پایان نامه مدیریت بیمه
شرکت سهامی بیمه ایران
فهرست مطالب
مقدمه ………………………………. 1
تاریخچه بیمه ایران (شرکت سهامی بیمه ایران). 1
تاریخچه بیمه در ایران…………………. 2
فصل اول : بیمه چیست؟
بخش اول: تعریف واژه بیمه؟……………… 6
بخش دوم: موارد فسخ و انفساخ قرارداد بیمه… 6
بخش سوم: متن کامل قانون بیمه مصوب سال 1316 معاملات بیمه 10
فصل دوم: بیمه های اتومبیل
بخش اول: بیمه شخص ثالث……………….. 15
توضیحات مهم…………………………. 16
مدارک لازم مورد نیاز و شرایط رسیدگی به پرونده های خسارت شخص ثالث 17
بخش دوم: بیمه سرنشینان اتومبیل………… 18
توضیحات مهم…………………………. 19
مدارک مورد نیاز پرونده های خسارت سرنشین… 19
بخش سوم: بیمه بدنه اتومبیل……………. 20
خطرات تبعی و تکمیلی………………….. 21
مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت بدنه…. 22
بخش چهارم: شرایط عمومی بیمه بدنه اتومبیل.. 23
شرایط مخصوص بیمه های تکمیلی بدنه اتومبیل.. 29
گزیده ای از شرایط عمومی و خصوصی بیمه اتومبیل 30
فصل سوم: بیمه آتش سوزی
بخش اول: تاریخچه بیمه آتش سوزی………… 31
موضوع بیمه آتش سوزی………………….. 32
آتش سوزی چیست؟………………………. 34
بخش دوم: انواع خطرهای تحت پوشش در بیمه های آتش سوزی
مشخصات خطرهای اصلی و تبعی…………….. 34
تعریف آتش سوزی………………………. 36
بخش سوم: شرایط بیمه نامه آتش سوزی
شرایط عمومی…………………………. 38
فسخ بیمه نامه آتش سوزی……………….. 41
شرایط خصوصی شرایط ویژه الحاقیه………… 44
بخش چهارم: نحوه تنظیم و آنالیز بیمه نامه
نحوه محاسبه حق بیمه………………….. 46
پرداخت خسارت در بیمه آتش سوزی…………. 48
فصل چهارم: بیمه باربری (حمل و نقل کالا)
بخش اول: بیمه حمل و نقل دریایی
کلیات………………………………. 50
قرارداد بیمه دریایی………………….. 51
بیمه نامه دریایی…………………….. 53
بیمه نامه های حمل و نقل………………. 57
بخش دوم: قرارداد بیمه حمل و نقل کالا
بیمه بدنه کشتی………………………. 62
محدودیت پوشش………………………… 63
کارشناسی در بیمه حمل و نقل دریایی……… 68
باشگاههای حمایت و جبران خسارت (پی اند آی). 73
بخش سوم: بیمه حمل و نقل زمینی
حمل و نقل در خشکی……………………. 73
حمل و نقل داخلی (توزیع کالا)…………… 74
مراحل اجرایی واردات کالا………………. 75
بیمه های باربری……………………… 79
انواع خطرات تحت پوشش…………………. 82
خطرهای مورد تعهد…………………….. 83
الحاقیه های مربوط به بیمه نامه های وارداتی 85
خسارت – خسارت همگانی و هزینه های نجات….. 91
عملیات نجات و هزینه های مربوطه………… 92
بازیافت در خسارت باربری………………. 95
بارنامه دریایی………………………. 96
چند نکته در خصوص بیمه نامه های صادراتی و داخلی 100
متن کالای دست دوم……………………. 101
متن توتا لاس………………………… 101
متن تخفیف کانتینر…………………… 101
متن موتورلنج……………………….. 101
متن ترانزیت ……………………….. 101
نرخ های اضافی………………………. 101
متن فلد……………………………. 102
بیمه نامه باربری هوایی دریایی خشکی (صادرات و واردات) 102
بخش چهارم: شرایط عمومی………………. 103
بخش پنجم: بیمه هواپیما………………. 107
قانون بیمه هواپیما………………….. 108
اشخاص ثالث…………………………. 109
انواع بیمه هوپیما…………………… 109
بخش ششم: شرایط بیمه گران کالا شرایط A,B,C
مجموعه شرایط A…………………….. 116
مجموعه شرایط B…………………….. 116
مجموعه شرایط C…………………….. 121
فصل پنجم: بیمه های اشخاص
بخش اول: مفاهیم بنیادی بیمه های اشخاص
علل پیدایش، گسترش و تکامل بیمه های اشخاص. 126
اصول قرارداد های بیمه های اشخاص………. 129
تعاریف جدول مشخصات …………………. 130
جدول مشخصات………………………… 133
شرایط عمومی………………………… 134
شرایط خصوصی………………………… 135
انواع اصلی بیمه های اشخاص……………. 136
بخش دوم: بیمه های عمر و مستمری
انواع بیمه های عمر………………….. 137
بیمه ی عمر خطر فوت ساده (عمر ساده زمانی). 137..
صور مختلف بیمه های خطر فوت ساده زمانی…. 138
نمونه جدول حق بیمه سالیانه در عمر زمانی برای سرمایه 1000 ریال (انفرادی)………………………………….. 139
موارد استفاده ی بیمه های عمر زمانی (به شرط فوت) 141
بیمه عمر به شرط حیات………………… 141
بیمه تمام عمر………………………. 142
بیمه تمام عمر بازپرداخت حق بیمه در تمام طول قرارداد 143
بیمه تمام عمر بازپرداخت حق بیمه ی محدود.. 143
نمونه ای از جدول حق بیمه مختلط خطر فوت به شرط حیات 148
انواع مختلف بیمه های مختلط پس انداز…… 148
بیمه های مستمری…………………….. 150
انواع بیمه های مستمری……………….. 152
بخش سوم: بیمه های حوادث و درمانی
بیمه های حوادث……………………… 158
اصول بیمه گری بیمه های حادثه…………. 163
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های حادثه…. 164
بیمه های درمانی…………………….. 166
بخش چهارم: بیمه های گروهی
علل پیدایش، گسترش و تکامل بیمه های گروهی 171
بیمه های عمر زمانی گروهی (به شرط فوت)…. 172
بیمه های عمر زمانی مانده بدهکار………. 176
بیمه های حوادث گروهی………………… 177
بیمه های درمانی…………………….. 181
انواع قراردادهای بیمه های درمانی……… 183
بیمه درمان گروهی در ایران……………. 185
استثنائات بیمه‌های درمانی…………….. 186
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های گروهی عمر و حادثه 187
عوامل موثر در بیمه گری بیمه های گروهی درمانی 191
بخش پنجم : شرایط خصوصی بیمه حوادث تحصیلی. 192
بخش ششم : بیمه مسافران خارج از کشور (AGSA) آگسا 195
بخش هفتم : شرایط عمومی بیمه حوادث شخصی گروهی 203
فصل ششم: بیمه های مسئولیت
بخش اول: بیمه های مسئولیت مدنی از دیدگاه قانون 211
مبانی مسئولیت مدنی………………….. 231
بیمه مسئولیت مدنی…………………… 214..
بخش دوم: انواع بیمه های مسئولیت مدنی
بیمه مسئولیت کارفرما در مقابل کارکنان…. 214
بیمه مسئولیت عمومی………………….. 215
بیمه مسئولیت تولید کنندگان کالا……….. 215
بیمه مسئولیت حرفه ای………………… 215..
بیمه مسئولیت قراردادی……………….. 216
بخش سوم: بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان 216
نحوه صدور بیمه نامه…………………. 220
بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در مقابل کارکنان 222
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی کارفرما در برابر کارکنان 223
بخش چهارم: بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی 226
نحوه صدور بیمه نامه………………… 229
بیمه نامه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی 232
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی………………………………….. 233
بخش پنجم: بیمه مسئولیت فنی بیمارستان….. 235
مشخصات بیمه نامه……………………. 236
نحوه صدور بیمه نامه…………………. 237
شرایط عمومی بیمه نامه مسئولیت حرفه ای پزشکان 240
بخش ششم: بیمه مسئولیت کالا……………. 242
بیمه مسئولیت حرفه ای………………… 243
بیمه مسئولیت دارندگان وسیله ی نقلیه در مقابل شخص ثالث 245
فصل هفتم: بیمه های مهندسی
بخش اول : بیمه نامه‌های مهندسی در یک نگاه 255
مفهوم تمام خطر در بیمه های مهندسی AllRisk. 258
ویژگی های بیمه های تمام خطر مهندسی نسبت به سایر رشته های بیمه………………………………….. 258
بخش دوم: انواع بیمه های مهندسی
بیمه تمام خطر پیمانکاران یا مقاطعه کاران یا ساختمانی 260
اجزاء تشکیل دهنده یک پیمان یا قرارداد…. 261
موارد مهم شناخت یک بیمه نامه…………. 262
موارد پوشش بیمه ای بیمه نامه CAR…….. 263
استثنائات………………………….. 265
مراحل صدور بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران 269
جدول مشخصات بیمه نامه تمام خطر پیمانکاران 281
بخش سوم: بیمه تمام خطر نصب…………… 283
موضوع مورد بیمه…………………….. 283
ویژگی های بیمه ی تمام خطر نصب………… 284
پرداخت و تصفیه خسارت………………… 285
بخش چهارم: 1- بیمه ماشین آلات…………. 286
2) بیمه عدم النفع ماشین آلات………….. 290
3) بیمه ی ماشین آلات ساختمانی…………. 293
بخش پنجم: نسل های قدیم و جدید بیمه های مهندسی 296
تعاریف…………………………….. 297
بیمه ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی…….. 298
بیمه تمام خطر کامپیوتر………………. 299
بیمه ولتاژ پایین و تجهیزات الکترونیکی…. 300..
بیمه فاسد شدن کالا در سردخانه…………. 300
بیمه سازه های تکمیل شده……………… 301
فصل هشتم: بیمه های زیان پولی
بخش اول: بیمه ی اعتبار………………. 303
بخش دوم: بیمه ی تضمین……………….. 307
بخش سوم: بیمه ی عدم النفع……………. 312
فصل نهم: ضمائم
منابع و مآخذ
مقدمه
پیشگفتار
پانزدهم آبانماه تاریخی است به یاد ماندنی در صنعت بیمه کشور. در سال 1341 در چنین روزی شرکت سهامی بیمه ایران به عنوان نخستین شرکت بیمه ایرانی در یکی از عمارت های خیابان لاله زار ( سینما خورشید ) تأسیس و به طور رسمی آغاز به کار کرد. سرمایه ابتدایی شرکت سهامی بیمه ایران با فروش اقساطی اراضی واگذار شده باغ فردوس از طرف دولت به میزان 20 میلیون ریال تأمین شد.
- با وجود کارشکنی های اولیه شرکت های بیمه خارجی، شرکت بیمه ایران موفق شد در همان سال نخست فعالیت 62% بازار بیمه کشور را در اختیار بگیرد و سهم موسسات خارجی را از 100% به 38% کاهش دهد. بیمه ایران همچنین درصد واگذاری اتکائی را از حدود 90% به 44% تقلیل داد و با کاهش نرخ حق بیمه در برخی از رشته ها به حدود 50% در گسترش و توسعه بیمه نقش موثری را ایفا کرد که امروز در سراسر کشور بلکه در کشورهای اروپایی و آسیایی بویژه در خاورمیانه نامی پر آوازه و آشناست.
- آغاز فعالیت بیمه ایران (14 آبان 1314 ) را به تعبیری می توان ملی شدن صنعت بیمه و خلع ید از موسسات بیمه خارجی تلقی کرد.
- نخستین بیمه نامه صادره متعلق به بیمه نامه حریق منزل مرحوم داور (وزیر مالیه وقت ) بود.
- در آذرماه آن سال، نخستین بیمه نامه حمل و نقل نیز صادر شد.
- در سال 1315، نخستین واحد صدور بیمه های اتومبیل و حوادث شروع به کار کرد.
- در سال 1315 در شهرهای مشهد، شیراز، اصفهان، رشت، همدان، اهواز و بوشهر اقدام به تأسیس نمایندگی شد.
- در همان سال، برای اولین بار شرکت بیمه ایران خطرات ناشی از حوادث کار را در بنگاه انحصار دخانیات بر عهده گرفت و به این ترتیب نخستین قدم در راه شروع بیمه های اجتماعی و کارگران برداشته شد.
- تعدادی از دانشجویان ایرانی رشته های اقتصادی و تجاری خارج از کشور برای آموختن فنون بیمه گماشته شدند.
- سپس رشته بیمه سرقت شروع به کار کرد و بیمه سوخت و سوز معاملات اعتباری و تجارت نیز آغاز شد.
از اواسط سال 1380 سیاست های مدیریتی بیمه ایران از رشد کمی به رشد و توسعه کیفی و توسعه پایدار تغییر نمود و برنامه بهسازی شرکت با تأکید بر اصل پذیرفته شده مشتری مداری در خدمات بازرگانی، طراحی و به اجرا درآمد و در مدت کوتاهی که از اجرای ابن برنامه سپری شد نشانه های پیشرفت و بهبود فعالیت آشکار گردیده و اینک آینده ای روشن و قرین موفقیت را نوید می دهد.
در زمینه ارتقای دانش فنی و حر فه ای کارکنان فعالیت چشمگیری صورت گرفته و میزان آموزش سرانه از 5 ساعت به 60 ساعت افزایش یافته و این مدت به 100 ساعت در سال 82 ارتقاء یافت و در سال 82 به 120 ساعت رسید.
در بخش بین المللی و اتکایی به ویژه در زمینه قبول اتکایی از کشورهای دیگر، فعالیت زیادی صورت گرفته است که با تداوم آن همه ساله مبالغی ارز برای کشور تحصیل می شود. بعنوان نمونه 15% بیمه های اتکائی کشور عمان را می توان نام برد. در بخش واگذاری های اتکایی نیز ضمن ارتباط با بازارهای معتبر جهانی، قرار دادهای معتبری منعقد شده و برای ریسکهای عظیم بیمه شده،پوشش های لازم با شرایط مناسب تأمین شده است.
در بخش نفت و گاز و پتروشیمی، هواپیمایی و نیرو کلیه ریسک های موجود با همکاری سایر شرکتهای بیمه تحت پوشش قرار گرفته و سهم بیمه ایران در این بیمه ها بین 42 تا 50 درصد می باشد.
بخش مدیریت وجوه و سرمایه گذاری شرکت نیز فعال شده و از این طریق ضمن کسب درآمد و افزایش سرمایه امکان مشارکت در طرح های اقتصادی کشور نیز فراهم گردید و در بخش سرمایه گذاری بورس نیز سود قابل توجهی را در سال 82 به دست آورد.
ضمناً بیمه ایران به عنوان یک سازمان دولتی توانسته است در سال 81 از نظر میزان فروش، سرانه فروش، رشد فروش، میزان دارایی ها و سایر شاخص ها رتبه برتر را کسب نموده و مدیر عامل بیمه ایران با توجه به برنامه های بهسازی و به کارگیری نظریه های مدیریت اجرایی در ششمین جشنواره شهید رجایی به عنوان « مدیر نمونه ملی » شناخته شده است و در سال 82 نیز یک مدیر نمونه استانی و 8 استان برتر را در طرح تکریم ارباب رجوع معرفی نماید. بیمه ایران در سال 81 موفق شد فعالیت های خود را به سطح استانداردهای بین المللی ارتقاء دهد و پس از بررسی عملکرد این شرکت از سوی موسسات استاندارد جهانی برای اولین بار در کشور موفق به اخذ رتبه بین المللی گردید. همچنین دریافت گواهی PSC استاندارد خدمات و کیفیت محصولات و اخذ گواهی ISO-9001 سال 2000 تأیید دیگری است بر جایگاه بین المللی بیمه ایران در منطقه.
هم اکنون بیمه ایران با داشتن حدود 300 شعبه، 150 شرکت نمایندگی و نزدیک به 4000 نمایندگی گسترده ترین شبکه ارائه خدمات را در صنعت بیمه کشور دارا می باشد.
اما مهمترین فعالیت بیمه ایران فراگیر نمودن بیمه در سطح کشور و در بین خانواده های هم وطن بود که تحت عنوان طرحهای خانه به خانه موفق به اجرای 13 طرح همگام خانه به خانه طی 3 سال گردید و با ارائه این طرحها و سایر فعالیت های درون مرزی و برون مرزی نقش مهمی در ارتقای سرانه بیمه در کشور ایفاد نماید.
هفت دهه فعالیت و بیش از 50% پرتقوی صنعت بیمه همراه با برنامه ریزی علمی مدیران آکادمیک و مجرب بیمه ایران نوید رقابت در بازار جهانی را در آینده نزدیک به ارمغان خواهد آورد.
انشاء الله- روابط عمومی بیمه ایران
تاریخچه بیمه در ایران
در سال 1310 خورشیدی، فعالیت جدی ایران در زمینه آغاز شد. در این سال بود که قانون و نظامنامه ثبت شرکتها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکتهای بیمه خارجی از جمله گستراخ، آلیانس، ایگل استار،یورکشایر، رویال، ویکتوریا، ناسیونال سویس، فنیکس، اتحاد الوطنی و . . . به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران پرداختند.
گسترش فعالیت شرکتهای بیمه خارجی، مسوولان کشور را متوجه ضرورت تأسیس یک شرکت بیمه ایرانی کرد و دولت در شانزدهم شهریور 1314 شرکت سهامی بیمه ایران را با سرمایه 20 میلیون ریال تأسیس نمود. فعالیت رسمی شرکت سهامی بیمه ایران از اواسط آبان ماه همان سال آغاز شد. تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران، نقطه عطفی در تاریخ فعالیت بیمه ای کشور به شمار می رود زیرا از آن پس دولت با در اختیار داشتن تشکیلات اجرایی مناسب، قادر به کنترل بازار و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه خارجی شد. دو سال پس از تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران یعنی در سال 1316، « قانون بیمه » در 36 ماده تدوین شد و به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از آن نیز مقررات دیگری در جهت کنترل و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه از طریق الزام آنها به واگذاری 25 درصد بیمه نامه های صادره به صورت اتکایی اجباری به شرکت سهامی بیمه ایران وضع شد؛ در این رهگذر، الزام به بیمه کردن کالاهای وارداتی و صادراتی و اموال موجود در ایران و ایرانیان مقیم خارج از کشور نزد یکی از موسسات بیمه که در ایران به ثبت رسیده اند، بر استحکام شرکتهای بیمه افزود.
شرکت سهامی بیمه ایران با حمایت دولت به فعالیت خود ادامه داد و این حمایت منجر به تقویت نقش این شرکت در بازار بیمه کشور و توقف تدریجی فعالیت شعب و نمایندگیهای شرکتهای بیمه خارجی شد. این روند کماکان ادامه یافت تا آنکه در سال 1331 بر اساس مصوبه هیأت دولت کلیه شرکتهای بیمه خارجی موظف شدند برای ادامه فعالیت خود در ایران مبلغ 250 دلار ودیعه نزد بانک ملی ایران تودیع نمایند و پس از آن نیز منافع سالیانه خود را تا زمانی که این مبلغ به 500 دلار برسد بر آن بیفزایند. این تصمیم موجب تعطیل شدن کلیه نمایندگیها و شعب شرکتهای بیمه خارجی در ایران به استثنای دو شرکت بیمه «یورکشایر» و «اینگستراخ» گردید و شرایط را برای گسترش فعالیت شرکتهای بیمه ایران فراهم ساخت.
نخستین شرکت بیمه خصوصی ایران به نام «بیمه شرق» در سال 1329 خورشیدی تأسیس شد. پس از آن تا سال 1343 به تدریج هفت شرکت بیمه خصوصی دیگر به نامهای آریا، پارس، ملی، آسیا، البرز، امید و ساختمان و کار به ترتیب تأسیس شدند و به فعالیت بیمه ای پرداختند. همان طور که اشاره شد از سال 1316 کلیه شرکتهای بیمه موظف شدند 25 درصد از امور بیمه ای خود را به صورت اتکایی اجباری به شرکت بیمه ایران واگذار نمایند. این واگذاری عمدتاً از طریق لیستهایی به نام بردرو که حاوی کلیه اطلاعات راجع به بیمه نامه های صادره و خسارتهای پرداخت شده این شرکتها بود انجام گرفت. بدیهی است ارائه اطلاعات به شرکت بیمه رقیب هیچ گاه نمی توانست مورد رضایت و علاقه شرکتهای بیمه واگذارنده باشد. از سوی دیگر، با افزایش تعداد شرکتهای بیمه، ضرورت اعمال نظارت بیشتر دولت بر این صنعت و تدوین اصول و ضوابط استاندارد برای فعالیتهای بیمه ای به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان احساس می شد. به همین دلیل در سال 1350 « بیمه مرکزی ایران » به منظور تحقق هدفهای فوق تأسیس شد. در ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری چنین آمده است: « به منظور تنظیم و تعمیم و هدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها، همچنین به منظور اعمال نظارت دولت بر این فعالیت، موسسه ای به نام بیمه مرکزی ایران طبق این قانون به صورت شرکت سهامی تأسیس می گردد». این قانون از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول، سازمان، ارکان، تشکیلات، نظارت و نحوه اداره بیمه مرکزی ایران تعیین شده و در بخش دوم ضوابط مربوط به نحوه تأسیس و فعالیت شرکتهای بیمه و ادغام و انحلال و ورشکستگی آنها مشخص شده است. طبق این قانون بیمه مرکزی ایران سازمانی است مستقل که هیچ گونه تشکیلاتی و ارگانیک با هیچ یک از وزارتها و سازمانهای دیگر دولتی ندارد و تنها ارتباط آن با وزارت امور اقتصادی و دارایی این است که وزیر امور اقتصادی و دارایی رئیس مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران است. وزیران بازرگانی و کار و امور اجتماعی نیز عضو این مجمع هستند. رئیس کل بیمه مرکزی ایران کلیه اختیارات ناشی از این قانون را دارد و بسته به صلاح دید می تواند به معاونان یا مدیران بیمه مرکزی تفویض اختیار کند. تصویب قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری با شروع افزایش درآمدهای ارزی و شروع فعالیتهای عمرانی همزمان بود. بر اثر این درآمدها بر اساس تشویق سرمایه گذاری های خارجی، موسسات بیمه خارجی نیز برای ورود به بازار بیمه ایران دست به کار شدند اما بیم آن می رفت که اگر کنترل دقیقی در بازار بیمه نوپای ایران اعمال نشود صنعت بیمه در خطر هجوم موسسات خارجی که از هر جهت مجهزتر بودند قرار گیرد. افزایش تعداد شرکتها که با مشارکت موسسات بیمه خارجی همراه بود موفقیت بازار ملی را به خطر می انداخت. بیمه مرکزی ایران با همین اندیشه تأسیس شد تا نهاد نظارتی دولت در امر فعالیتهای بیمه ای به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان باشد. بیمه مرکزی ایران مستقیماً فعالیت بیمه ای نمی کند در نتیجه رقیبی برای موسسات بیمه کشور نیست. طبق قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، نظارت بر کلیه فعالیتهای بیمه ای به واحد نظارتی مستقل و صلاحیتدار سپرده شده به طوری که بعد از تأسیس بیمه مرکزی ایران این قانون مورد تقلید تعدادی از کشورهای در حال توسعه قرار گرفت. تأسیس بیمه مرکزی ایران، قوام بیشتری به صنعت بیمه کشور داد و از آن پس « شورای عالی بیمه » که یکی از ارکان بیمه مرکزی ایران است ضوابط و مقررات مختلفی در زمینه نحوه اجرای عملیات بیمه ای در کشور و نرخ و شرایط انواع بیمه نامه ها تصویب کرد. طبق ماده 4 این قانون، بیمه مرکزی ایران تابع قوانین و مقررات عمومی به دولت و دستگاههایی که با سرمایه دولت تشکیل شده اند نیست مگر آنکه در قانون مربوط صراحتاً از بیمه مرکزی ایران نام برده شده باشد ولی در مواردی که در این قانون پیش بینی نشده باشد بیمه مرکزی ایران تابع قانون تجارت است.
وظایف و اختیارات بیمه مرکزی ایران را ماده 5 قانون تأسیس آن، به شرح زیر تعیین کرده است:
- تهیه آیین نامه ها و مقرراتی که با توجه به مفاد این قانون برای حسن اجرای بیمه در ایران لازم باشد.
- تهیه اطلاعات لازم از فعالیتهای کلیه موسسات بیمه که در ایران کار می کنند.
- فعالیت در زمینه بیمه های اتکایی اجباری
- قبول بیمه های اتکایی اختیاری از موسسات داخلی و خارجی.
- واگذاری بیمه های اتکایی به موسسات داخلی و خارجی در هر مورد که مقتضی باشد.
- اداره صندوق تأمین خسارتهای بدنی و تنظیم آیین نامه آن، موضوع ماده 1 قانون بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری در مقابل شخص ثالث مصوب سال 1347.
- ارشاد، هدایت و مظارت بر فعالیت موسسات بیمه و حمایت از آنها در جهت حفظ سلامت بازار بیمه و تنظیم امور نمایندگی و دلالی بیمه و نظارت بر امور بیمه اتکایی و جلوگیر ی از رقابتهای ناسالم. در تبصره ماده 5 آمده است که: » بیمه مرکزی ایران ملزم به حفظ اسرار موسساتی که به موجب این قانون حق نظارت بر آنها را داراست و به هیچ وجه نباید از اطلاعاتی که در جهت اجرای این قانون به دست می آورد ( جز در مو اردی که قانون معین می نماید ) استفاده کند ».
بدان سان که در ماده 1 این قانون آمده، وظیفه اصلی بیمه مرکزی ایران حمایت از حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان است که این وظیفه باید با اعمال نظارت مستقل و دقیق در کار و نحوه عمل موسسات بیمه انجام پذیرد. بنابراین با دقت و ژرف نگری در ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران، هر گونه تصور بیمه گذاران مبنی بر اینکه موسسات بیمه گری بدون توجه به نیاز بیمه گذار می توانند به طور دلخواه در بیمه نامه شرایطی را بر خلاف مقررات و نظام بیمه به نفع خود بگنجانند خودبه خود منتفی می شود.با توجه به نفش حمایت کننده بیمه مرکزی ایران از بیمه گذاران و بیمه شدگان، موسسات بیمه کشور، باید عیناً و بدون کم و کاست مطابق مقررات نظام بیمه گری عمل کنند. بیمه مرکزی ایران وظیفه دارد که در جهت تأمین هر چه بیشتر بیمه گذاران در شرایط عمومی قرارداد و تعرفه های بیمه تغییراتی را مستمراً به نفع بیمه گذاران انجام دهد، به طوری که بیمه گران با دریافت حق بیمه کمتری تعهدات بیشتری ر ا در قبال بیمه گذاران بر عهده گیرند. افزون بر این، ماده 1 قانون تأسیس بیمه مرکزی در برگیرنده این واقعیت است که تنظیم، تعمیم و هدایت امر بیمه پیوند ناگسستنی با حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان دارد. همچنین در بند 1 از ماده 5 قانون که ناظر است بر وظایف بیمه مرکزی ایران آمده است که تهیه آیین نامه ها و مقررات بیمه در جهت حسن اجرای امور بیمه ای بر عهده بیمه مرکزی ایران است. ماده 7 قانون تأسیس این سازمان تأکید بر آن دارد که نه فقط حمایت از حقوق بیمه گذار را بر عهده دارد بلکه اشاره صریح د ارد به هدایت بیمه گر که مفهوم گسترده آن، ارشاد بیمه گر در جهت تأمین هر چه بیشتر بیمه گذار است. بنابراین آشنایی کامل بر وظایف قانونی بیمه مرکزی ایران می تواند مبین این حقیقت باشد که مکانیسم صنعت بیمه به طور دقیق به کار گرفته شده و از هر جهت در تأمین هر چه بیشتر منافع بیمه گذاران تحت نظارت و بررسی است. این مطلب خود می تواند باعث رفع سوء تفاهمات احتمالی بسیاری باشد که بیمه گذاران به دلیل بی اطلاعی از نحوه فعالیت صنعت بیمه و اینکه بیمه مرکزی ایران به هیچ نهاد و سازمانی وابسته نیست، بدان دچار می شوند.
