«چکیده»
در چند دهه اخیر اطلاعات علمی گسترده‌ای در مورد تغذیه با شیر مادر منتشر شده است. تأثیر اعجاب انگیز تغذیه با شیر مادر بر سلامت مادر و کودک، رشد و بقای کودک، کاهش مرگ و میر، ارضای نیازهای عاطفی کودک، احساس امنیت او و نیز صرفه جویی اقتصادی در بعد خانواده و در بعد کشوری، سازمانهای بین‌المللی را بر آن داشته که با مشورت و جلسه‌های متعدد و از راههای گوناگون، برای ترویج تغذیه با شیر مادر تلاش کنند. (11)
سازمان جهانی بهداشت و یونیسف، تغذیه انحصاری شیرخواران با شیر مادر را برای مدت 6 ماه توصیه میکنند. به این معنی که در 6 ماه اول زندگی، نوزادان فقط از شیر مادر تغذیه شوند و حتی آب و یا مایع دیگری به آنها داده نشود. (21) اما در سراسر جهان تعداد معدودی از نوزادان برای بیش از چند هفته اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند. (88)
در این تحقیق ، به منظور بررسی عملکرد پزشکان متخصص و ماما در مواجهه با کاهش شیر مادران تحقیق صورت گرفته است. در بررسی آماری با 200 پزشک متخصص و ماما در چهار بخش تهران و شهرستان کرج مصاحبه انجام شده است به منظور اینکه مشخص گردد که در جهت افزایش شیر مادران، کدامیک از دو داروی شیرافزا (گیاهی) و یا متوکلوپرامید (شیمیایی) را تجویز میکنند و علت چیست؟
بررسی نتایج حاصل از تحقیق نشان داده که کلیّه پزشکان، در درجه اول به موارد طبیعی از جمله تغذیه کامل و کافی مادر شیرده، آرامش روحی و حمایت عاطفی او از طرف خانواده و شیردهی مکرّر نوزاد اشاره نموده اند. 66 درصد پزشکان، قطره گیاهی شیر افزا را توصیه کرده اند، 5/16 درصد نیز قرص (یا قطره) متوکلوپرامید را تجویز کرده و 5/15 درصد فقط به رعایت موارد طبیعی مذکور اشاره داشته اند و هیچ دارویی توصیه نکرده اند.
این نتایج در کل بیانگر این است که اکثر پزشکان ترجیح می‌دهند تا حدّ ممکن داروی شیمیایی تجویز نکنند. به جهت بررسی ارتباط دیدگاه پزشکان در زمینه تجویز با تخصص آنها، از روش آماری مجذور خی استفاده شد. نتایج نشان داد که دیدگاه پزشکان در رابطه با تجویز دارو ارتباطی با نوع تخصّص آنها ندارد و صرفنظر از اینکه متخصص اطفال یا متخصص زنان – زایمان و یا ماما باشند، از تجویز داروی شیمیایی تا آنجا که مقدور است، خودداری می‌نمایند و جامعه متخصص کشور ما (صرفنظر از نوع تخصص) در جهت کمک به افزایش شیر مادر، همچنان گرایش بیشتری به فرآورده‌های گیاهی دارند.
فهرست :
چکیده
مقدمه
فصل اول: کلیات
1-1- آناتومی پستان 1
1-2- بافت شناسی پستان 5
1-3- فیزیولوژی پستان 10
1-4- تاریخچه کشف هورمون پرولاکتین و شرح اعمال آن در شیردهی از دیدگاه بیولوژی سلولی 13
الف- تاریخچه کشف پرولاکتین 13
ب- مهار عمل پرولاکتین 14
ج- محرکهای پرولاکتین 14
د- اعمال پرولاکتین از دیدگاه بیولوژی سلولی 14
هـ ارزیابی پرولاکتین 15
و- نقش پرولاکتین در لاکتوژنز 15
1-5 شیر مادر، محتویات و فواید آن 16
الف- آغوز (کلستروم) 16
ب- بررسی تفاوت آغوز و شیر موقتی 17
ج- محتویات و فواید شیر مادر 17
1-6- تغذیه با شیر مادر 19
الف- ناکافی بودن شیر مادر 20
ب- موارد قابل توجه در طی شیردهی 22
ج- جلوگیری از بارداری در زمان شیردهی 24
د- از شیرگیری 25
1-7- اثرات شیر مادر بر سیستم‌های گوناگون بدن نوزاد 25
الف- تأثیر شیر مادر بر استخوان سازی نوزاد 25
ب- تأثیر شیر مادر بر رشد و تکامل سیستم عصبی نوزاد 26
ج- تأثیر شیر مادر بر سیستم ایمنی نوزاد و حمایت ایمونولوژیک غیر قابل جایگزینی آن 26
د- تأثیر شیر مادر بر تعادل وزن، قد و رشد نوزاد 27
هـ تأثیر شیر مادر بر سیستم تنفسی نوزاد 27
و- تأثیر شیر مادر بر سیستم قلب و عروق نوزاد در سالهای آتی زندگی 28
ز- تأثیر شیر مادر بر سیستم گوارشی نوزاد 28
ح- تأثیر شیر مادر بر سیستم شنوایی نوزاد 28
ط- تأثیر شیر مادر بر کاهش میزان کم خونی نوزاد 29
ی- تأثیر شیر مادر در پیشگیری از دیابت نوع 2 29
ک- تأثیر تغذیه با شیر مادر بر مننژیت ناشی از هموفیلوس آنفلوآنزا 29
1-8- فواید شیردهی بر مادر شیرده 29
1-9- مقایسه محتوای شیر مادر با شیر گاو 30
1-10- محتوای شیر خشک و مضرات آن در مقایسه با شیر مادر 31
1-11- خطرات شیرخشک 34
1-12- موارد منع شیردهی 34
1-13- مادران شیرده شاغل 35
1-14- تأثیر الکل بر شیردهی 36
1-15- تأثیر سیگار بر شیردهی 38
1-16- بیماریهای پستان 39
1-16-1- ناهنجاریهای رشد پستان 39
1-16-2- ترشّحات غیر طبیعی پستان 39
1-16-3- غدد پستان 40
1-16-4- ترک و زخم نوک پستان، راههای پیشگیری و درمان 42
1-16-5- پدیده رینود 43
1-16-6- حساسیت موضعی پستان 44
1-16-7- تورم و پرخونی پستان 45
1-16-8- التهاب پستان 46
1-16-9- آبسه پستان 46
1-17- شیردهی و داروها 46
1-17-1- فاکتورهای مؤثر در ترشّح دارو و ورود آن به داخل شیر 47
1-17-2- مکانیزم انتقال داروها به داخل شیر 48
1-17-3- دسته داروها بر حسب مضر یا بی ضرر بودن در طی شیردهی 48
1-17-3-1- دسته داروهای بی‌ضرر در طی شیردهی 48
1-17-3-2- دسته داروهایی که در طی شیردهی کمتر ایمن هستند 51
1-17-3-3- دسته داروهایی که در طی شیردهی خطرناک هستند 52
1-17-4- موارد قابل ذکر در مورد مصرف داروها در طی شیردهی 53
1-17-5- دم کرده‌های گیاهی بی‌ضرر در طی شیردهی 54
1-17-6- اشعه X و اسکن‌ها در طی شیردهی 65
فصل دوم: محرکهای شیردهی (گیاهی و شیمیایی)
2-1- گیاهان داروئی محرک شیردهی 66
2-2- قطره گیاهی شیرافزا 81
2-2-1- مواد مؤثره گیاهان موجود در قطره شیرافزا 81
2-2-2- فارماکولوژی 82
2-3- محرکهای شیمیایی: داروهای محرک شیردهی 93
2-3-1- متوکلوپرامید، دارویی با عارضه جانبی شیرافزایی 93
فصل سوم: بررسی آماری و نتایج
3-1- مطالب جمع‌آوری شده حاصل از نظریات 200 پزشک (متخصص زنان، اطفال و ماما) 100
3-1-1- بررسی معیارهای پزشکان در مورد سنجش کافی بودن میزان شیر مادر 100
3-1-2- بررسی علل ناکافی بودن میزان شیر مادر 100
3-1-3- موارد ذکر شده به منظور افزایش شیردهی در درجه اول 100
3-1-4- بررسی آمار بدست آمده از پزشکان (بر حسب درصد) 101
3-1-5- علل تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید 101
3-1-6- علل تجویز قطره شیر افزا 101
3-1-7- علل عدم تجویز فرآورده های خوراکی متوکلوپرامید توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمی‌کنند 101
3-1-8- علل عدم تجویز قطره شیرافزا توسط آن دسته از پزشکان که آنرا تجویز نمی‌کنند 102
3-1-9- سایر موارد دارویی تجویز شده به منظور افزایش شیر مادر 102
3-2- ترسیم نتایج حاصل به صورت جدول و نمودار ستونی 103
3-3- استفاده از روش آماری مجذور خی 104
3-4- آزمون فرض صفر و مقابل و ترسیم جدول فراوانی‌های مورد انتظار بر اساس آن 104
3-5- فرمول مجذور خی و محاسبات 105
فصل چهارم
بحث و نتیجه‌گیری 106
خلاصه انگلیسی 108
فصل پنجم: مراجع
فهرست جداول
جدول 1-1- مقایسه شیر انسان، شیر گاو و شیر خشک 33
جدول 1-2- داروهای بی ضرر در طی شیردهی در دوزهای معمول 55
جدول 1-3- داروهای احتمالاً بی ضرر در طی شیردهی در دوزهای معمول 58
جدول 1-4- داروهای بالقوه خطرناک در طی شیردهی 61
جدول 1-5- داروهایی که اصلاً ایمن نیستند (داروهای خطرناک در طی شیردهی) 64
جدول 3-1- فراوانی‌های مشاهده شده 103
جدول 3-2- فراوانی‌های مورد انتظار 104
نمودار ستونی 3-1- فراوانی پزشکان متخصص و ماما بر حسب درصد با توجه به نوع داروی تجویز شده 103
فهرست اشکال
شکل 1-1 ساختمان پستان در زن 4
شکل 1-2 مسیرهای اصلی تخلیه لنفاوی پستان 4
شکل 1-3 نمونه یک سلول آلوئولی غدد پستانی با سلولهای میواپی تلیال قابل انقباض 9
شکل 1-4 ترشّح اجزای شیر توسط سلول اپی تلیوم آلوئولار و عبور داروها به داخل و خارج آن 50
شکل 2-1 Foeniculum vulgare 83
شکل 2-2 Carum carvi 84
شکل 2-3 Anethum graveolens 85
شکل 2-4 Trigonella foenum-graecum 86
شکل 2-5 Ocimum basilicum 87
شکل 2-6 Urtica dioica 88
شکل 2-7 Coriandrum sativum 89
شکل 2-8 Daucus carota 90
شکل 2-9 Linum usitatissimum 91
شکل 2-10 Cnicus benedictus 92
شامل 120 صفحه Word
دانلود تحقیق بررسی علمی شیر مادر و مقایسه آماری داروی متوکلوپرامید و قطره گیاهی شیرافزا در تحریک ترشح شیر
