع ادبیات است هر چند که بخش اصلی آن را داستان‌های رزمی تشکیل داده‌اند اما داستان‌های عاشقانه، ، ازدواج و دلبستگی های خانوادگی ،داستان‌های غنایی و شاعرانه، افسانه‌های عامیانه، داستان‌های عرفانی و... در  ان به وفور ، به چشم می‌خورد. (سرامی، 1383، ص 41)

ازدواج به عنوان یکی از مهمترین موضوعاتی است که نظر شاعران را به خود جلب نموده و در اثار همه شاعران پرداختن به وصال و کامیابی از محبوب به عنوان یکی از موضوعات مهم مطرح شده است.  آنچه در درون انسان می‌گذرد انگیزه‌ی حادثه‌هاست و نیرومندترین عاطفه در میان انسان‌ها و مایه‌ی بقای هستی عشق است. در شاهنامه‌ی فردوسی با مجموعه حوادثی هولناک روبرو هستیم که صدای شمشیر و سنان و کوس و دهل آن را وحشت انگیزتر می‌نماید و خاک و خون رنگ خشم و نفرت به این وقایع می‌بخشد. با این همه فردوسی ماهرانه داستان‌های عاشقانه را در آن به نمایش درآورده است.

- عشق در زبان فارسی مهم‌ترین موضوع ادب ایران شناخته شده است. در شاهنامه عشق به صورت بسیار لطیف و کامروا مطرح است. «عشق در شاهنامه طبیعی و انسانی است و وصف‌ها و بیان حالات روانی زن و مرد طبیعی و هنرمندانه است. عشق در شاهنامه جلال و شکوه حماسی دارد و سزاوار پهلوانان شاهنامه است. عشقی بزرگوارانه و نجیبانه و خردمندانه و توأم با وقار و شخصیت حکیمانه‌ی خود فردوسی.» (ریاحی، 1380، ص 299)

در شاهنامه مبحث عشق و زن ، ازدواج ، تشکیل خانواده و تربیت فرزند از موضوعات مهم و اساسی به شمار می‌رود آن هم عشق پاک، عشق معنوی که از هوی و هوس نیست. عشق پاکی که برای عاشق و معشوق خیری دربر دارد. مانند عشق تهمینه به رستم که شرح آن را فردوسی چنین بیان می‌دارد. آن هنگام که رستم عشق تهمینه را می‌پذیرد با خود چنین حدیث نفس می‌کند:

چو رستم بر آن سان پری چهره دید     زهر دانشی نزد او بهره دید

و دیگر که از رخش داد آگهی          ندید هیچ فرجام جز فرهی

(ج 2، ص 363)

از نگاه فردوسی عشق پاک، محترم و مقدس است نه عشق ناپاکی چون عشق سودابه به سیاوش که حاصلی جز رسوایی و ننگ و گناه نیست.

در شاهنامه بیشتر پهلوانان بزرگ با عشقی پر شور و سرشار از بیم و امید و فراز و نشیب ازدواج می‌کنند. زیرا اینان همواره گوهر و ارزش‌های پهلوانی را در برابر عوامل آلاینده، حفظ کرده‌اند، عشق جزء جدایی ناپذیر حیات پهلوانان و عاملی نیرو بخش است و هرگز منافی با مسئولیت آنان نیست. تمامی عشق‌های عصر پهلوانی از ماجرای زال رودابه، رستم و تهمینه، بیژن و منیژه گرفته تا نطفه‌ی عشق ناکامی که در دل سهراب به گردآفرید بسته می‌شود، همگی پاک و بر وفق طبیعت سالم و نیالوده‌ی زنان و مردان پهلوان است و کوچکترین نشانه‌ای از شید و شعوذه و ریب و ریا ندارد.

«دلدادگان در شاهنامه چهره‌ای آزاده و مردانه و باوقار دارند. دور از خواری و زبونی ، خود کم بینی و خودآزاری و سوز و گدازی که در غزل‌ها و مثنوی‌های عاشقانه دیده می‌شود. خردمندانه بودن عشق و گردن فرازی عاشقان در داستان‌های شاهنامه از یک سوی تراوش روح والای شاعر است که اساس همه‌ی داستان‌ها را بر نام و ننگ نهاده است. از دگر سوی جلوه‌ای از فرهنگ ایرانی و نمایش روح و منش ایرانیان است. این نوع رابطه میان عاشق و معشوق در تغزل‌های بازمانده از عصر سامانی هم کم و بیش به چشم می‌خورد.» (ریاحی، 1380، صص 301-300)

عشق در شاهنامه سبب اتحاد نیروهای متضاد است. عاملی که می‌تواند ملت‌ها را متحد سازد.  بیگانه همسری  در شاهنامه موجب پیامدها و دستاوردهای مختلف است . همچون عشق زال و رودابه که به اتحاد دو ملت انجامید و بر کانون قدر ایران افزوده شد. زیرا معشوقه‌های داستان‌های غنایی در بخش پهلوانی زنانی انیرانی هستند که ناموس اجتماعی کشور توران به حساب می‌آیند و تصاحب آن‌ها یعنی افزودن بر قدرت ایران.

اگرچه عشق در شاهنامه به صورت مادی و زمینی است ، اما درونمایه‌های ماجراهای عاشقانه‌ی شاهنامه در بیشتر موارد با درونمایه‌های عشق غزل عراقی مطابقت دارد تا تغزل‌های سبک خراسانی. زیرا در سبک خراسانی که فردوسی شاهنامه را به آن سبک سروده است معشوق ارج و قربی ندارد و عاشق مالک و صاحب اوست. اما در داستان‌های غنایی شاهنامه معشوق همواره در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد و از شاهزادگان محسوب می‌شود (البته در بخش پهلوانی) همانگونه که در غزل عراقی معشوق از جایگاه و ارزش ویژه برخوردار است. دیگر آنکه در سبک خراسانی هرگز عاشق برای بدست آوردن معشوق جانفشانی نمی‌کند. زیرا با کمی سرپیچی معشوق، او را رها می‌کند و دیگری را بر می‌گزیند زیرا که در بند عشق نیست و بیشتر هوس است. اما در شعر فردوسی عاشق حتی جان خود را برای معشوق، ناچیز می‌داند و دنیا را بدون معشوق هیچ. همانگونه که در سبک عراقی می‌بینیم جان باختن عاشق کاری است سهل. در سبک خراسانی به معشوق اسائه‌ی ادب می‌شود در حالی که در غزل عراقی و شعر فردوسی هرگز توهینی به معشوق از جانب عاشق نمی‌شود. در شعر فردوسی عاشق برای وصال سنت شکنی می‌کند و به ملامت و سرزنش دیگران اهمیتی نمی‌دهد. همانگونه که در غزل عراقی ملامت کشی یکی از درونمایه‌های اصلی شعر محسوب می‌شود. شاهنامه اثری است خردگرا و همواره خرد را راهگشا می‌داند (خرد رهنمای و خرد دلگشای) اما در داستان‌های غنایی آن، عاشق همواره راه دل را پیش می‌گیرد و به عقل توجهی ندارد. همانگونه که در غزلیات سبک عراقی تقابل عشق و عقل مورد بحث است. عاشق در شاهنامه بی‌قراری می‌کند و شب او بسیار طولانی است درست مثل عاشق غزل سبک عراقی. در شاهنامه معشوق ناز می‌کند، تا نیاز عاشق را بیشتر کند، همچون معشوق غزل عراقی. در مسیر عشق موانعی وجود دارد که عاشق برای رسیدن به معشوق باید آن‌ها را پشت سر بگذارد و هر چه این موانع بزرگتر، هیجان عشق بیشتر می‌شود. در داستان‌های غنایی شاهنامه همواره میان عاشق و معشوق سد راهی هست که پهلوان عاشق، شجاعانه آن‌ها را می‌شکند. تلاش عاشق برای وصال قدرت شکیبایی او را بیشتر می‌کند. همانگونه که در غزل عراقی عاشق صبور می‌شود. در سبک عراقی رهایی از دنیا و مافیها از تأثیر ارزشمند عشق بر دل عاشق حاصل می‌شود که در شاهنامه نیز عاشق از تعینات دنیایی رهایی می‌یابد و از اوج عزت دنیایی، به حضیض ذلت می‌رسد، ولی باز هم در عشق خود ثابت قدم می‌ماند و عشق را رها نمی‌کند. در شاهنامه عاشق به ظاهر توجهی ندارد و حتی عیب معشوق را حسن او می‌بیند. در شاهنامه عاشق همواره امیدوار است و تلاش او به وصال می‌انجامد. (مدرس زاده، 1377، ص 5)

«یکی از جنبه‌های سنتی عشق که به ویژه در عالم داستان‌های شرقی زیاد دیده می‌شود دل باختن پیش از دیدن دلدار است. در شاهنامه نیز همچون خسرو و شیرین، زال و رودابه وقتی سخن یکی از بزرگان را درباره‌ی دختری که پس پرده‌ی مهراب است می‌شنود «آرام و هوش» از کف می‌دهد، که این معنی را از زمره‌ی مبالغات داستانی و از عوامل هیجان افزای آن دانست. تهمینه نیز چنان که خود می‌گوید از شنیدن اوصاف رستم شیفته‌ی او شده است. نباید از یاد برد که پهلوانانی که در برابر زنان قرار دارند آن چنان زیبا، خوش پیکر و شایسته‌اند که زنان غالباً در گشودن باب عشق پیشقدم یا دست کم همپای مردان‌اند.  از نکات جالب در بحث بیگانه همسری در شاهنامه این است که تعصب نسبت به کشور معشوق که در عالم عشق امری طبیعی است ، در داستان زال و رودابه جلوه یافته است. زال در اثر همین تعصب رودر روی پدر با آن همه هیبت و منوچهر شاه می‌ایستد. منوچهر به سام دستور حمله به کابلستان را داده، اما زال یال برمی‌افرازد که: مگر از روی نعش من بگذری که دست به کابلستان بزنی.» (حمیدیان، 1372، ص 207)

چو کابلستان را بخواهد بسود         نخستین سر من بیاید درود! (1، ص 198)

در مورد سنجش پهلوانان با شاهان در عرصه‌ی عشق جنسی باید گفت بی‌تردید در تمام دوره‌ی پهلوانی این پهلوانانند که ماجراهای پر شکوه عاشقانه را پدید می‌آورند، نه شاهان. تصاحب به نیروی زور یا جاه، ازدواج‌های سیاسی و مصلحتی یا معاشقات هوسبازانه یکسره از جانب شاهان بوده است. (حمیدیان، 1372، ص 208)

دنیای حماسه دنیای فاخری است که مفهوم عشق در مقایسه با ادب غنایی گسترده‌تر و وسیعتر می‌گردد. هدف داستان‌های عشقی حماسه فردوسی، تنها وصال عاشق و معشوق نیست بلکه عشق در شاهنامه تأثیر زیادی بر قوم ایرانی دارد و حتی باعث وحدت و یگانگی دو ملت متفاوت با دو عقیده‌ی مجزا می‌شود همچون داستان زال و رودابه. اما در ادب غنایی گستردگی اثر عشق به عاشق و معشوق محدود می‌شود و هدف فقط رسیدن عاشق و معشوق بوده و تأثیری بر سرنوشت ملت ندارد. در حالی که هدف از عشق در حماسه پایداری ایرانشهر و افزایش قدرت ایران است. در واقع ادب غنایی یکی از پایه‌های حماسه محسوب می‌شود. و عشق مطرح شده در آن برای افزودن بر کانون قدرت ایران است زیرا همواره معشوقه‌های پهلوانان حماسه، انیرانی بوده و از آن جایی که زن به عنوان ناموس اجتماعی یک ملت محسوب می‌شود تصاحب آنان یعنی افزودن بر قدرت ایران.

علاوه بر این می توان بیان داشت که شاهنامه یک اثر بزرگ جهانی است که داستان‌های آن چه رزمی و چه بزمی براساس اندیشه‌ی بلند فردوسی و نگرش عالمانه‌ی او به واقعیات جهان و در نتیجه به واقعیات زندگی بشری سروده شده است و جزء داستان‌های تحلیلی است. «ت – س – الیوت می‌گوید: هر شعر بزرگی تصوری از دیدی درباره‌ی زندگی به دست می‌دهد.» (نقل از یوسفی، 1386، ص 26) مسلماً هر فرد با هر میزان درک و دانشی از این داستان ها بهره می‌برد و تصوری خاص از زندگی در ذهن او ایجاد می‌شود. گروهی فقط به لذت ظاهری و گروهی با اندیشه‌ی والا به مفاهیم ارزشمند اخلاقی، اجتماعی، عرفانی و حتی سیاسی دست می‌یابند. این خود نشان دهنده‌ی هنر استاد توس است که مخاطبان زیادی را به خود جلب می‌کند و همه‌ی افراد از آن بهره می‌برند. داستان‌های شاهنامه وقتی به موضوع ازدواج و به ویژه همسر گزینی از سایر ممالک می رسد ، از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. از جمله: استاد توس در مقدمه‌ی هر داستان درونمایه‌ی کلی آن را تفسیر می‌کند و مخاطب را از چگونگی حوادثی که روی خواهد داد آگاه می‌سازد. در واقع فردوسی برای ایجاد هیجان در مخاطب برخلاف سایر داستان نویسان سعی بر گره افکنی میان داستان ندارد. حتی در کتیبه‌های داستان‌ها با براعت استهلالی هنرمندانه و حکیمانه گره گشایی می‌کند و در مخاطب خویش اضطراب ایجاد نمی‌کند.

شیوه‌ی نقل داستان‌های شاهنامه نقل از زبان سوم شخص است و بیشتر اوقات فردوسی به این بسنده می‌کند که بگوید داستان را از قول دهقان یا از نامه‌ی باستان باز می‌گوید. اما در میانه‌ی داستان زال و رودابه، وقتی زال مصرانه از سام می‌خواهد که با خاندان مهراب کابلی کاری نداشته باشد ، سام ضمن همداستانی با فرزند، نامه‌ای سراسر سوز و پر شور و حال به منوچهر شاه می‌نویسد و از پهلوانی های خویش برای شاه باز می‌گوید. چون ریزه کاری‌های واقعه به حد کمال وصف شده تنها داستانی است که فردوسی مستقیماً آن را از قول قهرمان و به شیوه‌ی اول شخص نقل کرده است. (سرامی، 1383، ص 117)

بهره‌گیری از سخنان اختر شناسان از دیگر شگردهای شاعر است، اگر چه پژوهش درباره‌ی راز سپهر در اندیشه‌های اساطیری کاری ناپسند به شمار می‌آمده، اما قهرمان از سر ناچاری به این کار دستمی زند. در واقع قهرمان از طریق سخنان اختر شناسان می‌کوشد دست سپهر را بخواند تا شاید با فهمیدن راز، شکست حتمی خود را به پیروزی تبدیل کند.

«ویژگی مهم داستان‌های عشقی شاهنامه حالت مینیاتوری کاراکتر بیرونی و درونی قهرمانان زن آن‌هاست. ظاهر همه زیباست و اوصاف زیبایی‌هایشان در محتوا یکسان است. کاراکتر درونی آن‌ها نیز درست موافق تصورات مردان باستان از زن است.» (سرامی، 1383 ص 82)

این داستان‌ها جزء داستان‌های تفریحی نیستند که فقط برای جلب توجه خواننده باشد. داستان‌های تحلیلی برای آن نوشته می‌شوند تا «آگاهی ما را در زندگی گسترش داده، عمق و حساسیت بشری بدان ببخشد.» (سلیمانی، 1362، ص 15) درد عشق و رنج رسیدن به معشوق از مشکلات عمده‌ی بشر است که مربوط به زمان و مکان خاصی نیست. بشر از بدو خلقت با عشق زیسته و همواره در راه رسیدن به معشوق با تضادهایی روبرو بوده و راه سپری کردن این موانع و رسیدن به هدف مهم‌ترین دغدغه‌ی بشری محسوب می‌شود که هنرمندان و بزرگان در هر گوشه‌ای از جهان به نمایاندن راه عشق کوشش‌ها نموده‌اند. فردوسی نیز به عنوان حکیم به این جنبه‌ی مهم توجه داشته است و ما با خواندن داستان‌های عشقی شاهنامه علاوه بر لذت ، به بصیرتی می‌رسیم که همواره گوهر عشق از دنیا و مافیهای آن مهم‌تر است و حتی جان سپاری در آن پسندیده می‌نماید. فردوسی با سرودن این داستان‌ها قصد دارد دستمان را بگیرد و ما را وارد جریان زندگی کند و با واقعیاتی روبرو سازد که چشم پوشی از آن‌ها غیر ممکن است.

در این فصل و به منظور اشنایی هر چه بیشتر خواننده با چگونگی ازدواج و همسرگزینی  در شاهنامه ، مخصوصا در باب بیگانه همسری ، ابتدا به ارایه  خلاصه‌ای از داستان  و تحلیل  ان پرداخته شده است و شخصیت‌های اصلی داستان از جهت گفت و گوها، عملکردها و پندارها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. آن گاه ابیات غنایی پیرامون بیگانه همسری، ذکر شده‌اند  وعلل  این ازدواجها و غنایی بودن آن‌ها چه از جهت ظاهر و چه از جهت درونمایه شرح داده شده است.

داستان زال و رودابه

تنها آرزوی جهان پهلوان ایران، سام نریمان این بود که دارای فرزندی برومند شود که بتواند پس از او از مرزهای ایران پاسداری کند. اما خداوند به او پسری «زال» یعنی سپید موی عطا می‌کند. سام بسیار دلش به درد می‌آید و از فرزند ناامید می‌شود و از آن ترس دارد که سرزنشش کنند. پس مهر پدری را فراموش می‌کند و فرمان می‌دهد نوزاد را در البرز کوه رها کنند. اما او نمی‌داند که با سرنوشت نمی‌توان مقابله کرد. به خواست خداوند سیمرغ به پرورش کودک مأمور می‌شود و زال در دل کوه و در لانه‌ی سیمرغ می‌بالد و جوانی می‌شود که چون پیل زورمند است و چون شیر شجاع. پدر شبی او را با همان ویژگی‌ها به خواب می‌بیند. آنگاه برای یافتنش به البرز کوه روانه می‌شود و سیمرغ فرزند را به او باز می‌گرداند. پدر و پسر به دیدار منوچهر شاه می‌روند، شاه از دیدار آن‌ها شاد گشته و فرمانروایی زابلستان را به سام می‌سپارد. پس از چندی سام به منظور سر کوب دشمنان و شورشیان به گرگستان می‌رود و زال را به جانشینی خود برمی‌گزیند.

روزی زال به قصد شکار نزدیک شهر کابل می‌شود. مهراب شاه به دیدارش می‌شتابد و رسم و آیین کهتری به جا می‌آورد. زال نیز او را اکرام می‌کند و بر تخت می‌نشاند. مهراب اگر چه از تخمه‌ی ضحاک است ولی در دل به زال مهر می‌ورزد. زال نیز او را شایسته‌ی پادشاهی می‌یابد و این احساس را با نزدیکان خود در میان می‌گذارد. از میان حاضران فردی برای خوشایند زال از پری روی مهراب، سخن به میان می‌آورد. زال جوان با شنیدن اوصاف دخت مهراب، دل به او داده و عاشقش می‌شود.

در کابل همسر مهراب از دلاوری‌های زال می‌پرسد. مهراب به ستایش زال می‌پردازد. رودابه سخنان پدر را می‌شنود و مهر زال در دلش جوانه می‌زند. اینک زال و رودابه، بی آنکه یکدیگر را دیده باشند، به هم عشق می‌ورزند. عشقی که در ظاهر بی‌فرجام می‌نماید، زیرا مهراب از تخمه‌ی ضحاک است و آیین او بت پرستی است و سام و منوچهر شاه هرگز به ازدواج جهان پهلوان ایران با زنی از تبار ضحاک تن در نمی‌دهند.

فهرست منابع

1. اسلامی ندوشن، محمد علی، چهار سخنگوی وجدان ایران، 1381، چاپ اول، تهران، نشر قطره.
2. اولیایی نیا، هلن، داستان کوتاه در آیینه‌ی نقد، 1379، چاپ اول، اصفهان، نشر فردا.
3. پرین، لارنس، تأملی دیگر در باب داستان، 1362، ترجمه‌ی محسن سلیمانی، چاپ اول، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
4. پورنامداریان، تقی، در سایه آفتاب، 1384، چاپ دوم، تهران، انتشارات سخن.
5. تفضلی، احمد، تاریخ ادبیات ایران پس از اسلام، 1386، چاپ پنجم، تهران، انتشارات سخن.
6. ثاقب فر، مرتضی، شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران، 1377، چاپ اول، تهران، نشر قطره.
7. ثروت، منصور، گنجینه‌ی حکت در آثار نظامی، 1378، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
8. حمیدیان، سعید، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، چاپ اول، تهران نشر مرکز.
9. حافظ، دیوان غزلیات، 1370، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ هفتم، تهران، انتشارات صفی علی شاه.
10. خالقی مطلق، جلال، گل رنج‌های کهن، 1372، چاپ اول تهران نشر مرکز.
11. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، 1377، چاپ دوم از دوره‌ی جدید. انتشارات دانشگاه تهران.
12. راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، 1386، چاپ دوم، انتشارات نگاه.
13. رزمجو، حسین، انواع ادبی، 1382، چاپ چهارم، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
14. رزمجو، حسین، قلمرو ادبیات حماسی ایران، 1381، چاپ اول، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
15. رستگار فسایی، منصور، 21 گفتار درباره شاهنامه، 1369، چاپ اول، شیراز، انتشارات نوید.
16. ریاحی، محمد امین، فردوسی، 1380، چاپ سوم، تهران، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
17. زرین کوب، عبدالحسین، سیر در شعر فارسی، 1387، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سخن.
18. زرین کوب، عبدالحسین، شعر بی دروغ شعر بی‌نقاب، 1379، چاپ هشتم، تهران انتشارات علمی.
19. زرین کوب، عبدالحسین، با کاروان حله، 1382، چاپ سیزدهم، تهران، انتشارات علمی.
20. زرین کوب، عبدالحسین، نامور نامه، 1381، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن.
21. سرّامی، قدمعلی، از رنگ تا گل تا رنج خار، 1383، چاپ چهارم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
22. سعدی، دیو غزلیات، 1370، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ چهارم، تهران، نشر مهتاب.
23. شفیعی کد کنی، محمدرضا، صور خیار در شعر فارسی، 1385، چاپ دهم، تهران، نشر آگاه.
24. شفیعی کد کنی، محمدرضا، موسیقی شعر فارسی، 1386، چاپ دهم، تهران، نشر آگاه.
25. شمیسا، سیروس، انواع ادبی، 1386، چاپ دوم، تهران، نشر میترا.
26. شمیسا، سیروس، سیر غزل در شعر فارسی، 1376، چاپ پنجم، تهران، انتشارات فردوسی.
27. صادقی، مریم، آفاق صباحت، 1385، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
28. صفا، ذبیح ا..، حماسه سرایی در ایران، 1384، چاپ هفتم، تهران، انتشارات امیرکبیر.
29. صفا، ذبیح ا...، تاریخ ادبیات در ایران، 1371، چاپ نهم، انتشارات فردوس.
30. صورتگر، لطفعلی، نامه صورتگر، 1368، چاپ اول، تهران، انتشارات پاژنگ
31. طاهری، مبارکه، ریخت و درونمایه داستان، 1375، چاپ اول، اصفهان، انتشارات نقش جهان.
32. عبادیان، محمود، تکوین غزل و نقش سعدی، 1384، چاپ اول، تهران، نشر اختر.
33. غلامرضایی، محمد، داستان‌های غنایی منظوم، 1370، چاپ اول، تهران، انتشارات فردابه.
34. فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، 1370، تصحیح ژول مل با مقدمه ریاحی، چاپ دوم، تهران، سخن.
35. فرزاد، عبدالحسین، درباره نقد ادبی، 1381، چاپ چهارم، تهران، نشر قطره.
36. فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، 1384، به کوشش دکتر سعید حمیدیان، چاپ هفتم، تهران، نشر قطره.
37. فروزانفر، بدیع الزمان، سخن و سخنوران، 1380، چاپ پنجم، تهران، انتشارات خوارزمی.
38. قریب، مهدی، داستان بیژن و منیژه، 1376، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
39. قریب، مهدی، داستان سیاووش، 1369، چاپ اول، تهران، مؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
40. کزازی، میر جلال الدین، نامه باستان، 1384، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
41. گلشیری، هوشنگ، باغ در باغ، 1378، چاپ اول، تهران، انتشارات نیلوفر.
42. گلشیری، احمد، داستان و نقد داستان – کارگاه نقد، 1375، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن.
43. گلد من، لوسین، جامعه، فرهنگ، ادبیات، 1376، ترجمه محمد جعفر پوینده، چاپ اول، تهران، نشر چشمه.
44. محجوب، محمد جعفر، آفرین فردوسی، 1378، چاپ دوم، تهران، انتشارات مروارید.
45. منتصب مجایی، حسن، تأثیر قرآن و احادیث در شاهنامه فردوسی، 1383، چاپ اول، کرمانشاه، انتشارات طاق بستان.
46. مؤتمن، زین العابدین، شعر و ادب فارسی، 1364، چاپ دوم، انتشارات زرین.
47. مؤتمن، زین العابدین، تحول شعر فارسی، 1371، چاپ چهارم، انتشارات طهوری.
48. مینوی، مجتبی، فردوسی و شعر او، 1386، چاپ چهارم، تهران، انتشارات توس.
49. موحد، ضیاء، سعدی، 1378، چاپ سوم، تهران، انتشارات طرح نو.
50. نظامی، مثنوی لیلی و مجنون، 1370، به کوشش دکتر عبدالمحمد آیتی، چاپ اول، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
51. نظامی، مثنوی هفت پیکر، 1386، به کوشش دکتر حمیدیان، چاپ ششم، تهران نشر قطره.
52. نولد که، تئودور، حماسی ملی ایران، 1384، ترجمه بزرگ علوی، چاپ ششم، تهران، انتشارات نگاه.
53. یوسفی، غلامحسین، چشمه روشن، 1386، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات علمی.

مقالات:

1. بهفر، مهری، ویژگی‌های داستانی شاهنامه فردوسی، 1380، نشریه فرهنگ اصفهان، تیر ماه.
2. پشت دار، علی محمد، فردوسی و کاربرد فن بیان در داستان سرایی، 1388، کتاب ماه ادبیات شماره 25 (پیاپی 139).
3. ثابت زاده، منصور، فردوسی و موسیقی در شاهنامه، 1382، نشریه کتاب ماه (ادبیات، فلسفه) 75 و 76.
4. حدیدی، جواد، بانوان شاهنامه فردوسی در داستان‌های فرانسوی، 1377، نشریه فرهنگ مشارکت، ش 16.
5. حسن لو، ابراهیم، روح ایرانی (بحثی در بن مایه و سیر غزل)، نشریه شعر، ش 29 (سایت نمایه).
6. حمیدی، سید جعفر، عناصر و جلوه‌های عشق در شاهنامه فردوسی، 1385، نشریه اطلاعات، تیرماه.
7. حمیدی، سید جعفر، راز و رمز در شاهنامه فردوسی، 1378، نشریه پیام آزادی، شهریور ماه.
8. سرامی، قدمعلی، تحلیلی نو از داستان سیاوش و سودابه، 1378، مجله کتاب ماه ادبیات، شماره 25.
9. عادل، محمدرضا، نظر قهرمانان شاهنامه و فردوسی درباره‌ی زن، نشریه چیستا، 661 و 761 (سایت نمایه).
10. قاضی عسگر، سید احمد، اهداف فردوسی در سرودن شاهنامه، 1380، نشریه فرهنگ اصفهان، تیرماه.
11. مارزولف، اولریش، هویت ایرانی در شاهنامه فردوسی، 1379، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم شماره 5.
12. مهاجرانی، عطاء الله، پیام شاهنامه فردوسی، 1380، نشریه فرهنگ اصفهان، تیرماه.
13. مواهبی طباطبایی، علی محمد، چهره‌ی زن در شاهنامه فردوسی، 1384 ، فصلنامه هنر پو، سال سوم شماره 12.
14. موسوی بجنوردی، محمد، پژوهشی در باب غنا، 1382، نشریه اطلاعات (سایت نمایه)
15. مدرس زاده، عبدالرضا، جایگاه حافظ در سبک عراقی، 1377، نشریه اطلاعات، ص 5، 26 و 27 مهرماه.
16. ـــــــــــــــــ ، از ترانه و آواز تا چکامه و غزل، 1387، نشریه کتاب ماه (سایت نمایه).
17. ـــــــــــــــــ ، جایگاه و منزل زن در شاهنامه، فصلنامه شورای فرهنگی و اجتماعی زنان، شماره 10 (سایت نمایه).

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

مقاله در مورد بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار از دیدگاه مدیران صنایع

اختصاصی از اس فایل مقاله در مورد بررسی ارتباط آموزشهای فنی و حرفه ای رسمی (بخش صنعت) با نیازهای بازار کار از دیدگاه مدیران صنایع دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحه145

بخشی از فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

2

بیان مسئله

5

اهمیت و ضرورت پژوهش

6

اهداف تحقیق

7

سؤالات تحقیق

8

تعاریف عملیاتی واژه ها

11

فصل دوم: مطالعه منابع مربوط به موضوع تحقیق

مقدمه

13

مفهوم رشد و توسعة اقتصادی

14

عوامل توسعه اقتصادی

15

نقش منابع انسانی در توسعة اقتصادی

15

آموزش

18

تعریف آموزش و پرورش

20

مفهوم برنامه ریزی آموزشی

23

جایگاه نیازسنجی در برنامه ریزی آموزشی

24

نیازسنجی آموزشی

27

مفهوم نیاز

29

منابع نیازهای آموزشی

30

انواع نیازسنجی

32

کار

34

عرضة نیروی کار

37

بازار کار

38

نیاز بازار کار

39

مسایل موجود در ارتباط نظام آموزشی و بازار کار

44

ضرورت تحکیم پیوند نظام آموزشی و بازار کار

48

تعاریف آموزش فنی و حرفه ای

49

رویکردهای عمده در آموزش فنی و حرفه ای

51

نارسائی هاومسائل آموزش فنی وحرفه ای در ارتباط با بازار کار

57

آموزش فنی و حرفه ای در ایران

59

سیر تحول آموزش فنی و حرفه ای در ایران

59

تحولات گذشته تحلیل مشکلات و چشم انداز آینده آموزش فنی و حرفه‌ای در برنامه سوم توسعه…

مشکلات و تنگناها

نقاط ضعف مشکلات تنگناها

چالشهای آینده بخش فنی و حرفه‌ای‌

سیاست‌های استراتژیک بخش آموزش فنی و حرفه ای

سیاست های اجرای آموزش فنی و حرفه ای

راهکارهای اجرایی

63

64

65

68

69

70

72

تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات چیست؟

78

مشخصه های تکنولوژی ارتباطات

81

ویژگیهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

89

دلایل استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

82

تکنولوژی اطلاعات وارتباطات چه تغییری درآموزش ایجادمی‌کند

82

روش های اجرایی برای بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات

چه تغییراتی برای به کارگیری تکنولوژی اطلاعات و ارتباط (ICT ) در آموزشهای آکادمیک لازم است

83

84

پیشینة پژوهش

85

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

مقدمه

93

جامعة آماری

94

نمونة آماری

95

روش تحقیق

96

ابزار جمع آوری اطلاعات

96

اعتبار و پایائی پرسشنامه

97

روش تجزیه و تحلیل داده ها

99

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده

101

آزمون مربوط به سؤال اول تحقیق

102

آزمون مربوط به سؤال دوم تحقیق

104

آزمون مربوط به سؤال سوم تحقیق

106

آزمون مربوط به سؤال چهارم تحقیق

108

آزمون مربوط به سؤال پنجم تحقیق

110

آزمون مربوط به سؤال ششم تحقیق

111

آزمون مربوط به سؤال هفتم تحقیق

112

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

115

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال اول و دوم تحقیق

116

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال سوم و چهارم تحقیق

120

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال پنجم تحقیق

122

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال ششم تحقیق

123

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات مربوط به سؤال هفتم تحقیق

124

محدودیتها و تنگناهای پژوهش

126

پیشنهادات برای پژوهشهای آتی

127

مقدمه

تاریخ رشد و توسعه اقتصادی، با هماهنگی و ترکیب دانش فنی و به کارگیری منابع و نیز وابستگی روزافزون به کاربرد تکنولوژی همراه بوده است.

استفاده از تکنولوژی و دانش فنی در سازمانها، شرکتها و جوامع همواره متفاوت بوده و تا حدود زیادی بستگی به جدیت و مهارتهای خلاق منابع انسانی و عوامل فرهنگی و اجتماعی داشته است. (سبحان الهی، مدیریت و توسعه)

عملکرد یک سازمان وقتی می تواند مطلوب و مناسب باشد که نیروهایی ذیصلاح و با کیفیت در آن وجود داشته باشند و سازمان بتواند از آن در مناسب ترین شغل استفاده کند.

در واقع نیروی پیش برندة ماشین و تکنولوژی انسانها هستند. امروزه برای ادامة حیات در بازار رقابت فقط استفاده از تکنولوژی و دانش فنی کافی نیست، چرا که سرعت رشد به اندازه ای است که فرصت یادگیری را بسیار کوتاهتر و درنتیجه، استفادة به موقع و به روز از تکنولوژی را برای رقابت پیچیده تر کرده است. لذا تولید دانش فنی و تکنولوژی برای رقابت، از عوامل اساسی برای ادامة حیات هر سازمان، شرکت و جامعه محسوب می شود.

این کار فقط با منابع انسانی مستعد و با کیفیت و در اختیار داشتن ابزار مناسب و لازم عملی است. لذا ثروت اساسی یک سازمان، نیروی انسانی با دانش و مهارت (یعنی سرمایه های فکری) آن سازمان است.

علی رغم نقش کلیدی آموزش فنی و حرفه ای در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مورد اذعان و حتی تاکید اغلب سیاستمداران و صاحبنظران است. این آموزش های پرهزینه از لحاظ پاسخ گوئی به انتظارات جامعه و سؤال اصلی نظام آموزشی (= چه آموزشی با چه کیفیتی و به چه میزان؟?) در موقعیت قابل دفاع قرار ندارد. زیرا هرساله خسارت های بسیار زیادی از این بابت به کشور وارد می آید ولی این روند رو به رشد تداوم دارد، که این وضعیت ریشه در نگرش نادرست به آموزش فنی و حرفه ای دارد. علت بروز معضل آموزش فنی و حرفه ای این است که به هر صورت، تعاملی بودن این آموزش ها به دست فراموشی سپرده شده است. مجریان آموزش فنی و حرفه ای، آن را پدیده ای صرفاً آموزشی می بینند. تصمیمات آموزشی تنها توسط مقامات آموزشی و اغلب بدون اطلاع کافی از نیازهای شغلی و نظر طرف های ذینفع اتخاذ می شود. (ملکی، 1381، صفحة 186)

آموزش به حکم انجام تکلیف، عادت، امکانات موجود و یا روحیه توسعه طلبی تحقق می یابد و بر همین اساس نیز به سؤالات اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای پاسخ داده می شود. اما آموزش فنی و حرفه ای دارای دو وجه توأمان آموزشی و شغلی است که میان آنها به صورت بالقوه تعامل برقرار است. لذا مزیت قابلیت استفاده از اطلاعات بازخوردی و مکانیسم خوداصلاحی می تواند در عمل وجود داشته باشد. در آموزش فنی و حرفه ای نظامند زمینه مشارکت در تصمیم گیری و انجام هزینه فراهم است.

رشته های آموزشی، مواد آموزشی، تعداد آموزش گیرنده، محل اشتغال و … از نتیجه تعامل و عوامل طرف های آموزشی (دستگاهای مجری آموزش) و طرف های شغلی (دستگاههای بهره بردار از محصول آموزش، کارآموزان، اولیا، کارفرمایان و …) تعیین می شود.

لذا نواقص و اشکالات آموزش به تدریج در طول زمان رفع می شود و ناهماهنگی دانش و توانمندیهای آموزش دیدگان فنی و حرفه ای از لحاظ کمی و کیفی و از نظر مکانی یا زمانی با خواسته متقاضیان کم تر رخ خواهد داد. به این دلایل تعاملی دیدن آموزش فنی و حرفه ای و فراهم کردن امکان تحقق هرچه بیشتر آن، اساسی ترین قدم برای اصلاح این آموزش ها خواهد بود.

دانلود مقاله اصول سرپرستی تعریف سازمانها و، وظایف اصلی آنها (بخش خرید و تولید )

اختصاصی از اس فایل دانلود مقاله اصول سرپرستی تعریف سازمانها و، وظایف اصلی آنها (بخش خرید و تولید ) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بسیاری از مهندسان حاذق در صنعت مهندسی شرکتهای تولیدی و بعضی از آنها در شرکتهای مشاور طراحی و گروهی از آنها نیز در سازمانهای عمومی مشغول به کارند. نکته ای که قابل توجه است این است که مهندسانی که از مشاغل مرتبط با مهندسی فاصله می گیرند هم از مهارتهای محاسباتی و مدیریتی خود در زمینه هایی مانند خدمات مدیریتی، مالی و محاسباتی بهره می کیرند. آنان در سازمانهایی به کار مشغول می شوند که که ممکن است بسیار کوچک و یا بسیار بزرگ باشند. در موقعیتی که مهندسی، مدیریت پروژه و منابع مالی و پرسنلی را عهده دار می شود درک و شناخت سازمان و الزامات آن برایش ضروری تر جلوه می نماید. او باید از اهداف سازمان خود و نحوه توزیع و یا ترکیب فعالیتهای مهندسی برای نیل به این اهداف آگاه باشد، علاوه بر اینها، باید قادر به بررسی چگونگی شکل گیری سازمان،مسیر های ارتباطی، مقامات صاحب اختیار و قدرت، ارزیابی اثر بخشی ساختار برای دست یابی به اهدافش باشد. ساختار سازمان و شناخت آن برای اجرا و پیاده سازی فن آوری عملکردهای کاری جدید حائز اهمیت زیادی است. نحوه شکل گیری سازمان، عملیات آنرا نیز مهدود خواهد کرد، به عنوان مثال، افزایش سرمایه شرکت جهت توسعه ممکن است تحت محدودیت های قانونی قرار گرفته و به طرقی محدود امکن پذیر گردد.

مشروعیت قانونی سازمان بازرگانی
پنج شیوه متداول در پیدایش فعالیتی بازرگانی عبارتند از: تجارت شخصی، شراکتی، تعاونی، شرکتهای خصوصی و شرکتهای عمومی. شیوه ای دیگر شیوه حق امتیاز است. این شیوه در بسیارس از کشورهای جهان مرسوم بوده ولی از لحاظ اشکال قانونی موثر بر آن ممکن است کاملا با هم متفاوت باشند.

تجارت شخصی
ساده ترین نحوه ایجاد یک فعالیت بازرگانی و انحلال آن تجارت شخصی است. در این حالت ساده سود متعلق به یک نفر است که در قبال بدهیها نیز مسئول خواهد بود.
بعضی از ویژگی های فعالیت های تجاری شخصی یا خصوصی را می توان به شرح زیر برشمرد:
 ضرورتی ندارد که حسابهای خود را به اطلاع عموم برسانید که در نتیجه امکان دسترسی رقبا به آنها نیز امکان داشته باشد.
 مالک تصمیم گیرنده و کنترل کننده مطلق تمام امور است و مزیت اصلی در سرعت بالای تصمیم گیری و عیب آن در محدود بودن حیطه قابلیتها و توانمندیهای مالک در خصوص تصمیم گیریهاست.
 تاجر شخصی قادر به ارائه خدمات شخصی خاصی به مشتریان است که ممکن است از ارزش بالایی برایشان بر خوردار باشد.
 کلیه دیون و سود متعلق به مالک است. در صورت و خامت عملکرد ممکن است مالک زیر فشار قرار بگیرد زیرا بیشتر مالکان مکنزلشان را در وثیقه بدهیها یا دیون خود قرار می هدند و با رشد بدهیها یا دیون، امکان فروش آنها وجود نخواهد داشت و به همین سبب امکان توسعه و تجارت نیز محدود خواهد گردید.
 انجام تمامی کارها به وسیله مالک (اداره امور ، حسابداری و …) مستلزم ساعات کاری طولانی است؛ از این رو شاید بهتر باشد که برای ساعات کار خود نیز حقوقی مناسب را منظور نمائید. سپردن کار به دیگران در ایام تعطیلی مالک نیز مساله مهمی است.
 عدم بهره گیری از صرفه جویی مقیاس نیز موسسه را پرهزینه تر خواهد کرد. در مواردی خاص این مشکل را میتوان با تبانی گروهی از تجار شخصی و انجام امور به شکلی جمعی و گروهی(مانند خرید جمعی در حجم زیاد از عمده فروشان جهت خرید به قیمتی نازلتر) تا حدود زیاد از میان برد.

شراکت
شراکت با وجود تعدادی از افراد که هر یک بخشی از مالکیت تجاری را بر عهده دارند شکل می گیرد؛ گرچه این نوع فعالیت بازرگانی از تشریفات رسمی برپایی فعالیت بی نیاز است ولی به هر حال وجود توافقنامه ای برای تقسیم سود سود و منافع به دست آمده در میان مالکان الزامی می نماید. در بعضی از کشورها قانون، حداکثر تعداد شرکا را بر حسب انواع فعالیتهای بازرگانی تعیین کرده است. در این نوع شراکت (تضامن) هر نوع تعهد شراکتی، صرفنظر از اطلاع قبلی از موضوع تعهد نسبت به شرکای دیگر، حامل تعهدی همگانی برای هر یک از آنها خواهد بود؛ به عنوان مثال اگر شریکی نسبت به تحویل قطعه ای خاص در ظرف زمانی معین تعهد کرده باشد و شریکی دیگر مخالف آن باشد، تعهد فوق برای همه آنها الزان آور خواهد بود. در صورت کناره گیری فردی از شراکت باید همه شرکا در جریان قرار بگیرند تا تعهدات قبلی فرد منظور و از تعهدات آتی مبرا گردد. ویژگی های شرامت را میتوان به شرح زیر بیان کرد:
 دیون و تصمیم گیریها مشارکتی است. این امر یه دلیل پر بار تر و موثر تر شدن تصمیمات یک مزیت به شمار آمده ولی تعهد همگان در قبال کلیه دیون شرکا عیب اصلی آن به شمار می آید. کندی تصمیمات نیز به دلیل لزوم توافق و تراضی شرکا نسبت به حالت تجارت شخصی افزایش خواهد یافت.
 هزینه ها و تشریفات یک شرکت تضامنی نسبت به شرکت های خصوصی و عمومی کمتر است.
 به دلیل وجود شرکای متعدد امکان تهیه سرمایه بیشتر فراهم است.
 با فوت یا ورشکستگی یکی از شرکاء‌ شراکت باطل خواهد شد مگر آنکه در اساسنامه شراکت، چیزی غیر از آن ذکر شده باشد.
 امکان جایگزین نمودن شرکاء با هم در ایام تعطیلات و بیماری ها مهیا است.

تعاونی
تعاونی از اجتماع افرادی داوطلب (اعضای تعاونی ) تشکیل شده که با هم و به طور جمعی و گروهی در یک موسسه به کار مشغولند. هدف تعاونی ممکن است کسب سود نباشد. در تعونی ها هر فردی صرفنظر از میزان سرمایه گذاریش دارای یک حق رای خواهد بود. مزیت عمده تعاونی ها،‌حمایت آنها از اعضای خود است. پنج اصل تشکیل دهنده ویژگیهای اصلی تعاونی ها را میتوان به شرح زیر بیان کرد:
 عضویت تمامی کارکنان سازمان آزادانه و داوطلبانه خواهد بود.
 هر عضو از یک حق رای برخوردار است؛ به همین سبب مدیریت بر مینای عضویت برگزیده می شود.
 سود پرداختی به سرمایه محدود است.
 فعالیتهای بازرگانی بر مبنای دوگانه (سود اعضا و کل سود مشارکتی) هدایت خواهد شد؛ به عبارتی دیگر به افراد به میزان نیازشان سود پرداخت خواهد شد نه بر مینای نرخ بازار برای شغلشان.
 فعالیتهای تعاونی باید به اطلاع جامعه،‌ دیگر موسسات بازرگانی، مشتریان، عرضه کنندگان و انجمنهای محلی که در قبال اطلاع رسانی به آنها مسؤلیت وجود دارد برسد.

شرکتها
یک شرکت از هویت قانونی مجزا از صاحبان خود برخوردار است و با تغییر مدیران و مالکان آن این هویت از بین نرفته و تغییر نخواهد کرد. مالکان شرکت، سهامداران آن هستند و مالک به میزان ارزش اسمی سهام خود در قبال بدهی ها متعهد خواهد بود. ارزش اسمی سهام ارزش حک شده در زمان صدور سهام بر روی آنهاست و ممکن است با قیمت بازاری آن (قیمت مورد معامله در بازار سهام ) متفاوت باشد. ارزش معاملاتی سهام منعکسس کننده ارزشی است که سرمایه گذار برای شرکت قائل است. جهت اخذ هویت قانونی باید شرکتها را به ثبت رسانید. قوانین و مقررات و مدارم مورد نیاز جهت ثبت شرکتها در کشورهای مختلف متفاوت است. شرکتها موظفند در چهارچوب اساسنامه خود و در راستای رسالت وجودی خود گام برداشته و به فعالیت اقدام نمایند. مالکیت در شرکتها محدود بوده و عملیات شرکت به وسیله مدیران آن به اجرا در خواهد آمد. مسؤلیت تهیه حسابها و گزارش سالانه طبق موازین قانونی بر عهده مدیران است. گزارشات سالانه باید حداقل دو صورت عمده مالی یعنی ترازنامه و صورت سود زیان را در خود داشته باشد.
شرکتهای بزرگ باید سایر صورت های مالی و اطلاعات عمومی مانند مروری اجمالی از نقطه نظرات مدیران و گزارشات حسابرسان را نیز ارائه نمایند. گزارشی از منابع وجوه و طرق مصرف آنها طی دوره حسابداری نیز یکی از صورتهای مالی مورد نیاز دیگر (علاوه بر ترازنامه و صورت سود و زیان) بشمارمی آید.
در صورتیکه شرکت با مشکلات مالی عدیده ای روبرو بوده و قادر به بازپرداخت بدهی هایش نباشد ممکن است با حکم دادگاه مجبور به انحلال گردد. انحلال از طریق تبدیل ونقد نمودن شرکت صورت می گیرد. تبدیل به نقد کردن ممکن است اختیاری و ارادی و یا غیر ارادی و اجباری باشد. در نوع اول آن دارائیهای شرکت پس از توافق سهامداران به فروش رسیده و تمامی بدهیهای شرکت پرداخت می شود. در حالت غیر اختیاری و اجباری آن که با رای دادگاه تحقق می یابد شرکت مجبور به انجام این کار می باشد. تبدیل به نقد کردن دارائیها یکی از شیوه ها بوده و میتوان شرکت را به صورت دایر آن نیز به فروش رسانید ونقد کرد.
ویژگی های شرکت را می توان به شرح زیر بر شمرد:
 تعهد سهامداران در قبال بدهی، محدود به ارزش اسمی سهامشان می باشد.
 شرکت از هویتی قانونی برخوردار بوده و مالکیت از مدیریت آن جداست.
 امکان افزایش سرمایه برای شرکتها به خصوص از نوع عام آن فراهم تر است؛ زیرا می توان بدون مشورت با دیگر سهامداران سهام شرکت سهامی عام را به عموم عرضه و در قبال این مشارکت وجوه مالی مورد نیاز را تامین کرد.
 با تفکیک مدیریت از مالکیت و به محض شکل گیری شرکت، عملیات دائمی آن شکل می گیرد.
 حسابها را باید به اطلاع عموم رساند؛ این موضوع امکان کنترل شدیدتر آنچه که در شرکت در حال انجام است را برای رقبا تسهیل میکند.
 فعالیتهای شرکت به آنچه که در اساسنامه و موضوع شرکت ذکر شده محدود می گردد.

حق امتیاز
یک از شیوه های پر طرفدار برای انجام یک فعالیت بازرگانی، حق امتیاز است.در این حالت، فرد مبلغی وجه به سازمانی بزرگ می پردازد و در ازای آن امتیاز فروش محصولات یا خدمات سازمان صاحب امتیاز برخوردار می شود. در قبال پرداخت حق امتیاز مربوطه، امکان بهره گیری از نام و بر چسب وبرخورداری از آموزشها و حمایت های بازاریابی سازمان صاحب حساب و اعطا کننده امتیاز فراهم خواهد بود. دوره حق امتیاز معین بوده و دریافت کننده امتیاز ملزم به تهیه تجهیزات لازم برای فعالیت های بازرگانی خود است.
تجارت شخصی، شراکتی و شرکتی را میتوان با حق امتیاز انجام داد. ویژگیهای بارز حق امتیاز عبارت اند از:
 به دلیل حمایت های امتیاز دهنده، ریسک فعالیت کمتر است.
 آزمایش محصولات و بازاریابی به وسیله امتیاز دهنده در سطحی کلان انجام خواهد گرفت، تصور عموم از محصولات خوب بوده و محصولات از اشتهار کافی برخوردارند.
 امتیاز گیرنده ممکن است از اداره محصول محروم باشد زیرا امکان دارد منافع امتیاز دهنده را رعایت نکنند؛ به همین سبب حس نگرانی و نظارت بر کیفیت برتر و حمایت از سوی امتیاز دهنده همواره وجود خواهد داشت.

وظایف اصلی سازمانها
سازمانها برای نیل به اهداف خود ملزم به بکارگیری وظایف و تخصّصهای متنوع هستند.هر سازمان تولیدی نیز در عملیات تولیدی خود از تخصصهای ملی مختلف بهره میگیرد ؛ برای مثال شرکت تولیدی الف را در نظر بگیریم که برای دست یابی به محصولی خاص نیازمند به انجام تحقیقاتی متعدد است. این در حالی است که شرکت از پول کافی برای تامین مالی عملیات برخوردار است.برای سود آور نمودن فعالیت بازرگانی اقدامات متعددی ضروری است که حداقل آنها را می توان این تور بیان نمود:
1ـ خرید قطعات.
2ـ ساخت و مونتاژ قطعات و بسته بندی محصول.
3ـ فروش محصول.
همانطور که میبینید شرکت نیازمند به ساخت قطعات مورد نیاز، تبدیل مواد خام یا قطعات ساخته شده به محصولی قابل فروش و در نهایت فروش به قیمتی است که سود کافی یا مورد نظری را به همراه داشته باشد. بنابراین به طور کلی سه وظیفه اصلی در بازرگانی عبارتند از:خرید،ساخت و فروش.
که در این تحقیق فقط به بخش خرید و زیر مجموعه آن یعنی انبار داری می پردازیم.
بخشی از فعالیتهای شرکت شامل خرید یا تهیه مهصول برای تولید است. بنابراین شرکت نیاز به مکان یا مکانهایی برای حفظ مواد یا قطعات ساخته شده یا خریداری شده و همچنین مکانی برای بررسی و کنترل مواد و قطعات خواهد داشت. اجرای وظیفه بررسی و کنترل مواد و قطعات و نگهداری و حفظ آنها، سیستم انبارداری را ضروری می نماید که خود بخشی از سیستم کلی تر خرید را تشکیل می دهد. ساخت محصول نیز نیازمند شناسایی و تعیین اجزاء ، کیفیت، تعداد و ... و فرایند ساخت است. تعیین مشخصات و فرایند ساخت محصول از جمله وظایف توسعه محصول به شمار می آیند که به وسیله عملیات طراحی به اجرا در می آیند.

خرید و انبار داری
یک شرکت برای اجرای فعالیتهایش در همه جهات نیازمند به خرید کالاها و خدماتی مختلف و متعدد است. در هر اقدام خریدی تصریح آنچه که نیاز به خرید آنها وجود دارد شناخت عرضه کنندگانی که نیازها را پاسخ گو خواهند بود و تضمین همسو بودن با اهداف ضروری است ؛ از سویی دیگر همسویی با اهداف با الزامات کیفی، کنترل های بودجه ای و تحویل به موقع محصولی مناسب نیز با هم مرتبط هستند.
وظیفه خرید وظیفه بسیار پیچیده ای است. زیرا کالاها و خدمات مورد نیاز سازمان برای خرید بسیار متنوع بوده و مشتریان از این بخش انتظارات متفاوتی دارند. در یک سازمان بسیار بزرگ شاید ایجاد بخش بزرگی برای خرید، به گونه ای که هر فرد آن مسؤولیت تهیه کالا ویا خدمت خاصی را بر عهده بگیرد اقدامی مناسب به نظر می رسد. در سازمان های کوچک اگر هر بخشی نیاز خودش را خود تهیه کند شاید مناسبتر باشد. سازمان دهی خرید همچنین تحت تاثیر سیستم کیفیت قرار می گیرد؛ زیرا در صورت وجود بخش کنترل کیفیت، شرکت عملیات کنترل را اعمال کرده و در صورت عدم برخورداری از آن از طریق ارتباط با عرضه کنندگان ، به عنوان مثال به وسیله خط کامپیوتری ، این عمل را انجام داد.

نقش بخش خرید
در یک شرکت مهندسی بخش عظیمی از خرید ها به گونه ای در محصول نهای آن مورد استفاده قرار می گیرد؛ چیزی حدود نیمی از کل مخارج خرید شامل خرید قطعات تولیدی، مذاکرات مربوط به قراردادهای موقت نیروی کار و ارز یابی عرضه کننده گان منابع و مواد و قطعات و مذاکرات مربوط به بهره گیری از تخفیفات خرید در حجم های زیاد است. خرید مناسب خریدی است که محصولات مناسبی را با کیفیتی مناسب ، به قیمتی مناسب و در زمانی مناسب نتوان تهیه کرد. وظیفه تدارکات وظیفه ای فرا تر از خرید است. تدارکات در پی بر آورده ساختن نیازهای مشتریات درون سازمان است. این مشتریان درون سازمانی عبارتند از: طراحی، ساخت، پرسنلی و مالی. تعامل مناسب و موثر با کلیه این بخش های درون سازمانی و رفع نیاز های آنان در زمانی مناسب و با کیفیت و در زمانی مطلوب از اهمیت بسیار برخوردار است.

سازمان دهی وظایف بخش خرید
اغلب در شرکتهای بزرگ بخش خرید بزرگی وجود دارد که به طور متمرکز تمامی جنبه های تهیه و تدارک کالا، نگهداری مطلوب و تحویل آنها را بر عهده دارد. این بخش به مدیریت مواد نیز شهرت دارد.در شرکت های کوچک این فعالیت ها احتمالاً بین بخشهای مختلف آن توزیع شده تا هر بخش خرید نیازمندی های خود را به عمل آورد.با وجود این در سازمانهای کوچک نیز سیاستهای خرید به طور متمرکزی طرح خواهد شد و مواردی همچون کنترل جریان نقدینگی، رویه های انتخاب عرضه کنندگان و نهوه پرداخت به آنها را مورد بررسی قرار خواهد داد.
در حالت متمرکز که خریداران متعددی مشغول به کارند وظیفه خریدهایی خاص به هر یک از آنها واگذار خواهد شد. به عنوان مثال، گروهی مسؤول خرید مواد غذایی ، گروهی مسؤول خرید اثاثه، گروهی مسؤول خرید تجهیزات و گروهی مسؤول خرید قطعاتن تولیدی و مانند آن خواهند بود.
مزیت این کار افزایش دانش تخصصی هر گروه در رابطه با کالاها یا خدمات و شناخت بهتر بازار مربوط به آن خواهد بود. مزیت دیگر خرید متمرکز با تقسیم کار فوق بهره گیری از تخفیفات خرید به علت حجم بالای آن کاهش هزینه های کل سفارش دهی و جلو گیری از دو و چند باره کاری خواهد شد.
در بعضی از بخشهای خاص مانند بخش توسعه محصول اختیارات خرید داده می شود تا در سریع ترین زمان ممکن بتوانند نیازمندی های طراحی و مهندسی خود را تامین کنند. در این حالت، کنترل متمرکز در آنها در حداقل خود اعمال خواهد شد. در حالتی که عملیات بوروکراتیک از حجم بالایی بر خوردار بوده و نیازها از فوریت بر خوردار باشند، اعمال این روش مناسب به نظر میرسد. آنچه که در سازماندهی این بخش با اهمیت است همانا کنترل بودجه ای، کنترل الزامات کیفی و کنترل توانایی های عرضه کنندگان در تامین بجا ، ارزان ، سریع و با کیفیت محصولات مورد تقاضا است.

اهم فعالیت های بخش خرید
اهم فعالیت های بخش خرید عبارتند از: تعیین و تبیین سیاستها و خط مشی های خرید، منبع یابی و خرید و کنترل موجودی. تعامل بخش خرید با دیگر بخشهای سازمان موجب شناخت صحیحتری از نیازمندیها و ویژگی های تقاضای آنها خواهد شد.

1ـ سیاستگذاری خرید:
سیاستهای خرید، قواعد اجرای وظیفه خرید را تعریف میکنند .سیاست خرید ممکن است معیارهای انتخاب عرضه کنندگان یا موقعیت جغرافیایی آنان، محدودیتهای نقدینگی شرکت و یا حتی مقدار خرید و سقف آنها از عرضه کنندهای خاص را تعیین کند. سیاستهای خرید در طول دورهای از زمان تدوین می گردند ولی موضوع مهم، اجرای سیاستها و کنترل و تظارت بر تعیین اثر بخشی آنها است . کنترل بر اجرای سیستها و کنترل و ارز یابی اثر بخشی سیاستها در سازمانهایی که دارای سیستم خرید غیر متمرکز هستند بسیار مشکل تر از سیستم متمرکز است.

2ـ منبع یابی خرید:
منبع یابی همانا یافتن عرضه کنندگانی است که قادر به برآورده ساختن نیاز های شرکت به کالاها و خدمات هستند. قبل از منبع یابی ضرورت دارد با تمامی بخشها هماهنگی به عمل آید تا نیاز ها به درستی تعیین و تثبیت گردند. گام بعدی ارتباط با عرضه کنندگان بالقوه و جمع آوری اطلاعات لازم برای تصمیم گیری در باره بهترین عرضه کننده یا عرضه کنندگان است. منبع یابی فعالیتی زمانبر و مستلزم هزینه در رابطه با بهره گیری از متخصصان منبع یابی یا انجام این امور به وسیله خود شرکت است؛ به عنوان مثال ، در بخش نرم افزار اگر برای منبع یابی به شرکتهای متخصص نرم افزار مراجعه کرده و از نظر های مشورتی آنها بهره بگیریم شاید اقتصاذی تر باشد تا اینکه از افرادی که اطلاعات کمتری در این رابطه دارند نظر نخواهیم.
بسیاری از شرکتها برای عرضه کنندگان جانشینی را نیز می یابند تا در صورت عدم توان شرکت اصلی و عرضه کننده ویا مشکلات احتمالی در آینده، ریسک شرکت کاهش یابد. بعضی از معیار های مهم در انتخاب عرضه کننده برتر عبارتند از: کیفیت، موقعیت مکانی، قابلیت اطمینان به تحویل نیازمندی های شرکت، ثبات و توانایی مالی عرضه کننده یا عرضه کنندگان. در صورتی که رعایت مقررات استانداردو محصول الزامی باشد ضرورت دارد تا هر چند مدت یکبار ملاقاتی از شرکت عرضه کنندگان به عمل بیاید تا بتوان عرضه کنندگانرا از لحاظ تحویل و کیفیت خدمات بعد از فروششان مورد ارز یابی قرار گیرد .

3ـ خرید:
شیوه های خرید متعدد است و ضرورت دارد تا معیارهای خرید در سیاست خرید تعریف شود. در شرکت هایی که سیستم تولید آنها به طور نسبی از ثبات بیشتری برخوردار است لیست قطعات مورد نیاز و منابع عرضه کننده آنها معین است. بسیاری از شرکتها دارای انباری خاص برای اقلام پر مصرف هستند. برای اقلام این گونه انبارها سطح سفارش مجدد موجودی تعریف شده است. مقدار سفارش جدید هر قلم در هر بار نیز محاسبه شده است. مقدار سفارش مجدد با توجه به قیمت خرید، تخفیفات و هزینه نگهداری هر قلم موجودی محاسبه می شود. شرکتها ممکن است از شیوه خرید « call-off » بهره بگیرند. در این شیوه خرید برای کلیه اقلام مورد نیاز طی یک دوره یک سفارش جمعی داده میشود؛ گرچه که در زمان سفارش نیز به آنها نیازی نباشد. مزیت این روش، کاهش شدید فعالیت های اداری و تحویل گرفتن نیازمندیها در زمان مورد نیاز و عدم نیاز به نگهداری موجودی حاصل از سفارش زیاد و حجیم است.
نکته حائز اهمیت برای خریدار، توان تعیین و پیشبینی زمان تاخیر سفارشات است. تاخیر زمانی، فاصله زمانی میان سفارش دهی کالاهای مورد نیاز و دریافت آنها است. تاخیر زمانی موجب تاخیر در تحویل محصول نهائی شرکت شده و بر مقدار موجودی که یک شرکت باید نگهداری نماید تاثیر میگذارد. تاخیر زمانی شرکت را به نگهداری موجودی قابل مصرف طی مدت زمان موجود بین زمان سفارش دهی و زمان دریافت وامی دارد. به دلیل اهمیت فراوان تاخیر زمانی در تولید، بسیاری از شرکت ها مدت زمان آنرا تعیین نموده و شرکت های عرضه کننده را تحت کنترل قرار می دهند. وجود ارتباط مناسب میان خریداران و بخش ساخت یا تولید برای اعمال واکنش سریع واحد تولید در مواقع ضروری و فوری بسیار با اهمیت است. بخشی از نقش خرید از طریق پیگیری پیشرفت کار ایفا می شود. پیگیری، شامل کسب اطلاع و حصول اطمینان از تحویل مقدار مورد نیاز در زمان مقرر است. بعضی از شرکت های بزرگ افرادی را برای حفظ ارتباط مداوم با عرضه کنندگان خود استخدام میکنند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   25 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید