شعر نو فارسی را، به‌ویژه طاعنان، ره‌آورد روشنفکرانی دانسته‌اند که از ادبیات غرب، به‌خصوص ادبیات فرانسه متأ‌ثر بودند. این اَنگ بیگانه‌بینی با واقعیتی قرین شد که به ظاهر مؤ‌ید آن بود. در حقیقت، نوپردازان و، در را‡س آنان، نیما عموماً با آثار شاعران فرانسوی، مستقیم یا از راه ترجمه، آشنایی داشتند. به‌علاوه، نخستین نشانه‌های تجدد در شعرفارسی با نهضت مشروطیت پدیدار گشت که خود آن نیز ارمغان غرب شمرده می‌شد و در دورانی آغاز شده بود که روابط فرهنگی با غرب و بالاخص فرانسه، به‌واسطه استادان خارجی دارالفنون و بر اثر مسافرت عده‌ای از ایرانیان به اروپا برای تحصیلات عالیه وسعت یافته بود. در همین اوان بود که جنبش ترجمه رونق گرفت و، در جنب نشرترجمه آثار داستانی، سروده‌های شاعران فرانسوی و آلمانی نیز جسته گریخته در مطبوعات درج و منتشر می‌شد.
بدین سان، قراینی در تأ‌یید نظر آنان که اصالت شعر نو فارسی را منکر بودند و برای آن در مرزوبوم خود خاستگاهی قایل نبودند و حتی آن را حرکتی قهقرایی تلقی می‌کردند وجود داشت.
اکنون این پرسش پیش می‌آید که این قول تا چه حد پذیرفتنی است و آیا صرف این واقعیت که توسعه روابط فارسی‌زبانان با غرب خواه‌ناخواه، اگر نه در ایجاد، دست کم در تقویت و تشحیذ نهضت تجدد در ایران مؤ‌ثر بوده اصالت این نهضت را نفی می‌کند و آیا برای پذیرفتاری تأثیر غرب زمینه‌ای مساعد در کشور ما وجود نداشته و اگر داشته - که مسلماً داشته - این زمینه چه بوده و چگونه پدید آمده است؟
برای پاسخ دادن به این پرسش، ما، در این مقام، درگیر سوابق تاریخی نهضت تجدد، که همه شئون حیات ملی را در بر می‌گیرد، نمی‌شویم و تنها به آنچه با تجدد ادبی، بالاخص با شعر نو، ربط پیدا می‌کند می‌پردازیم.
برای رسیدن به پاسخی روشن، لازم می‌دانیم مسیر تطور شعر فارسی را مرور کنیم و امیدواریم که این مرور، هر چند به غایت اجمالی، راه یا بهتر بگوییم راه‌هایی را که شعر فارسی از آغاز تا به امروز پیموده نشان دهد و ما را به این نتیجه برساند که شعر نو، اگر هم طریق جدیدی اختیار کرده، از جهاتی - آن‌هم جهات اساسی - از عناصر پیشینه‌دار الهام گرفته است. اصولاً جریان‌های فکری و هنری، در عین تأ‌ثر از تحولات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، روند مستقل‌خود را طی می‌کنند. از این‌رو، اگر بخواهیم برای شعر نو خاستگاهی اصیل و بومی سراغ بگیریم و راهی را که برگزیده توجیه کنیم، از بازگشت به جریانه ادبی متقدم بر آن و، به عبارت ساده‌تر، از نظر افکندن به راه‌هایی که شعرسنتی پیموده ناگزیریم.
شعر کلاسیک فارسی در عصر سامانیان (قرن چهارم هجری) است که هویت روشن و تشخص آشکار پیدا می‌کند. در این عصر است که مجموعه سنن شعر عروضی فارسی مدون می‌گردد. اوزان، قوالب، قافیه‌بندی، تردیف، مضامین، موضوعات، صنایع بدیعی، نمادهای شعر فارسی - جملگی، در اشعار نه‌چندان زیادی که از آن عصر به جا مانده، شواهد متعدد و متنوع دارند. حماسه ملی ما نیز در همین اوان، به نثر و به نظم، تکوین یافته است. به روزگار دولت سامانیان، شعر فارسی از جهات گوناگون به مرحله پختگی می‌رسد، شاعران بسیاری ظهور می‌کنند و در انواع‌مدیحه، تغزل، حکمت و اندرز، رثاء، خمریه، افسانه و داستان در قالب‌های قصیده و مثنوی و قطعه و غزل و رباعی و حتی نوعی مسمط شعر می‌سرایند. اینان را نه تنها پیشگامان و پیشاهنگان (طلایه‌داران) بلکه بنیان‌گذاران و پرورش‌دهندگان ارکان شعر سنتی فارسی باید شمرد.
25 صفحه فایل ورد با فونت 12
دانلود مقاله در مورد احمد سمیعی گیلانی