نَفت خام مایعی غلیظ و افروختنی به‌رنگ قهوه‌ای سیر یا سبز تیره یا سیاه است که در لایه‌های بالایی بخش‌هایی از پوستهٔ کره زمین یافت میشود. نفت شامل آمیزهٔ پیچیده‌ای از هیدروکربن‌هایی گوناگون است. بیشتر این هیدروکربن‌ها از زنجیرهٔ آلکان هستند؛ ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یا خلوص تفاوت‌های زیادی داشته باشند.
واژه‌شناسی
ریشهٔ واژهٔ «نفت» از واژهٔ اوستایی «نپتا» گرفته شده‌است. کلدانیان و اعراب آن را از زبان مادی گرفته و «نفتا» خوانده‌اند. در برخی منابع قدیمی به صورت «نفط» نیز آمده‌است. در فرانسه نیز «Naphte» گفته میشود و پیش از آن تا سال ۱۲۱۳ میلادی «Napte» گفته می‌شد که از واژهٔ لاتین «Naphta» برگرفته شده بود. ریشهٔ این کلمه واژه یونانی «Naphthaa» به‌معنی روغن شرقی می‌باشد.
کلمهٔ نفت در زبان انگلیسی «پترولیوم» (Petroleum)نامیده میشود که از دو کلمهٔ «پترا» (Petro)(معادل یونانی واژهٔ سنگ) و کلمهٔ «اولئوم» (Oleum)(روغن) تشکیل شده‌است.
نفت مایعی است که عمدتاً از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن تشکیل شده و دارای مقادیر کمتری از عناصر سنگین مانند نیتروژن، اکسیژن و گوگرد می‌باشد و به‌صورت طبیعی در زیر زمین و به‌صورت استثنایی در روی زمین یافت میشود.
تاریخچه
اقوام متمدن دوران باستان، به‌ویژه سومری‌ها، آشوری‌ها و بابلی‌ها، در حدود چهارهزار و پانصدسال پیش در سرزمین بین‌النهرین (عراق امروزی) با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر به‌دست می‌آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر به‌عنوان مادهٔ غیرقابل نفوذ برای عایق‌کاری استفاده می‌کردند. رومی‌ها و یونانی‌ها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذکردن بدنهٔ کشتی‌ها و همچنین برای روشنایی و گرم‌کردن به کار می‌بردند. در داستان‌ها آمده است که نوح نیز کشتی خود را با قیر پوشاند تا آب به درون آن نفوذ نکند[نیازمند منبع].
اولین چاه اکتشافی نفت در سال ۱۷۴۵ در فرانسه و اولین چاه استخراج نفت توسط کلنل دریک در سال ۱۸۵۹ در پنسیلوانیا حفاری شد.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت‌آوری بوجود آمد. بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.
منشأ
بیشتر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوس‌های اولیه می‌دانند.
باقی‌ماندهٔ جانوران و گیاهانی که میلیونها سال قبل (قبل از دایناسورها) در محیط دریا (آب) زندگی می‌کرده‌اند، طی میلیونها سال توسط لپه‌های گل و رسوبات مدفون شده‌اند و تحت فشار و دمای بالا، نبود اکسیژن و مدت زمان طولانی تبدیل به نفت گردیده و در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب، نفت به‌مقدار زیاد در حوضچهٔ نفتی جمع می‌گردد.
نفت خام حالت روغنی دارد و به شکل‌های جامد (قیرهای نفتی) و مایع دیده میشود. برخی اوقات به تمام اشکال نفت هیدروکربن نیز گفته میشود. اگر نفت در محلی جمع گردد به‌آن محل «حوضچهٔ نفتی» می‌گویند. از مجموع چندین حوضچهٔ نفتی، یک «میدان نفتی» حاصل میشود. به‌سنگ متخلخل دربرگیرندهٔ نفت، «سنگ مخزن» می‌گویند.
اکتشاف
تا قبل از حفر نخستین چاه نفتی به کمک وسایل جدید حفاری، این ماده مهم فقط از چشمه‌های سطحی نفت، یا چاه‌های کم عمق که به وسیله دست حفر می‌شد، استخراج می‌گردید و موارد استفاده از نفت خام نیز محدود بود. از زمان پیدایش نفت تا امروز فعالیتهای اکتشافی برای کشف ذخایر جدید نفت و گاز و تأمین تقاضای بازارهای نفت و همچنین جایگزینی حجمهای تولید شده، بصورت مستمر در جریان است. امروز با پیشرفت تکنیکهای اکتشافی جدید، دقت فعالیتهای اکتشافی بیشتر شده و شانس بیشتری برای موفقیت وجود دارد، اما با وجود این پیشرفتها، اکتشاف هنوز بصورت یک فعالیت باریسک بالا باقی مانده است. قدیمی‌ترین نظریه برای اکتشاف نفت، نظریه طاقدیس (Anticline Theoryy) است. کاربرد این نظریه برای یافتن نفت در قله طاقدیسها ابزار موفقی بود. این نظریه به عنوان نظریه اصلی برای اکتشافات مهم نفتی در بسیاری از نقاط دنیا از جمله مسجد سلیمان ایران مورد استفاده قرار گرفت. نفت در سال ۱۸۸۰ در رسوبات دریایی پنسیلوانیا کشف شد که ارتباطی با ساختارهای طاقدیسی نداشت و تجمع نفت و ایجاد نفتگیر صرفاً ناشی از تغییر رخساره رسوبات بود؛ بنابراین مشخص شد که ذخایر نفتی می‌توانند در حوزه‌های غیر چین خورده هم وجود داشته باشند. در نتیجه مفهوم نفتگیرهای چینه‌ای (Stratigraphic Traps) با این کشف وارد عرصه مفاهیم نفت شد. تا اواسط دهه ۱۹۲۰، تهیه و استفاده از نقشه‌های سطحی و طاقدیسها ابزار اصلی اکتشافات نفتی بود و یافتن نفتگیرهای چینه‌ای به صورت تصادفی رخ می‌داد. یک منطقهٔ انتخاب شده را با مطالعهٔ نمونه‌های سنگی و لرزه‌نگاری مشخص میکنند. اندازه‌گیری‌ها انجام میشود و اگر مکان از نظر میزان ذخیره نفت موجود و ملاحظات اقتصادی، موفقیت‌آمیز باشد، حفاری آغاز میشود. بالای چاه ساختاری به نام «دکل حفاری» برای جادادن وسایل و لوله‌های مورد استفاده در چاه ساخته میشود. زمانی که حفاری تمام میشود، چاه حفرشده یک جریان ثابتی از نفت را به‌سطح زمین خواهد آورد. به‌سنگ‌هایی که غالباً از سنگ‌های رستی (شیل) تشکیل‌شده و روی مخزن نفت قرار می‌گیرند، «سنگ پوششی» گفته میشود.
فهرست مطالب :
فصل ۱ – تاریخچه نفت خام
- ۱-۱- نفت یک سوخت فسیلی
- ۱-۲- تاریخچه
- ۱-۳- تاریخچه استخراج نفت در ایران
فصل ۲- مشخصات نفت خام و ترکیبات نفت خام شامل مواد نفتی و مواد شیمیایی
- ۲-۱ مقدمه
- ۲-۲- خواص فیزیکی نفت خام
- ۲-۲-۱ ویسکوزیته
- ۲-۲-۲- ترکیبات مولکولی نفت خام
- ۲-۲-۳- گروههای تشکیل دهنده نفت خام
- ۲-۲-۴- وزن مخصوص نفت خام
- ۲-۲-۴-۱ سنجش وزن مخصوص نفت خام
- ۲-۲-۴-۲- تاثیر درجه حرارت بر وزن مخصوص نفت خام
- ۲-۲-۵- ضریب انبساط حجمی نفت خام
- ۲-۲-۶- ارزش حرارتی و گرمای ویژه نفت خام
- ۲-۲-۷- نقطه اشتعال نفت خام
- ۲-۲-۸- نقطه سفت شدن نفت خام
- ۲-۳- پالایش نفت خام
- ۲-۴- ترکیبات شیمیایی نفت خام
- ۲-۴-۱- ترکیبات خالص
- ۲-۴-۱-۱ هیدروکربن ها
- ۲-۴-۲- ترکیبات غیر هیدروکربنی
- ۲-۴-۲-۱ ترکیبات آلی هترو اتم
- ۲-۴-۲-۲ ترکیبات آلی فلزی
- ۲-۴-۳- ترکیباتی که مشخصات شیمیایی ناقص دارند
- ۲-۴-۳-۱- ترکیبات آسفالتی
- ۲-۴-۳-۲- رزیـن ها
- ۲-۵- فرآورده های نفتی
- ۲-۵-۱- روغن پایه
- ۲-۵-۲- برایت استاک
- ۲-۵-۳- فورفورال اکستراکت
- ۲-۵-۴- گاز مایع
- ۲-۵-۵- نفتا
- ۲-۵-۶- بنزین
- ۲-۵-۷- نفت سفید
- ۲-۵-۸- نفت گاز یا گازوئیل
- ۲-۵-۹- برش روغنی
- ۲-۵-۱۰- مازوت یا نفت کوره
- ۲-۵-۱۱- قیر
فصل ۳- انواع مختلف نفت خام در جهان
- ۳-۱- مقدمه
- ۳-۲- نفت ترکیب برنت
- ۳-۳- نفت خام متوسط غرب تگزاس
- ۳-۴- نفت خام ترکیب صادرات روسیه
- ۳-۵- نفت دبی خام
- ۳-۶- توضیحات تکمیلی
فصل ۴- فرآیندهای تصفیه نفت خام
- ۴-۱- مقدمه :
- ۴-۲- عاری نمودن نفت خام از آب
- ۴-۳- تصفیه برش های سبک
- ۴-۴- تصفیه مواد سفید
- ۴-۴-۱- تصفیه با اسید سولفوریک
- ۴-۴-۲- تماس با سود
- ۴-۵- تماس کروزون بوسیله دی اکسید گوگرد
- ۴-۶- روشهای ملایم کردن
- ۴-۷- رنگ بری و بوبری نفت
- ۴-۸- تصفیه روغن‌های گریس
تحقیق کامل و جامع با عنوان نفت خام،ترکیبات آن و روش های تصفیه آن به صورت Word در 85 صفحه
